Bochotnica (Nałęczów)

Bochotnica

część miasta Nałęczowa
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	puławski
Gmina	Nałęczów
Miasto	Nałęczów
Data założenia	IX wiek
W granicach Nałęczowa	1 stycznia 1957
SIMC	0956460[1]
Populacja (2015) • liczba ludności	589[2]
Strefa numeracyjna	+48 81
Kod pocztowy	24-140, 24-150
Tablice rejestracyjne	LPU
Położenie na mapie Nałęczowa Bochotnica
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bochotnica
Położenie na mapie województwa lubelskiego Bochotnica
Położenie na mapie powiatu puławskiego Bochotnica
Położenie na mapie gminy Nałęczów Bochotnica
51°17′04″N 22°13′51″E/51,284540 22,230834
Portal Polska

Bochotnica^[a][4], Bochotnica Kościelna^[5] – część miasta Nałęczów. Pierwotnie osada z okresu IX i X wieku^[6], a następnie w XIV wieku wieś parafialna^[2]. Została włączona do Nałęczowa w 1962^[4]. Leży w południowej części miasta, nad rzekami Bochotniczanką^[2] i Bystrą. Obejmuje ulice: Bochotnica, Cynkowską, Graniczną, Łąkową, Słowiczą, Wojciechowską i Grzegorza Wójcika^[2].

Wieś królewska^[7] położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim w ziemi lubelskiej województwa lubelskiego^[8].

Miejscowość stanowi sołectwo gminy Nałęczów^[9].

Historia

W dokumentach występuje od 1350 roku^[4]. Notowana jest pod następującymi nazwami: w roku 1350 była to „Bochotnicza”, następnie 1470–80 „Bochotnycza Maior” – „Bochotnica Duża”, 1529 „Bochothnycza episcopalis” – „Bochotnica Biskupia”, od końca XVIII wieku „Bochotnica Kościelna”^[10][11].

Wieś stanowiła własność królewską w tenucie Kazimierz, od 1523 własność szlachecka dziedziczna.

Podczas gdy zachodnia część dzisiejszego miasta, zawierająca folwark i pałac, od 1772 nazywana była Nałęczowem, wschodnia część, obejmująca kościół parafialny i zabudowania chłopskie, utrzymała nazwę „Bochotnica”^[12].

W latach 1867–1928 Bochotnica należała do gminy Drzewce, a 1929–1954 do gminy Nałęczów^[13] w powiecie nowoaleksandryjskim / puławskim; początkowo w guberni lubelskiej, a od 1919 w woj. lubelskim. Tam 14 października 1933 weszła w skład gromady o nazwie Bochotnica w gminie Nałęczów, składającej się ze wsi Bochotnica, kolonii Antopol Nr 1, majątku Antopol i posiołka Bochotnica^[14].

Podczas II wojny światowej Bochotnicę włączono do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt lubelski, Kreis Pulawy). W 1943 roku liczba mieszkańców wynosiła 853^[15]. Po wojnie ponownie w województwie lubelskim^[16], jako jedna z 11 gromad gminy Nałęczów w powiecie puławskm^[17].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Bochotnicę włączono do nowo utworzonej gromady Nałęczów^[18].

1 stycznia 1957 Bochotnicę wyłączono ze znoszonej gromady Nałęczów i włączono ją do utworzonego rok wcześniej^[19] osiedla Nałęczów, w związku z czym Bochotnica stała się integralną częścią Nałęczowa^[20]. Sześć i pół roku później, 30 czerwca 1963 Nałęczów otrzymał status miasta, przez co Bochotnica stała się obszarem miejskim^[21].

Tenutariusze królewscy

• 1429 – Dwóch Krystynów i Warsz z Ostrowa^[22].
• 1430 – Warsz kasztelan lubelski^[22].
• 1443 – Grot tenutariusz kazimierski daje wwiązanie w Bochotnicy Bartoszowi z Moszny^[22].
• 1451 – Elżbieta wdowa po Warszu kasztelanie lubelskim^[22].
• 1468 – Jan Kazimierski oficjał lubelski odstępuje część w Bochotnicy swemu bratu Grotowi z Ostrowa^[22].
• 1470–80 – tenutariusz Mikołaj Kazimierski herbu Rawa, posiada folwark na 7 łanach kmiecych, 2 karczmy, 2 zagrodników bez ról (Długosz L.B. II 556, III 247).
• 1491 – tenutariusz Mikołaj z Ostrowa kasztelan biecki i starosta lubelski^[22].
• 1501 – bracia Jan i Andrzej z Samborca oświadczają, że król zadośćuczynił im za wieś Bochotnicę. należną prawem bliższości po Mikołaju z Ostrowa staroście lubelskim^[23].
• 1523 – Zygmunt I nadaje dziedzicznie Bochotnicę. Janowi, Pawłowi i Stanisławowi Samborzeckim, po nich Mikołaj Samborzecki.
• 1551–53 – zanotowano pobór z 1 ¹/₂ łana kmiecego, młyna; wójt dziedziczny Jan Gawron na ¹/₂ łanie.

