Bo Xilai

Bo Xilai
Ilustracja
Bo Xilai (2011)
Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1949
Pekin

Minister handlu Chińskiej Republiki Ludowej
Okres

od 29 lutego 2004
do 29 grudnia 2007

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Chin

Poprzednik

Lu Fuyuan

Następca

Chen Deming

I sekretarz Komunistycznej Partii Chin w Chongqingu
Okres

od 30 listopada 2007
do 15 marca 2012

Poprzednik

Wang Yang

Następca

Zhang Dejiang

Bo Xilai (wym. [pɔ̌ ɕílǎɪ]; chiń. upr. 薄熙来; chiń. trad. 薄熙來; pinyin Bó Xīlái; ur. 3 lipca 1949 w Pekinie) − chiński polityk komunistyczny, syn Bo Yibo. Były członek Biura Politycznego i KC Komunistycznej Partii Chin, I sekretarz w Chongqingu, w latach 2004-2007 minister handlu, wydalony z partii.

Życiorys

Pochodzi z Dingxiang w prowincji Shanxi[1]. W czasie rewolucji kulturalnej więziony w latach 1968-1972 ze względu na ojca, następnie pracował w przemyśle lekkim. Po jej zakończeniu podjął studia na Uniwersytecie Pekińskim i w 1982 roku uzyskał dyplom magisterski z dziennikarstwa. W trakcie studiów wstąpił w 1980 roku do Komunistycznej Partii Chin[1].

W latach 80. pracował jako urzędnik w strukturach partyjno-administracyjnych prowincji Liaoning. W 1989 roku został wybrany wiceburmistrzem miasta Dalian, 3 lata później p.o. burmistrza, zaś w 1993 roku burmistrzem, którym pozostał do roku 2000[1]. Za jego kadencji miasto gwałtownie się rozwinęło, dzięki niskim podatkom przyciągnięto wielu zagranicznych inwestorów[2]. W centrum powstały liczne parki i promenady[3].

W latach 2001-2004 Bo był gubernatorem prowincji Liaoning[1]. W roku 2002 wszedł w skład Komitetu Centralnego KPCh XVI kadencji. W latach 2004-2007 pełnił funkcję ministra handlu[1]. W 2007 roku ponownie wszedł w skład Komitetu Centralnego KPCh oraz Biura Politycznego[4].

W 2007 roku został mianowany sekretarzem Komitetu Miejskiego KPCh w Chongqingu. Wsławił się skuteczną walką ze stanowiącymi poważny problem w mieście korupcją i przestępczością zorganizowaną. Aresztowano ponad 2000 osób: gangsterów oraz powiązanych z nimi skorumpowanych policjantów i urzędników. W ciągu kilku miesięcy rozprawił się z lokalną mafią, co przysporzyło mu w Chinach ogromnej popularności[5][6]. Jego pozycja w Partii szybko wzrosła, postrzegany był jako lider „lewego skrzydła” i typowany jako jeden z członków przyszłego 9-osobowego Stałego Komitetu Biura Politycznego KPCh[7]. Jego politycznymi protektorami byli Jiang Zemin i Zhou Yongkang, uważani za przywódców konserwatywnej części Partii[8].

Podczas swoich rządów w Chongqingu odwoływał się wyraźnie do tradycji maoistowskich i propagował kult rewolucji kulturalnej. Z jego polecenia lokalne stacje telewizyjne zastępowały popularne seriale propagandowymi filmami, radio zamiast zachodniej muzyki nadawało rewolucyjne pieśni, a studentów wysyłano do pracy na wieś[9]. Wyrazem kultu ideologii Mao Zedonga było m.in. rozesłanie z okazji 60. rocznicy utworzenia Chińskiej Republiki Ludowej do 13 milionów użytkowników telefonów komórkowych w Chongqingu okolicznościowych sms-ów zawierających cytaty z Czerwonej książeczki[10].

Nagły kres kariery Bo Xilaia nastąpił w związku ze śmiercią w listopadzie 2011 roku brytyjskiego biznesmena Neila Heywooda. Heywood, reprezentujący w Chinach interesy brytyjskich firm, miał bliskie powiązania z rodziną Bo, pozostawał jednak w sporze z jego żoną Gu Kailai. Początkowo podano, że jego zgon nastąpił na skutek zatrucia alkoholem. Na początku 2012 roku Chinami wstrząsnął skandal z udziałem byłego szefa policji w Chongqingu, Wang Lijuna, który schronił się na dobę w amerykańskim konsulacie w Chengdu. Ujawnił tam informacje obciążające Bo i wskazujące na udział jego żony w śmierci Heywooda, podobno miał także ubiegać się o azyl w Stanach Zjednoczonych. Incydent z udziałem Wanga spowodował wystąpienie rządu brytyjskiego z wnioskiem o zbadanie przez władze chińskie okoliczności śmierci biznesmena i wywołał ostry kryzys polityczny w Chinach[11]. Z dnia na dzień Bo utracił wszystkie wpływy na szczeblach władzy, zaś premier Wen Jiabao publicznie go potępił, zwłaszcza w kontekście gloryfikowania rewolucji kulturalnej. 15 marca 2012 roku został usunięty ze stanowiska sekretarza KPCh w Chongqingu[12][13].

