Biuro Wyznań Niekatolickich
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1927 |
Rozformowanie | 1939 |
Dowódcy | |
Ostatni | płk Stanisław Krawczyk |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
Biuro Wyznań Niekatolickich – organ pracy ministra spraw wojskowych właściwy w sprawach służby duszpasterskiej wyznań niekatolickich w Wojsku Polskim.
Biuro obejmowało służbę wszystkich wyznań, nieobjętych uprawnieniami rzymskokatolickiej Kurii Biskupiej.[1]
Historia
20 czerwca 1919 minister spraw wojskowych generał porucznik Józef Leśniewskiego rozkazał utworzyć Sekcję Religijno-Wyznaniową.
W 1920 przemianowano ją jednak na Sekcję Wyznań Obcych. Niefortunność nazwy spowodowała jednak, że miesiąc później zmieniono nazwę na Sekcję Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi. Następnie w 1921 sekcję przemianowano na Wydział Wyznań Niekatolickich, w 1927 na Biuro Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych, aż w końcu w 1935 na Biuro Wyznań Niekatolickich[1].
Pierwszym szefem Sekcji Religijno-Wyznaniowej został mjr Bronisław Pieracki. Początkowo Sekcja miała w swoim składzie referentów 5 wyznań:
- wyznanie ewangelickie (augsburskie, reformowane oraz unijne)
- wyznanie mariawickie
- wyznanie prawosławne
- wyznanie mojżeszowe
- wyznanie mahometańskie
Referenci duszpasterscy tych wyznań pełnili jednocześnie funkcje "naczelnych duchownych", później używając tytułu naczelnych kapelanów (względnie naczelnego rabina).
W sierpniu 1921 r. weszła w życie nowa organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych w wyniku której miejsce Sekcji zajął Wydział Wyznań Niekatolickich. Szef Wydziału w randze generała brygady podlegał bezpośrednio ministrowi spraw wojskowych[2].
W Wydziale Wyznań Niekatolickich funkcjonowały referaty 5 wyznań:
- wyznanie ewangelicko-augsburskie
- wyznanie ewangelicko-reformowane
- wyznanie ewangelicko-unijne
- wyznanie prawosławne
- wyznanie mojżeszowe
1 czerwca 1927 wszedł w życie rozkaz ministra spraw wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego B. Og. Org. 3552 Org. Biuro Wyznań Niekatolickich – organizacja i skład osobowy, na podstawie którego dotychczasowy Wydział Wyznań Niekatolickich przemianowany został na Biuro Wyznań Niekatolickich MSWojsk[3]
Biuro składało się z szefa biura, zastępcy szefa, kancelarii, wydziału ogólnego oraz wydziałów wyznań: prawosławnego, mojżeszowego, ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko-reformowanego i ewangelicko-unijnego[3].
Szef biura (etat generała) podlegał bezpośrednio ministrowi spraw wojskowych i posiadał w stosunku do podległego sobie personelu biura prawa dowódcy dywizji[3].
Szef wydziału ogólnego (etat oficera sztabowego) pełnił jednocześnie funkcję zastępcy szefa biura[3]. Wydział ogólny opracowywał:
- sprawy związane z organizacją i mobilizacją służby duszpasterstwa wyznań niekatolickich,
- sprawy personalne duchownych wojskowych wyznań niekatolickich,
- sprawy związków religijnych i wyznań niekatolickich, nienależące do wydziałów poszczególnych wyznań,
- sprawy zarządu wojskowymi świątyniami i cmentarzami niekatolickimi oraz sprawy zaopatrywania ich w potrzebne untensylia,
- sprawy administracji budżetem i gospodarki materiałowej[3].
Z dniem 2 lipca 1927 referat wyznania ewangelicko-unijnego został przekazany naczelnemu kapelanowi ewangelicko-reformowanemu Kazimierzowi Szeferowi. Stało się to na prośbę Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Unijnego, który 1 kwietnia 1927 wystosował pismo w tej sprawie do Wydziału Wyznań Niekatolickich[4].
W 1928 roku liczba żołnierzy niekatolików prezentowała się następująco[1]:
- wyznanie prawosławne (60% ogólnej liczby żołnierzy niekatolików)
- wyznanie mojżeszowe (26% ogólnej liczby żołnierzy niekatolików)
- wyznanie ewangelicko-augsburskie (10% ogólnej liczby żołnierzy niekatolików)
- wyznanie ewangelicko-unijne (1% ogólnej liczby żołnierzy niekatolików)
- wyznanie ewangelicko-reformowane (1% ogólnej liczby żołnierzy niekatolików)
Opiekę nad żołnierzami wyznań ewangelicznych i baptystycznych pełnił pomocniczy prezbiter wojskowy, który wchodził w skład wydziału ogólnego w Biurze Wyznań Niekatolickich. Oprócz tego w wojsku byli również żołnierze wyznań muzułmańskich, mariawickich, polskokatolickich itp. Ich mała liczba nie pozwoliła jednak na utworzenie dla nich etatu kapelana.[1]
Przypisy
- ↑ a b c d Henryk Mościski , Włodzimierz Dzwonkowski , Tadeusz Bałaban (red.), Dziesięciolecie odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej : 1918-1928, Warszawa 1928 .
- ↑ Krzysztof Szczygielski , Niekatolickie duszpasterstwo wojskowe w Polsce XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2003, s. 667–682, ISBN 978-83-89031-56-3 [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ a b c d e Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 17 z 1 czerwca 1927, poz. 188.
- ↑ Dokument w Centralnym Archiwum Wojskowym Wojskowego Biura Historycznego. Teczka nr. 15099.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).