Boží hora

Boží hora
Państwo Czechy
PołożeniePrzedgórze Paczkowskie cz.Žulovska pahorkatina
PasmoPrzedgórze Paczkowskie
Wysokość525 m n.p.m.
Położenie na mapie Sudetów
Mapa konturowa Sudetów, po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Boží hora”
Ziemia50°18′37,115″N 17°06′43,711″E/50,310310 17,112142

Boží hora (525 m n.p.m.) – wzniesienie w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Przedgórzu Paczkowskim (cz. Žulovská pahorkatina).

Kamieniołom na zboczu wzniesienia

Wzniesienie położone jest w czeskiej części Śląska, w kraju ołomunieckim, w północno-zachodniej części okręgu Jeseník około 1 km na wschód od centrum Žulovéj.

Boží hora jest najwyższym wzniesieniem Žulovské pahorkatiny, zaliczanej do Przedgórza Paczkowskiego. Wyrasta w południowo-zachodniej części Przedgórza Paczkowskiego. Jest to wzniesienie charakteryzujące się stromymi zboczami, regularną rzeźbą i urozmaiconym ukształtowaniem o kopulastym kształcie z wyraźnie zaznaczoną częścią szczytową. Zachodnie zbocze stromo opada do doliny rzeki Vidnávka (pol. Widna). Wzniesienie od zachodu wyraźnie wydziela dolina rzeki Vidnávka.

Wzniesienie o interesującej budowie geologicznej, której podłoże zbudowane jest z plutonicznych skał pochodzenia wulkanicznego z granitów, z soczewami marmurów, które przeniknęły przez dewońskie wapienie[1]. Szczyt i zbocza wzniesienia pokrywa warstwa młodszych osadów glin, żwirów, piasków i lessów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich i osadów powstałych w chłodnym, peryglacjalnym klimacie. W partii przyszczytowej występują granitowe skałki, na szczycie wzniesienia na niewielkiej polanie stoi neogotycki kościół Matki Bożej Bolesnej zbudowany z granitowych ciosów, który wydobywano z nieczynnego już kamieniołomu położonego na zboczu poniżej szczytu. Partie szczytowe i zbocza porasta las liściasty z niewielką domieszką drzew iglastych. Zbocze wschodnie i południowe wzniesienia, poniżej poziomu 440 m n.p.m. zajmują łąki i pola uprawne oraz częściowo nieużytki. Położenie wzniesienia, kształt i płaska część szczytowa z okazałą wieża kościelną, czynią wzniesienie rozpoznawalnym w terenie. Na północnym i południowo-wschodnim zboczu na poziomie 490 m n.p.m. znajdują się wyrobiska nieczynnych kamieniołomów. U zachodniego podnóża wzniesienia po lewej stronie Vidnávki rozpościera się malownicza miejscowość Žulova. Zachodnim zboczem na poziomie około 340 m n.p.m. prowadzi linia kolejowa nr 295 Lipová LázněJavorník ve Slezsku, a podnóżem południowym prowadzi droga nr 456 do Staréj Červenéj Vody i Velkých Kunětic.

  • Wcześniej wzniesienie nosiło nazwę: Chrámový vrch, Gotthausberg
  • Wzniesienie zaliczane jest do Korony Sudetów Czeskich.

Inne

  • W XII wieku na wzgórzu pojawił się obraz Matki Boskiej, otaczany przez okoliczną ludność szczególną czcią. W 1713 roku na szczycie wybudowano drewnianą kaplicę, do której przeniesiono obraz. Wzniesienie w przeszłości było popularnym miejscem pielgrzymek, które odwiedzali także wrocławscy biskupi.
  • W 1784 roku cesarz Józef II, zlikwidował miejsce pątnicze na szczycie wzniesienia.
  • W roku 1877 mieszkańcy Žulovej (wówczas Frýdberku) i okolicznych miejscowości zbudowali nową drogę krzyżową z Žulovej na wierzchołek
  • Na szczytowej powierzchni wzniesienia na niewielkiej polanie w latach 1878-1880 na miejscu, drewnianej kaplicy zbudowano z granitowych ciosów neogotycki kościół Matki Bożej Bolesnej.
  • W roku 1905 koło kościoła powstała chata „Georgshaus” ("Jiřího dům"), z której pozostały tylko resztki fundamentów. Dom nazwano na cześć kardynała Georga Koppa.
  • Na zboczach w niedalekiej odległości od szczytu, wśród lasu znajdują się niewielkie granitowe skałki a na południowym zboczu, w niewielkim zagajniku odsłania się żyła kwarcowa w granicie.
  • W skałach budujących wzniesienie na kontakcie granitów i wapieni występują minerały: hessonit, wezuwian, wollastonit, epidot, diopsyd i scheelit[2][3].

Turystyka

szlak turystyczny niebieski – niebieski prowadzący po trasie dawnej drogi pątniczej z Żulovej na Bożą Górę i dalej[4].
  • Ze szczytu wzniesienia roztacza się ograniczona panoram na Żulovą i pasma górskie Gór Złotych oraz Gór Opawskich.
  • Na południowo-wschodnim zboczu, przy szlaku niebieskim (kierunek Pławny Potok) położone jest wyrobisko nieczynnego już kamieniołom. Z górnej krawędzi wyrobiska rozciąga się widok na Góry Złote (cz. Rychlebskie hory) i fragment Wysokiego Jesionika (cz. Hruby Jesenik).

Przypisy

Bibliografia

  • Waldemar Brygier: Sudety Wschodnie. Skala 1:75.000. Warszawa: Wydawnictwo ExpressMap Polska, 2007. wyd. II. ISBN 978-83-60120-86-6.
  • Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie, t.21. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2008. ISBN 978-83-85773-93-1.
  • Praca zbiorowa: mapa turystyczna Sudety Wschodnie. Skala 1:60.000. Warszawa: ExpressMap, 2010. ISBN 978-83-7546-262-3.

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Zulova bozihora.JPG
(c) I, Ondrej.konicek, CC BY 2.5
Chapel on Boží hora hill above Žulová.
Sudety mapa.png
Mapa Sudetów
Žulová lom na Boží hoře.jpg
Autor: Lubor Ferenc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Žulová, žulový lom na Boží hoře, okres Jeseník