Blok Demokratyczny

Blok Demokratyczny, Blok Stronnictw Demokratycznych – wspólna koalicja i lista wyborcza Polskiej Partii Robotniczej (PPR) i kilku podporządkowanych jej w różnym stopniu partii satelitarnych, utworzona jesienią 1944 r.[1] przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r., przewidzianymi przez porozumienia jałtańskie[2].

Blok Stronnictw Demokratycznych stanowił polityczną podstawę PKWN, Rządu Tymczasowego i Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Partie Bloku ściśle ze sobą współpracowały poprzez Centralną Komisję Porozumiewawczą Stronnictw Demokratycznych[1].

W skład Bloku, oprócz PPR, wchodziły także PPS, SD oraz SL. Oficjalnie z inicjatywą jego utworzenia wystąpiły w listopadzie 1945 r. władze PPS, ale w praktyce był to twór całkowicie uzależniony od PPR, której celem było doprowadzenie do sytuacji wystawienia w wyboarch parlamentarnych tylko jednej, w pełni kontrolowanej przez komunistów listy[2]. ​Z blokiem współpracowały też PSL „Nowe Wyzwolenie” i Stronnictwo Pracy (grupa Feliksa Widy-Wirskiego i Zygmunta Felczaka)[3][4], co zaowocowało wystawieniem na terenie Ziem Odzyskanych wspólnej z tymi partiami listy wyborczej pod nazwą Bloku Jedności Narodowej[5]. Zgodnie z przedwyborczym porozumieniem, podział mandatów w bloku przewidywał po 31% zdobytych miejsc w przyszłym parlamencie dla PPR i PPS, 27% dla SL i 11% dla SD[6]. Ugrupowanie wygrało w sfałszowanych na ich korzyść wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r.[3][4]

Kierujący Polskim Stronnictwem Ludowym Stanisław Mikołajczyk odmówił przystąpienia do Bloku, gdyż działacze PPR nie zgodzili się na stawiane przez niego żądanie 40% miejsc w Sejmie dla PSL, zgadzając się na po 25% mandatów dla PPR i PSL, 22% dla PPS, 12% dla SL oraz po 8% dla SD i SP[7].

Po wyborach do Bloku Stronnictw Demokratycznych przyłączyło się także Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Blok Stronnictw Demokratycznych, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 36.
  2. ↑ a b Blok Stronnictw Demokratycznych, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-15].
  3. ↑ a b Polskie Stronnictwo Ludowe Nowe Wyzwolenie w Encyklopedii Onet. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-03)].
  4. ↑ a b Stronictwo Pracy w Encyklopedii Onet. [dostęp 2009-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-04)].
  5. ↑ Słownik pojęć. polskiemiesiace.ipn.gov.pl. [dostęp 2021-07-15].
  6. ↑ Sfałszowane wybory do Sejmu - Polish History Museum, muzhp.pl [dostęp 2021-05-05] (ang.).
  7. ↑ Kosztowny upór Mikołajczyka, Przegląd, 18 kwietnia 2021 [dostęp 2021-05-05] (pol.).

Zobacz też