Bożena Mamontowicz-Łojek

Bożena Mamontowicz-Łojek

Imię i nazwisko urodzenia	Zenona Bożena Mamontowicz
Data urodzenia	22 grudnia 1937
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 2010 Smoleńsk, Rosja
Przyczyna śmierci	Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	historyk, teatrolog
Małżeństwo	Jerzy Łojek
Odznaczenia

Grób Bożeny Mamontowicz-Łojek

Zenona Bożena Mamontowicz-Łojek^[a] (ur. 22 grudnia 1937, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polska historyk baletu, teatrolog i działaczka społeczna, prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej, założycielka Warszawskiej Rodziny Katyńskiej^[1].

Życiorys

Pochodziła z niepełnej rodziny, córka Anny (po drugim mężu Kuć), miała brata Jerzego^[2] i siostrę Irenę^[3]. Była absolwentką Państwowej Szkole Baletowej w Warszawie, tancerką Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego oraz scen operowych w stolicy i Łodzi^[4]. Na przełomie lat 50 i 60 występowała w Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”.

Od 1961 była żoną historyka Jerzego Łojka^[5]. W 1966 ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim. Sześć lat później obroniła doktorat w Katedrze Dziejów Oświaty i Kultury UW na podstawie pracy Polskie szkolnictwo baletowe w okresie międzywojennym. Zajmowała się historią polskiego teatru i baletu oraz choreografią. Opublikowała prace: Szkoła artystyczno-teatralna Antoniego Tyzenhausa 1774–1785 (w: „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 1968, Tom XI, 36–98) oraz François Gabriel Le Doux – baletmistrz i choreograf 1755-1823 (w: „Pamiętnik Teatralny”, 1967, zeszyt 2, 212–229). W latach 1971–1974 kierowała zespołem baletowym Państwowego Teatru Muzycznego w Łodzi. Uzyskała tytuł doktorski za pracę na temat Tancerze króla Stanisława Augusta^[6].

Po śmierci męża Jerzego w 1986, spełniając jego testament zaangażowała się na rzecz upamiętnienia zbrodni katyńskiej (w Katyniu został zamordowany jego ojciec, Leopold Łojek). Współzałożycielka Rodzin Katyńskich (w tym Warszawskiej Rodziny Katyńskiej w 1988^[7], od 1991 jako Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie^[8][9]), Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej^[10], w 1993 była w Komitecie Organizacyjnym Federacji Rodzin Katyńskich^[11], pierwsza przewodnicząca FRK. Była prezesem Polskiej Fundacji Katyńskiej. Była sekretarzem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, wydawała „Zeszyty Katyńskie”^[6].

W 1989 Bożena Mamontowicz-Łojek ustanowiła Nagrodę im. Jerzego Łojka (następnie finansowaną i po 5 latach wyłącznie zarządzaną przez Fundację im. Jerzego Łojka przy Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku) przyznawaną „dla autorów prac o tematyce niepodległościowej i historycznej z zakresu wypełniania białych plam w historii”^[12].

Brała udział w życiu społecznym i politycznym, bez powodzenia ubiegała się o mandat senatorski z ramienia Zjednoczenia Polskiego w wyborach parlamentarnych 1993, uzyskując 49 677 głosów^[13].

W 2001 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi^[14]. 8 kwietnia 2008 Rada Polskiej Fundacji Katyńskiej nadała jej Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej^[15]. W 2008 została też odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[16].

Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[17].

20 kwietnia 2010 została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie^[18] w grobowcu rodziny Łojków (kwatera 251-1-29)^[19].

Wybrane publikacje

• Terpsychora i lekkie muzy. Taniec widowiskowy w Polsce w okresie międzywojennym, Kraków 1972.
• Polskie szkolnictwo baletowe w okresie międzywojennym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
• Działalność artystyczna i pedagogiczna Haliny Mancewiczówny, Gliwice 1992.
• Tancerze króla Stanisława Augusta 1774–1798: początki polskiego baletu, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2005.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Tancerze króla Stanisława Augusta 1774-1798: początki polskiego baletu, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2005 (nota biograficzna na okładce)
• Wykaz publikacji dostępnych w Bibliotece Narodowej
• Irena Turska, Almanach baletu polskiego 1945–1974, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1983, s. 44
• Barbara Stanisławczyk: Ostatni krzyk. Od Katynia do Smoleńska historie dramatów i miłości. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2011. ISBN 978-83-7510-814-9.