Blik (płatność)

Blik
AutorPolski Standard Płatności
sp. z o.o.
Pierwsze wydanie9 lutego 2015
System operacyjnyAndroid, iOS[1], Harmony OS[2]
Rodzajusługa płatności mobilnych
Strona internetowa

Blik (zapis stylizowany: BLIK) – system płatności mobilnych. Uruchomiono go 9 lutego 2015 roku.[3] Umożliwia użytkownikom smartfonów płacenie bezgotówkowo w sklepach stacjonarnych i internetowych, wypłacanie i wpłacanie gotówki w bankomatach oraz realizowanie natychmiastowych przelewów na numer telefonu i generowanie czeków z cyfrowym kodem. Użytkownicy bankowych aplikacji mobilnych na urządzeniach z systemem operacyjnym Android mogą także płacić BLIKIEM zbliżeniowo w terminalach płatniczych, bez konieczności posiadania karty. BLIK rozwija także ofertę płatności odroczonych (usługa BLIK Płacę Później).

System jest prowadzony przez spółkę Polski Standard Płatności (PSP) założoną przez 6 największych polskich banków: Alior Bank, Bank Millennium, ING Bank Śląski, mBank, PKO Bank Polski oraz Santander Bank Polska. Od 2020 roku udziałowcem PSP jest również Mastercard. Dzięki temu BLIKIEM można płacić we wszystkich terminalach zbliżeniowych na świecie. Obecnie BLIK dostępny jest praktycznie we wszystkich aplikacjach mobilnych banków w Polsce.

Sposób działania

Z BLIKA mogą korzystać klienci banków, które udostępniają to rozwiązanie w swoich aplikacjach mobilnych. Zainicjowanie transakcji polega na wygenerowaniu sześciocyfrowego kodu, który następnie wpisuje się na terminalu płatniczym, w bankomacie lub na stronie internetowej. Następnie trzeba zatwierdzić w aplikacji mobilnej transakcję (po sprawdzeniu kwoty oraz odbiorcy płatności).

Każdy kod jednorazowy jest unikalną kombinacją 6 cyfr i jest ważny przez 2 minuty, po tym czasie trzeba wygenerować nowy kod.

Model autoryzacji opartej na kodzie przebiega następująco:

  1. płacący uruchamia aplikację bankową, wybiera BLIKA, wówczas generowany jest kod,
  2. płacący wprowadza kod w punkcie akceptacji (terminal, bankomat, strona internetowa),
  3. przekazanie kodu autoryzacji przez akceptanta za pośrednictwem agenta rozliczeniowego do PSP,
  4. weryfikacja kodu przez PSP, rozpoznanie banku, który go zamówił i przekazanie autoryzacji do banku,
  5. autoryzacja przez bank,
  6. odesłanie autoryzacji banku do PSP, który dalej za pośrednictwem agenta rozliczeniowego przekazuje ją do akceptanta.
  7. potwierdzenie przez płacącego transakcji w jego aplikacji bankowej.

Cała operacja w założeniu nie trwa dłużej niż kilkadziesiąt sekund. Blik jest systemem działającym w trybie online, tym samym do działania wymaga działającego podłączenia do Internetu. Wyjątkiem są wygenerowane uprzednio czeki, z których w okresie ich ważności można korzystać offline[4][5] oraz płatności zbliżeniowe (dostępne dla urządzeń z systemem Android[6] oraz w wybranych bankach z systemem Harmony OS)[7].

Historia

Początki BLIKA sięgają 2013 r., gdy 6 polskich banków – Alior Bank, Bank Millennium, Bank Zachodni WBK (obecnie Santander Bank Polska), ING Bank Śląski, mBank i PKO Bank Polski – zawarło porozumienie celem stworzenia wspólnego systemu płatności mobilnych[8]. 13 stycznia 2014 zarejestrowano w KRS spółkę Polski Standard Płatności (PSP), która miała budować system w oparciu o systemy płatności IKO stworzony przez PKO Bank Polski[8]. Po uzyskaniu zgody NBP w 2014 r. na prowadzenie systemu płatności[9], BLIK rozpoczął działanie 9 lutego 2015 r.[10][9] Operatorem infrastruktury systemu jest Krajowa Izba Rozliczeniowa[11][12].

