Bo Carpelan

Bo Carpelan (2008)

Bo Carpelan (ur. 25 października 1926 w Helsinkach, zm. 11 lutego 2011 w Espoo) – pisarz fiński tworzący w języku szwedzkim.

Był synem ubogiego urzędnika bankowego. W 1944 roku podjął studia na Uniwersytecie Helsińskim. Studiował literaturę, równocześnie pracując w księgarni akademickiej, a następnie w bibliotece miejskiej. Studia ukończył w 1948 roku, w 1956 uzyskał licencjat, a w 1960 doktorat. Jego rozprawa doktorska dotyczyła twórczości poety Gunnara Björlinga (1887-1960). Tydzień przed terminem obrony rektor Edwin Linkomies poinformował Carpelana, że twórczość żyjącego poety nie może zostać zaakceptowana jako temat rozprawy doktorskiej. Mimo tego do obrony doszło i rozprawa została przyjęta.

Oprócz pracy w bibliotece Carpelan zajmował się krytyką literacką. W latach 1949-1964 publikował recenzje w szwedzkojęzycznym dzienniku Hufvudstadsbladet.

Tworzył utwory poetyckie, a także powieści i opowiadania. Dużą popularność przyniosły mu utwory dla młodzieży, tłumaczone na wiele języków, w tym polski. Był jedynym pisarzem, dwukrotnie uhonorowanym nagrodą Finlandia (w 1993 za powieść Urwind oraz w 2005 za powieść Berg). W 1977 roku otrzymał Nagrodę literacką Rady Nordyckiej, a w 2006 Prix Européen de Littérature.

Wybrana twórczość

Poezja

• Som en dunkel värme (1946)
• Du mörka överlevande (1947)
• Variationer (1950)
• Minus sju (1951)
• Objekt för ord (1954)
• Landskapets förvandlingar (1957)
• Den svala dagen (1961)
• 73 dikter (1966)
• Gården (1969)
• Källan (1973)
• I de mörka rummen, i de ljusa (1976)
• Dagen vänder (1983)
• Marginalia till grekisk och romersk diktning (1984)
• År som löv (1989)
• I det sedda(1995)
• Namnet på tavlan Klee målade (1999)
• Ögonblickets tusen årstider (2001)
• Diktamina (2003)
• Staden (2006)
• Nya dikter (2007)
• Barndom (2008)
• Gramina (2010)
• Blad ur höstens arkiv (2011)

Proza

• Rösterna i den sena timmen (1971)
• Din gestalt bakom dörren (1975)
• Vandrande skugga (1977)
• Jag minns att jag drömde (1979)
• Armbandsuret (1986)
• Axel (1986)
• Urwind (1993)
• Benjamins bok (1997)
• Berg (2005)

Książki dla młodzieży

• Wakacje nad fiordem (Anders på ön, 1959, tł. na jęz. polski Irena Szuch-Wyszomirska)
• Przygody w wielkim mieście (Anders i stan, 1962, tł. na jęz. polski Irena Szuch-Wyszomirska)
• Łuk: opowiadanie o lecie, które było inne (Bågen: berättelsen om en sommar som var annorlunda, 1968, tł. na jęz. polski Zygmunt Łanowski)

• Raj (Paradiset, 1973, tł. na jęz. polski Zygmunt Łanowski, ​ISBN 83-10-07593-6​)
• Julius z Księżycowej Doliny (Julius Blom, ett Huvud för Sig, 1982, tł. na jęz. polski Anna Węgleńska, ​ISBN 83-10-09162-1​)

Źródła

• Biogram na stronie Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Helsinkach