Bo Yibo

Bo Yibo

Data i miejsce urodzenia	17 lutego 1908 Dingxiang
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 2007 Pekin
Minister finansów Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 1949 do 1953
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	nowy urząd
Następca	Deng Xiaoping

Bo Yibo, chiń. 薄一波, pinyin Bó Yībō (ur. 17 lutego 1908 w Dingxiang, prowincja Shanxi, zm. 15 stycznia 2007 w Pekinie) – polityk chiński, ekonomista, wicepremier rządu ChRL, zastępca członka Biura Politycznego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin.

Wstąpił do partii komunistycznej w 1925, w wieku 17 lat. W latach 1934-1935 uczestniczył w strategicznym przemieszczeniu armii komunistycznej (Długim Marszu). W czasie II wojny światowej dowodził partyzanckim oddziałem w Shanxi, znanym z brawurowych działań (nazywany był szwadronem śmierci na rzecz wyzwolenia Chin), który odegrał znaczącą rolę nie tylko w walkach z Japończykami, ale także później z Kuomintangiem. Bo Yibo przyczynił się m.in. do przejęcia oddziałów dowódcy Kuomintangu Yan Xishana przez armię komunistyczną (około 200 tysięcy żołnierzy). Współpracował w tym okresie z Liu Shaoqi, późniejszym przewodniczącym ChRL (prześladowanym w czasie rewolucji kulturalnej).

Od 1945 zasiadał w Komitecie Centralnym Komunistycznej Partii Chin (KPCh), pod koniec wojny domowej (1949) kierował Komitetem Centralnym Komunistycznej Partii Chin Północnych. Po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej objął stanowisko ministra finansów (1949-1953), później był wiceprzewodniczącym (1952-1956) i przewodniczącym (1956-1959) Państwowej Komisji Planowania. Pełnił także od 1957 funkcję wicepremiera w rządzie Zhou Enlaia. Przeciwstawiał się polityce gospodarczej wielkiego skoku Mao Zedonga, był natomiast zwolennikiem wymiany handlowej z państwami zachodnimi. W 1956 został wybrany ponownie do Komitetu Centralnego KPCh, a także znalazł się w Biurze Politycznym jako zastępca członka.

Kariera polityczna Bo Yibo załamała się w okresie rewolucji kulturalnej. Spędził w więzieniu 15 lat, prześladowaniom poddano także jego rodzinę (żona została zamordowana w więzieniu, aresztowano również troje nastoletnich dzieci). Uwolniony w 1976 (oficjalnie zrehabilitowany dwa lata później), wsparł odsunięcie od władzy współpracowników Mao (Banda czworga) i powrócił wkrótce na stanowisko wicepremiera (1979). Był jednym z najbliższych współpracowników Deng Xiaopinga, zaliczanym do grupy wpływowych weteranów partii komunistycznej określanych mianem "Ośmiu Nieśmiertelnych" (obok Deng Xiaopinga i Bo Yibo byli to Chen Yun, Peng Zhen, Yang Shangkun, Li Xiannian, Wang Zhen, Song Renqiong). Bo Yibo, wybrany w 1977 ponownie do Komitetu Centralnego KPCh, wspierał otwarcie ekonomiczne Chin na świat, przy jednoczesnym utrzymywaniu reżimu w polityce wewnętrznej. W 1982 podobnie jak inni weterani oficjalnie zakończył pracę we władzach państwowych, przechodząc na honorowe stanowisko zastępcy przewodniczącego Centralnej Komisji Doradczej KPCh. Pozostał jednak wpływowym politykiem, mając udział w odsunięciu sekretarza generalnego partii Hu Yaobanga w 1987, a także w decyzji o wysłaniu wojsk przeciw demonstrantom na Placu Tian’anmen w 1989. Pozostał obecny w życiu publicznym do późnej starości, jeszcze w wieku ponad 90 lat biorąc udział w kongresach KPCh. Wyróżniony m.in. tytułem honorowego przewodniczącego Chińskiej Rady Promocji Handlu Zagranicznego, pod koniec życia był ostatnim żyjącym z Ośmiu Nieśmiertelnych.

Z sześciorga dzieci Bo Yibo najbardziej znany jest jeden z synów, Bo Xilai, były gubernator prowincji Liaoning, w latach 2004-2007 minister handlu.

Bo Yibo ogłosił swoje wspomnienia Recollections of Certain Major Decisions and Events, w których znalazła się m.in. znana anegdota o dyskusjach gospodarczych z Mao Zedongiem prowadzonych w basenie (w latach 50.). Na pytanie Mao o wzrost produkcji stali Bo nie odpowiedział, miał natomiast jedynie odrzec "jeszcze połowę" mając na myśli przepłynięcie dodatkowej połowy basenu. W efekcie nieporozumienia przewodniczący Mao, uznając to za odpowiedź na swoje pytanie, ogłosił na posiedzeniu Komitetu Centralnego KPCh, że produkcja stali w Chinach wzrośnie w 1958 dwukrotnie.

Linki zewnętrzne

• artykuł o Bo Yibo ("International Herald Tribune"). iht.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-18)].
• artykuł o Bo Yibo ("The Times")