Blitzkrieg

(c) Bundesarchiv, Bild 183-1987-1210-502 / Hoffmann, Heinrich / CC-BY-SA 3.0
Blitzkrieg, niemieckie samoloty Junkers Ju 87 nad Polską podczas kampanii wrześniowej

Blitzkrieg (niem. wojna błyskawiczna) – termin oznaczający błyskawiczne uderzenie wojskowymi siłami zbrojnymi (powietrznymi, morskimi i lądowymi) na dany kraj.

Założenia

Najważniejszym elementem wojny błyskawicznej jest wykorzystanie momentu zaskoczenia[1] poprzez napad w skali strategicznej oraz dążenie do maksymalnego zmasowania głównych sił w kierunku pierwszego uderzenia. Nieprzyjaciel powinien zostać obustronnie oskrzydlony przez siły pancerne, a jego główne siły okrążone i zniszczone przez piechotę i artylerię w początkowym okresie wojny. Twórcą blitzkriegu był Alfred von Schlieffen. Na początku I wojny światowej tzw. plan Schlieffena zakładał pokonanie Francji w ciągu 6 tygodni, dzięki czemu możliwe miało być przerzucenie wszystkich sił na front wschodni, przeciwko Rosji. Teoretyczne podstawy blitzkriegu z użyciem czołgów zostały opracowane i po raz pierwszy zaprezentowane przez Heinza Guderiana w jego książce pt. Achtung – Panzer! wydanej w 1937 roku.

Wyróżniającym elementem blitzkriegu było to, że dywizje czołgów po wygraniu pierwszych bitew nie zatrzymywały się w celu umocnienia przyczółków na nowej linii frontu, ale parły wciąż do przodu, ścigając pokonane wojsko i wdzierając się w głąb terytorium atakowanego kraju przy wsparciu zmasowanych sił powietrznych.

Zgodnie z teorią Guderiana, o powodzeniu wojny błyskawicznej decyduje zmasowane użycie dywizji pancernych i piechoty zmotoryzowanej na głównych kierunkach uderzenia. Owe uderzeniowe kliny pancerne powinny być wspierane przez lotnictwo we wszystkich sytuacjach bojowych. Zadaniem lotnictwa, głównie szturmowego (w ówczesnych realiach niemieckich – samolotów nurkujących), jest też prowadzenie rozpoznania w taktycznej i operacyjnej głębi, zapobieganie podejściu nieprzyjacielskich odwodów, ubezpieczanie wojska z powietrza i zapewnianie im zaopatrzenia.

Jednym z najlepszych przykładów użycia taktyki „wojny błyskawicznej” jest kampania we Francji w 1940 roku. Kraj ten został pokonany dzięki tej taktyce zaledwie w kilka tygodni. W 1941 roku po rozpoczęciu planu „Barbarossa” wojna błyskawiczna napotkała po raz pierwszy na poważny opór, kiedy Niemcom nie udało się zdobyć Moskwy, Stalingradu, a blokada Leningradu trwała bardzo długo.

Innym spektakularnym wykorzystaniem taktyki blitzkriegu była izraelsko-arabska „wojna sześciodniowa” w 1967 roku.

Blitzkrieg w kulturze masowej

Samo słowo blitzkrieg pojawiło się w prasie międzywojennej[2][3], po czym zostało rozpowszechnione na początku II wojny światowej[4].

Przypisy

  1. blitzkrieg, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-06-17] (ang.).
  2. EXILPRESSE DIGITAL - DEUTSCHSPRACHIGE EXILZEITSCHRIFTEN 1933-1945, Pariser Tageszeitung, 1936 [zarchiwizowane z adresu 2017-01-01].
  3. Blitzkrieg. history.com. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
  4. World War: Blitzkrieg. Time, 1939-09-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-09-11)]. (ang.).

Bibliografia

  • PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9.

Media użyte na tej stronie

Bundesarchiv Bild 183-1987-1210-502, Polen, Stukas.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-1987-1210-502 / Hoffmann, Heinrich / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Luftsieg in Polen, Eine Staffel Stukas = Ju 87 = fliegt gegen den Feind.
4551-40