Blizne

Blizne

wieś
Zabytkowy kościół drewniany
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	brzozowski
Gmina	Jasienica Rosielna
Wysokość	258-269 m n.p.m.
Liczba ludności (2018-12-31)	3395[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	36-221[2]
Tablice rejestracyjne	RBR
SIMC	0352213[3]
Położenie na mapie gminy Jasienica Rosielna Blizne
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Blizne
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Blizne
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego Blizne
49°45′15″N 21°58′17″E/49,754167 21,971389
Strona internetowa

Blizne – wieś w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Jasienica Rosielna^[3][4]. Lokowana przez Kazimierza Wielkiego w 1366.

Wieś prawa wołoskiego przed 1400 rokiem^[5]. Na przełomie XVI i XVII wieku położona była w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[6]. Wieś klucza brzozowskiego biskupów przemyskich^[7].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Blizne. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

Położenie

Blizne znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 886 w odległości 4 km na północny zachód od Brzozowa. Przez wieś przepływa rzeka Stobnica na Pogórzu Dynowskim. Sąsiednimi miejscowościami są: Stara Wieś, Domaradz, Golcowa, Orzechówka oraz Jasienica Rosielna.

Części wsi

Integralne części wsi Blizne: Budy, Czarna Górka, Czubówka, Drożdżalówka, Dwór, Góra, Jasionka, Kaczmarówka, Kozia Górka, Kuflowa Górka, Pańskie Pole, Role, Stawiska, Wygon^[3][4]

• 

  (c) Kroton, CC BY-SA 3.0

  Plebania
• 

  Tablica upamiętniająca wizytę Karola Wojtyły w kościele drewnianym
• 

  Kapliczka w ogrodzeniu

Zabytki

Na terenie miejscowości na pagórku otoczonym drzewami znajduje się unikatowy w skali światowej zespół kościelno-plebański. Drewniany kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, powstał najprawdopodobniej w XV lub XVI w., w stylu gotyckim. W I poł. XVII w. dobudowano do niego wieżę, a na początku XIX w. rozebrano okalające soboty. W latach 1964-1980 obiekt został gruntownie odrestaurowany.

Kościół zbudowany jest na zrąb z jodłowych bali. Od zachodu przylega do niego masywna dzwonnica z nadwieszoną izbicą. Bryła świątyni pokryta jest gontami. Wnętrze składające się z kruchty, kwadratowej nawy i prezbiterium posiada bogaty, kolorowy wystrój. Zdobią go bezcenne polichromie 3 różnych dekoracji malarskich pokrywająca ściany świątyni, wykonane w XVI-XVIII w. Przedstawiają tzw. "liber- pauperum" (księgę ubogich), czyli obrazkowy przekaz biblijny. Dekoracje przedzielone są pasami ornamentu roślinnego i groteski. Większość namalowanych scen na ścianie to fundacje chłopskie, m.in. Doroty i Macieja Skarbków, Piotra Mońka oraz Marcina. Ołtarz główny oraz boczne pochodzą z XVIII w., natomiast ambona jest późnorenesansowa. W bocznym ołtarzu cudowna figura Matki Bożej Łaski Pełnej, wyrzeźbiona w drewnie lipowym ok. 1500, (w stylu szkoły W. Stwosza), która stanowiła część tryptyku ołtarza.

W 2003 cały obiekt wraz z Haczowem i drewnianymi kościołami Małopolski został zapisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

• 

  Szkoła
• 

  Nowy kościół parafialny
• 

  Głaz jubileuszowy

Legenda związana ze wzgórzem Michałek

Przy drodze łączącej Blizne z Golcową na Górze św. Michała (Michałek, na Michałku) (423 m), w otoczeniu drzew znajduje się kaplica świętego Michała Archanioła. Z miejscem tym wiąże się legenda o napadzie Tatarów i cudownym ocaleniu ludzi, którzy tu szukali schronienia.

Liczne hordy Tatarów, które w 1624 napadały na tamte tereny, paliły wsie biorąc wielu ludzi w jasyr, dotarły do Bliznego. Część mieszkańców schroniła się na wzgórzu i odpierała ataki najeźdźców, modląc się o cudowne ocalenie. Rozpętała się burza i ludzie ujrzeli spływające z nieba zastępy uzbrojonych aniołów - rycerzy w białych szatach, którym przewodził sam święty Michał Archanioł. Tatarzy widząc to, przerazili się i pouciekali. Na pamiątkę tego cudownego uwolnienia ludności zabranej w jasyr przez Tatarów w 1624, za wstawiennictwem tego świętego, wybudowano na wzniesieniu drewnianą kapliczkę pw. św. Michała Archanioła. Kapliczkę wzniósł prawdopodobnie ks. Jan Józef Nałogowski, proboszcz miejscowy, w latach 1670-1684, realizując ślub złożony przez ówczesnego duszpasterza w czasie najazdu Tatarów.

W 1750 kapucyni uzyskali pozwolenie na osiedlenie się na Michałku. Wtedy też rozpoczęła się budowa murowanego kościoła, do którego kamień węgielny został wzięty z drewnianej kaplicy. W 1788 nastąpiła kasacja klasztoru i kościoła, budynki zostały sprzedane i rozebrane, ale kult świętego Michała Archanioła trwał dalej. W 1877 ks. Józef Januszkiewicz postawił kaplicę dokładnie w miejscu dawnego kościoła, a wokoło posadził modrzewie. W tym stanie kaplica przetrwała do dnia dzisiejszego.

Osoby pochodzące z Bliznego

• Józef Nogaj (1856–1926) – nauczyciel
• Feliks Pohorecki (1826–1896) – nauczyciel, poseł do Sejmu Krajowego Galicji III i VII kadencji (1870-1876, 1895-1896), burmistrz Tarnopola, właściciel dóbr Dydnia^[8].

Zobacz też

• Blizne Jasińskiego
• Blizne Łaszczyńskiego

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Blizne, wś, pow. brzozowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 244 .
• Drewniany kościół w Bliznem (pdf)
• Parafia Blizne