Od kwietnia 2015 r. użytkownicy mogą generować i przekazywać innym osobom elektroniczne czeki identyfikowane 9-cyfrowym kodem. Czek można realizować zarówno w bankomatach, jak i płacąc nim w punktach akceptujących BLIKA[13]. Wygenerowany czek może mieć termin ważności od kilkunastu minut do kilkudziesięciu godzin[5]. Odbiorca czeku, aby go wykorzystać, nie musi mieć ani dostępu do Internetu, ani karty bankowej, ani konta bankowego[4][5].

W październiku 2015 r. wprowadzono usługę płatności P2P – przelewów na numer telefonu[14][15]. Ułatwia to szybkie przesłanie pieniędzy bez znajomości rachunku bankowego odbiorcy, wystarczy znać jego numer telefonu[14][15].

W grudniu 2018 r. Mastercard i PSP ogłosiły, że podejmują współpracę w celu wprowadzenia BLIKA poza Polskę[16]. Mastercard został formalnie siódmym udziałowcem PSP w kwietniu 2020 r.[17]

W marcu 2019 r. udostępniono możliwość realizowania płatności powtarzalnych[18], wdrożoną początkowo w dwóch bankach: ING Banku Śląskim oraz Banku Pekao SA. Można z niej korzystać, aby opłacać zobowiązania u ubezpieczyciela Link4 oraz operatora telekomunikacyjnego Play.

Według Narodowego Banku Polskiego w 2019 r. liczba transakcji BLIK przekroczyła liczbę transakcji wykonanych w polskim Internecie kartami płatniczymi. W 3. kwartale 2019 r. wykonano 40 mln transakcji BLIKIEM wobec 28 mln wykonanych kartami płatniczymi[19].

W lipcu 2021 r. Bank Millennium udostępnił w swojej aplikacji płatności zbliżeniowe BLIK[20]. Do listopada 2021 r. usługę udostępniły pozostałe banki będące udziałowcami PSP[21]. BLIK zbliżeniowy działa w oparciu o technologię zbliżeniową Mastercard. Tym samym zbliżeniowa funkcjonalność BLIKA umożliwia płatności zbliżeniowe na wszystkich terminalach zbliżeniowych w Polsce oraz wszędzie na świecie, gdzie akceptowane są płatności zbliżeniowe kartami Mastercard[22]. Płatności zbliżeniowe BLIK działają w trybie offline, dostępne są na urządzeniach z systemem Android oraz jego pochodnym Harmony OS[7].

11 sierpnia 2022 roku Polski Standard Płatności, operator systemu płatności mobilnych BLIK, podpisał umowę zakupu 100 proc. udziałów słowackiej firmy VIAMO[23]. Spółka działa na rynku słowackim od 2013 r. Ma status instytucji płatniczej i dostarcza usługi z zakresu płatności P2P oraz płatności dla biznesu oparte o kody QR i linki płatnicze. Z jej usług za pomocą aplikacji mobilnej VIAMO Plus mogą korzystać klienci wszystkich banków na Słowacji.

W lipcu 2022 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wyraził zgodę na rozszerzenie działalności Polskiego Standardu Płatności, operatora systemu płatności mobilnych BLIK. Organ zezwolił na koncentrację, w ramach której PSP uzupełni swoje portfolio o usługę płatności odroczonych – BLIK Płacę Później[24].

