Bob Dole
 | Ten artykuł należy dopracować |
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 lipca 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 5 grudnia 2021 |
| Senator Stanów Zjednoczonych z Kansas 15. i 18. lider większości w Senacie | |
| Okres | od 3 stycznia 1969 (senator) |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | Frank Carlson (senator) |
| Następca | Sheila Frahm (senator) |
| Kandydat Partii Republikańskiej na urząd wiceprezydenta w 1976 (porażka) | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Kandydat Partii Republikańskiej na urząd prezydenta w 1996 (porażka) | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
| Odznaczenia | |
  .png){kind=small}   | |
Bob Dole, właśc. Robert Joseph Dole (ur. 22 lipca 1923 w Russell w stanie Kansas, zm. 5 grudnia 2021 tamże) – amerykański polityk, jeden z czołowych działaczy Partii Republikańskiej w drugiej połowie XX wieku. Był mężem senator z Karoliny Północnej Elizabeth Dole.
W czasie swojej kariery był m.in. liderem większości i mniejszości w izbie wyższej Kongresu, a także kandydatem swej partii na urząd prezydenta i wiceprezydenta.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Urodził się i spędził większość ze swego dzieciństwa w Russell w stanie Kansas. Podczas Wielkiego Kryzysu życie w prowincjonalnym i słabo rozwiniętym, w porównaniu z niektórymi innymi stanami, Kansas było bardzo ciężkie. Młody Bob pracował w owym czasie m.in. w aptece.
Ukończył szkołę wiosną 1941, po czym podjął studia prawnicze na stanowym uniwersytecie, ale zostały one przerwane przystąpieniem USA do II wojny światowej. Tak też studia dokończył z opóźnieniem, już na innej uczelni, w 1952.
II wojna światowa
W 1942 wstąpił do armii, gdzie został porucznikiem w jednostkach górskich. W kwietniu 1945 walczył z wojskami niemieckiego Wehrmachtu w północnych Włoszech, gdzie został dość poważnie ranny. Czekał przeszło dziesięć godzin na polu walki, dopóki nie zabrano go do lazaretu, a potem przewieziono do szpitala wojskowego w stanie Michigan. Jego prawa ręka została częściowo sparaliżowana.
Za swoją służbę był dwukrotnie dekorowany purpurowym sercem i medalem brązowej gwiazdy.
Kariera zawodowa
Po ukończeniu studiów prawniczych, pracował w zawodzie, pełnił funkcję prokuratora okręgu Russel County.
Kariera polityczna
Kongresmen
Stan Kansas jest stanem tradycyjnie konserwatywnym. Konserwatystą z przekonania był też Dole, który został wybrany, w 1961 kongresmenem z 6. okręgu Kansas jako republikanin. Kiedy ubiegał się o reelekcję, jego okręg został zlikwidowany i kandydował w okręgu pierwszym, również odnosząc zwycięstwo. W Izbie zasiadał od 3 stycznia 1961 do 3 stycznia 1969.
Senator
Senatorem Stanów Zjednoczonych wybrano go po raz pierwszy w 1968, przy czym wyborcy odnawiali jego mandat w latach 1974, 1980, 1986 i 1992. Ostatniej kadencji nie ukończył, rezygnując z fotela, kiedy republikanie mianowali go kandydatem na prezydenta w 1996. W latach 1971–1973 był tytularnym przewodniczącym swej partii. Jego następcą na tym stanowisku był George H.W. Bush.
Jako senator pełnił m.in. funkcje:
- Przewodniczący Komitetu ds. Finansów (1981–1985)
- Lider większości (1985–1987 i 1995–1996)
- Lider mniejszości (1987–1995)
Kandydat na wiceprezydenta (1976)
Prezydent Gerald Ford obejmując w posiadanie Biały Dom po ustąpieniu Richarda Nixona, swoim wiceprezydentem mianował przedstawiciela liberalnego skrzydła partii Nelsona Rockefellera, byłego gubernatora Nowego Jorku. Jednakże w partii prym wiodą konserwatyści, którym osoba nowego człowieka nr 2 wyraźnie nie pasowała. Jednym z nich był ówczesny sekretarz obrony Donald Rumsfeld, który dopuścił, aby przecieki o nastrojach w republikańskim establishmencie dotarły do wiceprezydenta i zmusiły go do rezygnacji z ubiegania się o pełną kadencję u boku Forda.
