Boží hora

Boží hora
(c) I, Ondrej.konicek, CC BY 2.5
Państwo	Czechy
Położenie	Przedgórze Paczkowskie cz.Žulovska pahorkatina
Pasmo	Przedgórze Paczkowskie
Wysokość	525 m n.p.m.
Położenie na mapie Sudetów Boží hora
50°18′37,115″N 17°06′43,711″E/50,310310 17,112142

Boží hora (525 m n.p.m.) – wzniesienie w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Przedgórzu Paczkowskim (cz. Žulovská pahorkatina).

Kamieniołom na zboczu wzniesienia

Wzniesienie położone jest w czeskiej części Śląska, w kraju ołomunieckim, w północno-zachodniej części okręgu Jeseník około 1 km na wschód od centrum Žulovéj.

Boží hora jest najwyższym wzniesieniem Žulovské pahorkatiny, zaliczanej do Przedgórza Paczkowskiego. Wyrasta w południowo-zachodniej części Przedgórza Paczkowskiego. Jest to wzniesienie charakteryzujące się stromymi zboczami, regularną rzeźbą i urozmaiconym ukształtowaniem o kopulastym kształcie z wyraźnie zaznaczoną częścią szczytową. Zachodnie zbocze stromo opada do doliny rzeki Vidnávka (pol. Widna). Wzniesienie od zachodu wyraźnie wydziela dolina rzeki Vidnávka.

Wzniesienie o interesującej budowie geologicznej, której podłoże zbudowane jest z plutonicznych skał pochodzenia wulkanicznego z granitów, z soczewami marmurów, które przeniknęły przez dewońskie wapienie^[1]. Szczyt i zbocza wzniesienia pokrywa warstwa młodszych osadów glin, żwirów, piasków i lessów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich i osadów powstałych w chłodnym, peryglacjalnym klimacie. W partii przyszczytowej występują granitowe skałki, na szczycie wzniesienia na niewielkiej polanie stoi neogotycki kościół Matki Bożej Bolesnej zbudowany z granitowych ciosów, który wydobywano z nieczynnego już kamieniołomu położonego na zboczu poniżej szczytu. Partie szczytowe i zbocza porasta las liściasty z niewielką domieszką drzew iglastych. Zbocze wschodnie i południowe wzniesienia, poniżej poziomu 440 m n.p.m. zajmują łąki i pola uprawne oraz częściowo nieużytki. Położenie wzniesienia, kształt i płaska część szczytowa z okazałą wieża kościelną, czynią wzniesienie rozpoznawalnym w terenie. Na północnym i południowo-wschodnim zboczu na poziomie 490 m n.p.m. znajdują się wyrobiska nieczynnych kamieniołomów. U zachodniego podnóża wzniesienia po lewej stronie Vidnávki rozpościera się malownicza miejscowość Žulova. Zachodnim zboczem na poziomie około 340 m n.p.m. prowadzi linia kolejowa nr 295 Lipová Lázně – Javorník ve Slezsku, a podnóżem południowym prowadzi droga nr 456 do Staréj Červenéj Vody i Velkých Kunětic.

• Wcześniej wzniesienie nosiło nazwę: Chrámový vrch, Gotthausberg
• Wzniesienie zaliczane jest do Korony Sudetów Czeskich.

Inne

• W XII wieku na wzgórzu pojawił się obraz Matki Boskiej, otaczany przez okoliczną ludność szczególną czcią. W 1713 roku na szczycie wybudowano drewnianą kaplicę, do której przeniesiono obraz. Wzniesienie w przeszłości było popularnym miejscem pielgrzymek, które odwiedzali także wrocławscy biskupi.
• W 1784 roku cesarz Józef II, zlikwidował miejsce pątnicze na szczycie wzniesienia.
• W roku 1877 mieszkańcy Žulovej (wówczas Frýdberku) i okolicznych miejscowości zbudowali nową drogę krzyżową z Žulovej na wierzchołek
• Na szczytowej powierzchni wzniesienia na niewielkiej polanie w latach 1878-1880 na miejscu, drewnianej kaplicy zbudowano z granitowych ciosów neogotycki kościół Matki Bożej Bolesnej.
• W roku 1905 koło kościoła powstała chata „Georgshaus” ("Jiřího dům"), z której pozostały tylko resztki fundamentów. Dom nazwano na cześć kardynała Georga Koppa.
• Na zboczach w niedalekiej odległości od szczytu, wśród lasu znajdują się niewielkie granitowe skałki a na południowym zboczu, w niewielkim zagajniku odsłania się żyła kwarcowa w granicie.
• W skałach budujących wzniesienie na kontakcie granitów i wapieni występują minerały: hessonit, wezuwian, wollastonit, epidot, diopsyd i scheelit^[2][3].

Turystyka

• Przez szczyt przechodzi szlak turystyczny:

– niebieski prowadzący po trasie dawnej drogi pątniczej z Żulovej na Bożą Górę i dalej^[4].

• Ze szczytu wzniesienia roztacza się ograniczona panoram na Żulovą i pasma górskie Gór Złotych oraz Gór Opawskich.
• Na południowo-wschodnim zboczu, przy szlaku niebieskim (kierunek Pławny Potok) położone jest wyrobisko nieczynnego już kamieniołom. Z górnej krawędzi wyrobiska rozciąga się widok na Góry Złote (cz. Rychlebskie hory) i fragment Wysokiego Jesionika (cz. Hruby Jesenik).

Przypisy

Bibliografia

• Waldemar Brygier: Sudety Wschodnie. Skala 1:75.000. Warszawa: Wydawnictwo ExpressMap Polska, 2007. wyd. II. ISBN 978-83-60120-86-6.
• Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie, t.21. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2008. ISBN 978-83-85773-93-1.
• Praca zbiorowa: mapa turystyczna Sudety Wschodnie. Skala 1:60.000. Warszawa: ExpressMap, 2010. ISBN 978-83-7546-262-3.