Statystyki rozwoju w PLN
RokAplikacji mobilnych zarejestrowanych w systemie BLIKLiczba transakcjiWartość transakcji
2015[25][26]1,4 mln1,27 mln346,9 mln
2016[27][28]3,1 mln7,8 mln1,5 mld
2017[29]6,1 mln33 mln4,5 mld[30]
2018[30]8,8 mln[31]91 mln12 mld
2019[19]13,1 (9[19]) mln[32]218 mln47 mld
2020[10]16,9 (7[10]) mln[33]424 mln57 mld
2021[34]21,6 mln763 mln103,3 mld

Banki uczestniczące

Usługa jest dostępna w następujących bankach (wytłuszczono banki będące udziałowcamiPSP):

Bezpieczeństwo

BLIK to jeden z najbezpieczniejszych sposobów płacenia, jaki jest dostępny na rynku. Jest w pełni zintegrowany z system bankowym i działa w ramach aplikacji mobilnej banków. Takie rozwiązanie zapewnia pełne bezpieczeństwo zarówno transakcji, jak i płacących. W odróżnieniu do innych sposobów płatności, BLIK nie przetwarza danych klientów banków. Płatności BLIKIEM w większości przypadków polegają na wygenerowaniu w danej aplikacji mobilnej na smartfonie 6-cio cyfrowego kodu, który następnie podajemy w terminalu, sklepie internetowym lub bankomacie – to rozpoczyna transakcję. Następnie w aplikacji banku na naszym smartfonie musimy ją zatwierdzić, wpisując tylko sobie znany PIN. Widzimy przy tym szczegóły – ile i gdzie zamierzamy zapłacić.

Mimo szeregu wprowadzonych zabezpieczeń, podobnie jak przy innych elektronicznych systemach płatności, BLIK bywa wykorzystywany do wyłudzania pieniędzy. Przestępcy nakłaniają ofiarę do podania im kodu BLIK i zatwierdzenia transakcji (zwykle wypłaty pieniędzy z bankomatu). Dlatego Polski Standard Płatności przykłada dużą wagę do edukacji użytkowników w zakresie cyberbezpieczeństwa i angażuje się w inicjatywy podnoszące świadomość na ten temat[43]. Wspólnie z Policją przestrzegają, aby nie podawać nikomu kodów BLIK bez pewności, że jest to osoba nam znana, której chcemy przekazać pieniądze. Znacznie lepszym i szybszym rozwiązaniem na przekazywanie pieniędzy znajomym jest korzystanie z funkcji przelew na telefon BLIK.

