Bodziszek cuchnący

Bodziszek cuchnący
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bodziszkowce
Rodzina	bodziszkowate
Rodzaj	bodziszek
Gatunek	bodziszek cuchnący
Nazwa systematyczna
Geranium robertianum L. Sp. Pl. ed. 1681 (1753)

Bodziszek cuchnący (Geranium robertianum L.) – gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych. Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce^[3]. Jest pospolity na całym terenie Polski.

Morfologia

Pokrój

Cała roślina osiąga wysokość 20–40 cm.

Łodyga

Prosto wzniesiona lub pokładająca się, gęsto rozgałęziona, owłosiona i łamliwa. O różowawym odcieniu.

(c) Andreas Eichler, CC BY-SA 4.0

Kwiat

Liść

Kwiat i owoc

Liście

Odziomkowe szybko usychają. Łodygowe są długoogonkowe, ułożone naprzeciwlegle. Kształt blaszki liściowej w zarysie trójkątny, pierzastosieczny lub podwójnie pierzastosieczny.

Kwiaty

Osadzone na szypułkach po dwa w kącie liścia wspierającego. Kwiaty o średnicy około 1 cm. Działki kielicha o 3 nerwach są gruczołowato owłosione. Płatki korony karminoworóżowe, odwrotnie jajowate.

Owoce

Rozłupka, przeważnie gładka, czasem u podstawy owłosiona.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna lub dwuletnia, hemikryptofit. Występuje w zbiorowiskach leśnych od niżu po piętro subalpejskie, ale w niektórych częściach środkowej Europy sięga tylko po pogórze. Preferuje gleby bogate w azot, dlatego często spotykany na podłożu próchnicznym. Rośnie w lasach jesionowych, olchowych i wiązowych, także w zaroślach i na obrzeżach lasów. Pojawia się jako roślina ruderalna (torowiska kolejowe). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Alliarion, Ass. Epilobio-Geranietum robertiani.^[4]. Kwitnie od maja do września.

Nazewnictwo

Bodziszek cuchnący to roślina o nieprzyjemnym zapachu, stąd też pochodzi jej polska nazwa. Inna nazwa potoczna tego gatunku to pychawiec^[5].

Zastosowanie

Dawniej stosowany w lecznictwie ludowym. Ziele rozgniatano i przykładano do ran i wrzodów. Odwar z ziela i korzeni służył do leczenia biegunki, czerwonki, hamowania krwotoków z nosa. Ziele najlepiej zbierać w okresie kwitnienia. W medycynie ludowej uważany jest za lek na bielactwo (przy długotrwałym stosowaniu).

Przypisy