10 kwietnia 2012 Bo został zawieszony w prawach członka KC i Politbiura, zaś państwowa agencja Xinhua podała, że jego żona jest podejrzana o zlecenie zabójstwa Heywooda[14]. Władze ocenzurowały w internecie wszelkie informacje związane ze sprawą Bo[15]. Zdaniem analityków, usunięcie Bo Xilaia było echem walk frakcyjnych, rozgrywających się w Komitecie Centralnym KPCh przed jesienną wymianą kadr i sygnałem, iż reformatorzy skupieni wokół Wen Jiabao dążą do znacznego osłabienia konserwatywnych i neomaoistowskich klik[16].

28 września 2012 Bo Xilai został wyrzucony z KPCh, usunięty z wszelkich stanowisk publicznych i formalnie postawiony w stan oskarżenia[17]. 22 września 2013 r. sąd w Jinanie w prowincji Shandong uznał go winnym korupcji, sprzeniewierzenia funduszy publicznych oraz nadużycia władzy. Skazano go na dożywotnie więzienie, pozbawienie dożywotnio praw publicznych i konfiskatę całego majątku[18][19][20].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Bo Xilai 薄熙来 (ang.). chinavitae.com. [dostęp 2012-04-17].
  2. ↑ China: A Princeling Who Could Be Premier (ang.). Bloomberg Businessweek, 15 marca 2004. [dostęp 2012-04-17].
  3. ↑ Jamie A. Florcruz: City of the Future (ang.). Time, 27 września 1999. [dostęp 2012-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 kwietnia 2012)].
  4. ↑ China's Who's Who: Bo Xilai (ang.). chinatoday.com. [dostęp 2012-04-17].
  5. ↑ Kent Ewing: Mao's army on the attack (ang.). Asia Times, 4 czerwca 2011. [dostęp 2012-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 marca 2016)].
  6. ↑ The red and the black (ang.). The Economist, 1 października 2009. [dostęp 2012-04-17].
  7. ↑ Leszek Ślazyk: Wen Jiabao: Żegnaj Bo Xilai (pol.). tokfm.pl, 19 marca 2012. [dostęp 2012-04-17].
  8. ↑ Bo Xilai’s Downfall an End for Zhou Yongkang? (ang.). english.ntdtv.com, 11 kwietnia 2011. [dostęp 2012-04-19].
  9. ↑ Red songs ring out in Chinese city's new cultural revolution (ang.). The Guardian, 22 kwietnia 2011. [dostęp 2012-04-17].
  10. ↑ 且看薄熙来之全心全意为人民服务 (chiń.). cqnews.net, 31 sierpnia 2011. [dostęp 2012-04-17].
  11. ↑ Biznesmen nie żyje, dygnitarze znikają. Brutalna wojna o władzę (pol.). tvn24.pl, 28 marca 2012. [dostęp 2012-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 maja 2012)].
  12. ↑ What worries Grandpa Wen (ang.). The Economist, 14 marca 2012. [dostęp 2012-04-17].
  13. ↑ Jonathan Ansfield, Ian Johnson: China’s Hierarchy Strives to Regain Unity After Chongqing Leader’s Ouster (ang.). The New York Times, 29 marca 2012. [dostęp 2012-04-17].
  14. ↑ Bo Xilai zawieszony. Jego żona podejrzana o morderstwo (pol.). wp.pl, 10 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 października 2013)].
  15. ↑ Matthew Robertson: Crackdown Hits China’s Internet (ang.). The Epoch Times, 31 marca 2012. [dostęp 2012-04-17].
  16. ↑ Bo Xilai’s Sacking Signals Showdown In China’s Communist Party (ang.). The Daily Beast, 15 marca 2012. [dostęp 2012-04-17].
  17. ↑ Bo Xilai expelled from CPC, public office (ang.). news.xinhuanet.com, 28 września 2012. [dostęp 2012-10-03].
  18. ↑ Maria Kruczkowska: Dożywocie dla byłej gwiazdy chińskiej polityki (pol.). Wyborcza.pl, 2013-09-22. [dostęp 2013-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  19. ↑ Bo Xilai skazany (pol.). tvn24, 2013-09-22. [dostęp 2013-09-24].
  20. ↑ Bo Xilai found guilty of corruption by Chinese court (ang.). bbc.co.uk, 22 września 2013. [dostęp 2012-09-23].

Media użyte na tej stronie