Z 1787 r. pochodzi zapis: „we wsi Bochotnicy Kościelney teraz Nałęczów zwaney”^[24], co oznacza, iż folwark założony w części Bochotnicy posiadał już nazwę urobioną od herbu właścicieli Małachowskich herbu Nałęcz. Bochotnica istniała zaś nadal jako wieś, zapisana w 1905 r. jako „Bochotnica Kościelna”^[25]. Podobnie w 1921 r.^[26] Po przekształceniu w 1962 r. uzdrowiska Nałęczów w miasto włączono doń starą Bochotnicę^[27]. Jest jego częścią do dzisiaj^[28].

Kościół i parafia w Bochotnicy – granice, powinności, osoby występujące w dokumentach

Parafia podlega archidiecezji lubelskiej.

• W latach 1350–4 kościół Św. Mikołaja ujawnia dochód plebana w wysokości 1 grzywny.
• W latach 1470–30 kościół św. Jana Ewangelisty. Parafii obejmuje wsie Chruszczów, Cynków, Czasławice, Strzelce, Sadurki (Długosz L.B. II 556, III 247).
• W roku 1490 pleban zrzeka się na rzecz opactwa świętokrzyskiego dziesięciny z 7 ról kmiecych w Bochotnicy do granic Wojciechowa, na południe od ról dworskich do krzaków na granicy wsi Bątki, z wyjątkiem roli plebańskiej Wieniawa w środku ról Nazapłocie i Zadołami, z polowy roli sołtysa koło jego dworu aż do Dołów, z ról Borki i Gile, z ról po obu stronach drogi do Lublina uprawianych obecnie przez dwór zaczynając od wsi Bochotnica do miejsca zwanym Zajazdy we wsi Sadurki, z wyjątkiem roli Gołe doły na granicy z wsią Bątki^[29].
• W 1529 dziesięcina płacona jest prepozytowi w Wąwolnicy, plebanowi w Bochotnicy czynsz od 1 kmiecia i 1 wiardunku, z karczmy 1 wiardunek, dziesięcina z części folwarcznej i sołectwa w Bochotnicy oraz z Chruszczowa, Strzelec, Czesławia, Sadurek, łącznie z kolędą ogółem 19 grzywien 24 gr (Liber retaxationum 437, 440).
• W latach 1531–3 okręg parafialny bez zmian.

Plebani

• 1409–14 Jakub^[22]
• 1414 Jan^[22]
• 1418–1425 Jakub^[22][30]
• 1440 Jan^[30]
• 1452–9 Jan Janiski^[29]
• 1477–90 Hieronim^[22]

Dawny właściciel

Mikołaj Samborzecki był dziedzicem miasteczka Okrzeja i wsi Wola Okrzejska w województwie sandomierskim w powiecie stężyckim. W województwie lubelskim w powiecie lubelskim posiadał wsie: Bochotnicę, Jakubowice i Rudnik, a w powiecie łukowskim części wsi Tchórzów i Wrzosów. W swoich dobrach prowadził Samborzecki gospodarkę folwarczną i spławiał zboże do Gdańska. Należał do zwolenników reformacji. Z kościołów w Okrzei i Bochotnicy wypędził księży, przy czym w Bochotnicy zagarnął srebro i sprzęty kościelne. Nie interesował się sprawami doktrynalnymi czy organizacyjnymi reformacyjnego Kościoła, brak bowiem jakiejkolwiek wzmianki o jego uczestnictwie w zjazdach różnowierczych. Należał do ludzi znanych, a bliżej związany był chyba z rodziną Tęczyńskich. Mikołaj Rej poświęcił Samborzeckiemu wiersz w „Zwierzyńcu”. Zmarł na przełomie lat 1565 i 1566, przed 8 lutego 1566^[31].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny: Mikołaj Samborzecki w PSB. [dostęp 2014-12-22].Sprawdź autora:1.
• Bochotnica (Nałęczów), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 270 .