Przypisy

  1. ↑ FAQ: najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi | BLIK. Blik. [dostęp 2022-02-10]. Cytat: Na jakich telefonach działa BLIK? BLIK działa na wszystkich urządzeniach z Androidem i iOS.
  2. ↑ Zbliżeniowy BLIK na smartfonach Huawei bez usług Google. [dostęp 2022-06-27]. (pol.).
  3. ↑ Blik, O nas, www.blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  4. ↑ a b Why BLIK is so popular and how we deployed it in mobile banking? | Mobile Banking Platforms blog. Mobile Banking Platforms, 2020-01-31. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  5. ↑ a b c Funkcje i zalety aplikacji IKO | Aplikacja IKO | Inteligo. [dostęp 2021-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-27)].
  6. ↑ Blik, Ruszają płatności zbliżeniowe BLIK - kiedy będą dostępne?, blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  7. ↑ a b FAQ: najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi | BLIK. Blik. [dostęp 2022-02-10]. Cytat: Mam telefon z systemem iOS. Czy mogę aktywować Płatności zbliżeniowe BLIK? Aktualnie Płatności zbliżeniowe BLIK dostępne są tylko na telefonach z systemem operacyjnym Android oraz (w wybranych bankach) HarmonyOS.
  8. ↑ a b Historia. Polski Standard Płatności. [dostęp 2021-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-03)]. (pol.).
  9. ↑ a b Polski Standard Płatności. [dostęp 2021-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  10. ↑ a b c 424 miliony transakcji o wartości 57 miliardów zł w 2020 roku – BLIK pędzi coraz szybciej. Blik. [dostęp 2021-03-21].
  11. ↑ Były prezes PKO BP szybko znalazł nową pracę. TVN24 Biznes. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  12. ↑ BLIK. Startuje Polski Standard Płatności. Forbes.pl. [dostęp 2021-06-09]. Cytat: Infrastrukturę teleinformatyczną dla BLIK zapewnia Krajowa Izba Rozliczeniowa - deklaruje Adam Malicki, prezes Polskiego Standardu Płatności. (pol.).
  13. ↑ Generowanie i realizowanie 9-cyfrowych czeków BLIK w aplikacji IKO. [dostęp 2018-10-05].
  14. ↑ a b Przelew na numer telefonu – przyszłość płatności już w Polsce, GSMmaniak, 28 lipca 2016 [dostęp 2022-07-24].
  15. ↑ a b Przelew na numer telefonu - prosty sposób, by dostać pieniądze natychmiast, Krajowa Izba Rozliczeniowa, 28 lipca 2016 [dostęp 2022-07-24].
  16. ↑ Mastercard i Polski Standard Płatności ogłaszają strategiczną współpracę, MasterCard Social Newsroom [dostęp 2019-06-21].
  17. ↑ Mastercard formalnie udziałowcem Polskiego Standardu Płatności. Blik, 2020-04-15. [dostęp 2021-03-21].
  18. ↑ Płatności powtarzalne BLIK już dostępne – zmienią sposób opłacania usług. Blik, 2019-03-21. [dostęp 2021-03-21].
  19. ↑ a b c 5 lat BLIKA – 353 mln transakcji o wartości 47 mld złotych, czas na ekspansję międzynarodową. Blik. [dostęp 2021-03-21].
  20. ↑ Ruszył zbliżeniowy Blik. Pierwsi klienci Banku Millennium mogą już korzystać z tego rozwiązania, www.cashless.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  21. ↑ Od dziś zbliżeniowy Blik w 6 bankach. Także w mBanku i Santanderze, www.cashless.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  22. ↑ Płatności zbliżeniowe BLIK - PKO Bank Polski, www.pkobp.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  23. ↑ Blik, BLIK przejmuje VIAMO, platformę płatności mobilnych ze Słowacji – pierwszy krok w ekspansji zagranicznej, blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  24. ↑ Blik, BLIK zaoferuje płatności odroczone – jest zgoda UOKiK na rozszerzenie działalności przez Polski Standard Płatności, blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  25. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w II kwartale 2015 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  26. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2015 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  27. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w II kwartale 2016 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  28. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2016 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  29. ↑ Blik chwali się statystykami. Liczba użytkowników w ciągu roku wzrosła dwukrotnie, Cashless [dostęp 2018-04-25].
  30. ↑ a b c 91 milinów transakcji o wartości ponad 12 mld zł – BLIK stał się w 2018 roku powszechnym systemem płatności. Blik. [dostęp 2021-03-21].
  31. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2018 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  32. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2019 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  33. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2020 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  34. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2021 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2022-05-16].
  35. ↑ a b c d e f g h Blik dostępny w dwunastu bankach. Trzynasty juz ustawia się w kolejce, Spider’s Web, 15 lutego 2018 [dostęp 2018-04-25].
  36. ↑ a b Blik: Partnerzy. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).
  37. ↑ Maciej Rudke: Blik wreszcie dostępny w Citi Handlowym. Rzeczpospolita, 2021-12-12. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
  38. ↑ Blik i jest!, BLIK [dostęp 2018-04-25].
  39. ↑ Płać, wpłacaj i wypłacaj telefonem, gdziekolwiek jesteś za pomocą BLIK [dostęp 2020-10-09].
  40. ↑ Wojciech Boczoń: Bank Pekao przystępuje do systemu Blik. Portal bankier.pl. [dostęp 2018-07-11].
  41. ↑ Blik. BPS. [dostęp 2021-03-21]. (pol.).
  42. ↑ Banki spółdzielcze SGB wprowadzają Blika. Wdrożenie na ostatniej prostej, www.cashless.pl [dostęp 2019-11-22].
  43. ↑ Blik, Dobre nawyki, blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „mPOS BLIK koniec terminali”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „BLIKmPOS”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „noblebank”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „bezprawnik2019”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „omos”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Linki zewnętrzne