Ford swoim partnerem na liście mianował właśnie senatora Dole’a. Jednakże wybory wygrali wówczas demokraci Jimmy Carter i Walter Mondale.
Kandydat na prezydenta (1996)
W 1996 Dole został mianowany kandydatem prezydenckim republikanów, pokonując w prawyborach m.in. senatora Phila Grahama z Teksasu, gubernatora Lamara Alexandra z Tennessee i Pata Buchanana. Jego kandydatem na wiceprezydenta został kongresmen z Nowego Jorku Jack Kemp.
Rywalami Dole’a i Kempa z ramienia demokratów byli urzędujący prezydent Bill Clinton i Al Gore.
Poważne wątpliwości w czasie kampanii budziło to, czy Dole nie jest za stary do tej pracy (Clinton sarkastycznie powiedział w czasie debaty z jego oponentem, że to wiek jego poglądów mnie niepokoi, na co Dole odparował: jeżeli ktoś nie ma własnych poglądów, to rzeczywiście moje mogą mu się nie podobać). Poza tym administracja Clintona i Gore’a cieszyła się wielką popularnością dzięki udanej polityce i to oni zdecydowanie wygrali.
- Clinton – 47 402 357 głosów (379 elektorskich)
- Dole – 39 198 755 głosów (159 elektorskich)
- Perot – 8 085 402 głosy (0 elektorskich)
Emerytura
Na emeryturze występował m.in. w różnych problemach i jako lobbysta. W czasie próby usunięcia z urzędu prezydenta Clintona bronił go wbrew stanowisku swej partii.
W 2019 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[1].
Zmarł 5 grudnia 2021 roku w wieku 98 lat[2].
Życie prywatne
W 1948 ożenił się z Phyllis Holden, terapeutką w szpitalu w Michigan. Ich córka Robyn urodziła się w 1954. Rozwiedli się w 1972.
W 1975 poślubił Elizabeth, która była później sekretarzem w gabinetach prezydentów Ronalda Reagana i George’a Busha seniora, kandydatką do nominacji prezydenckiej republikanów w 2000 oraz senatorem z Karoliny Północnej.
Przypisy
- ↑ Robert Dole uhonorowany za "wyjątkowy wkład w przemiany w Polsce". tvn24.pl, 2019-12-13. [dostęp 2019-12-24].
- ↑ Katharine Q. Seelye, Bob Dole, Old Soldier and Stalwart of the Senate, Dies at 98, „The New York Times”, 5 grudnia 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-12-05] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
|
Media użyte na tej stronie
Seal of the Vice President of the United States. The blazon is defined in Executive Order 11884 as:
The design is the same as the Seal of the President of the United States, except that there is no ring of stars, the clouds are gray (instead of proper), the stars are gray (instead of argent), the scroll is gray (instead of white), the arrows are gray (instead of proper), and the background colors and inscription (obviously) differ.The Coat of Arms of the Vice President of the United States shall be of the following design:
SHIELD: Paleways of thirteen pieces argent and gules, a chief azure; upon the breast of an American eagle displayed holding in his dexter talon an olive branch proper and in his sinister a bundle of thirteen arrows gray, and in his beak a gray scroll inscribed "E PLURIBUS UNUM" sable.
CREST: Behind and above the eagle a radiating glory or, on which appears an arc of thirteen cloud puffs gray, and a constellation of thirteen mullets gray.
The Seal of the Vice President of the United States shall consist of the Coat of Arms encircled by the words "Vice President of the United States."
Baretka amerykańskiego odznaczenia Purple Heart.
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Ribbon of Presidential Medal of Freedom
Logo of the Connecticut Republican Party
Unofficial, alternate version of the seal of the United States Senate. The official seal has significant restrictions on its use, and this is often used in its place. This version is just the Great Seal of the United States with a Senate inscription.
.jpg)
Congressional Gold Medal authorized 9/15/2017, Presented to Dole 1/17/2018
Ribbon bar: Bronze Star
Vector illustration based on photo of a Bronze Oak leaf cluster awarded by the United States Department of Defense to be worn as an add-on device on various awards and decorations to denote more than one bestowal of the decoration.
Signature of Bob Dole.