Blechnarka
| Artykuł | 49°25′9″N 21°11′54″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°26'N, 21°12'E |
| - błąd | 2336 m |
| Odległość | 1669 m |
| wieś | |
 Cerkiew prawosławna Świętych Kosmy i Damiana | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 550 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) | 54[1] |
| Strefa numeracyjna | 18 |
| Kod pocztowy | 38-316[2] |
| Tablice rejestracyjne | KGR |
| SIMC | 0467904 |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Uście Gorlickie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°25′09″N 21°11′54″E/49,419167 21,198333 | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Blechnarka (dodatkowa nazwa w j. łemkow. Бліхнарка, trb. Blichnarka) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie[3]. Leży na Ropą dopływem Wisłoki.
Nazwa i położenie
Nazwa wsi pochodzi od słowa blechnar, oznaczającego prawdopodobnie rzemieślnika bielącego surowe płótno[4]. Miejscowość leży w górnym biegu rzeki Ropy, w pobliżu jej źródlisk, na wysokości ok. 550 m n.p.m. Od wschodu wznosi się nad nią Wysota (788 m) i już w głównym grzbiecie Borsuczyna (734 m). Na południu w wododziale Płaziny (825 m), Buków Garb (764 m), Czerszla (772 m), a dalej ku zachodowi Jawor (723 m) i Cigelka (807 m)[5].
Historia
Wieś została założona na surowym korzeniu w 1528 przez polskich rycerzy Gładyszów z Szymbarku i lokowana na prawie wołoskim. Osadnictwo wołoskie miało tu miejsce już wcześniej. W 1581 istniało we wsi pięć dworzyszcz wołoskich. W jej okolicach mieli swoje okopy konfederaci barscy. W lipcu 1770 Rosjanie rozbili obóz konfederatów, broniących się pod dowództwem Kazimierza Pułaskiego nad Blechnarką. Podczas walk zniszczeniu uległa pierwsza cerkiew, na której miejscu stoi prawdopodobnie obecna kaplica św. Mikołaja. W 1785 osada liczyła 510 osób (spis katastralny). W XIX wieku zamieszkiwało ją około 450 ludzi (rolników, hodowców bydła, tkaczy oraz bielarzy płócien). Przy cerkwi istniała jednoklasowa szkoła, do której uczęszczało około czterdzieścioro dzieci[6].
Podczas I wojny światowej, od 1 do 4 kwietnia 1915 w okolicy wsi toczyły się zacięte walki Rosjan z wojskami austro-węgierskimi, nazywane "Bitwą Wielkanocną". Wybudowano dwie linie obronne wyposażone w zasieki z drutu kolczastego, okopy, bunkry dowodzenia, stanowiska ckm-ów i ziemianki mieszkalne. Starcia objęły przede wszystkim stoki pobliskich szczytów: Jaworzynki (869 m n.p.m.) i Wysoty (784 m n.p.m.). Na czas walk mieszkańcy zostali ewakuowani do Czarnej koło Uścia. Część zabudowy uległa w trakcie starć zniszczeniu[6]..
W okresie dwudziestolecia międzywojennego we wsi stało 110 domów (około czterystu mieszkańców). W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Obecnie żyje tu około czterdzieścioro mieszkańców w szesnastu domach. W dniu świętych Kosmy i Damiana odbywa się tradycyjne święto – "keresz"[6].
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7]
- cerkiew św. Kosmy i św. Damiana,
- cmentarz wojenny nr 49 z czasów I wojny światowej.
Obiekty sakralne
- prawosławna cerkiew filialna pod wezwaniem Świętych Kosmy i Damiana z XIX wieku (zbudowana jako greckokatolicka), należąca do parafii w Wysowej-Zdroju.
Szlaki piesze
Wysowa-Zdrój – Blechnarka – Przełęcz Wysowska (610 m n.p.m.) – Przełęcz Regetowska (646 m n.p.m.) – Regietów
od drogi na Przełęcz Wysowską do cmentarza wojennego nr 49 i dalej do granicy ze Słowacją (szlak cmentarny)- od drogi na Przełęcz Wysowską do cmentarza wojennego nr 50 na Wysocie (784 m n.p.m.) (szlak cmentarny) Cmentarz wojenny nr 50 – Wysowa
od drogi na Przełęcz Wysowską do cmentarza wojennego nr 49 i dalej do granicy ze Przejście graniczne
W miejscowości do 21 grudnia 2007 znajdowało się turystyczne przejście graniczne ze Słowacją. W związku z przystąpieniem Polski do strefy Schengen przejście zostało otwarte, a jego przekraczanie stało się dozwolone dla każdego przez cały czas.
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 69 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Bartłomiej Wadas, Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej, Warszawa: Wydawnictwo Sklepu Podróżnika, 2012, s. 362, ISBN 978-83-7136-087-9, OCLC 827702047.
- ↑ Janusz Michalak, Gorlice, Biecz, Wysowa Zdrój i okolice, Krosno: „Roksana”, 2002, s. 144, ISBN 83-7343-040-7, OCLC 749599110.
- ↑ a b c tablica informacyjna we wsi
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
Linki zewnętrzne
- Blechnarka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 242.
- Pełny opis, historia i fotografie
- Siedziba gminy: Uście Gorlickie
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejąca wieś |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Żółty szlak turystyczny.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krajobraz ze wsi Blechnarka w Beskidzie Niskim.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krajobraz ze wsi Blechnarka w Beskidzie Niskim.
Ikona kwadratowego znaku szlaku lub ścieżki dydaktycznej – czarnej. Ikony innych znakowanych szlaków i ścieżek znajdziesz w: Wikipedia:Ikony szlaków.
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krajobraz ze wsi Blechnarka w Beskidzie Niskim.