Boeing X-20 Dyna-Soar
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
|---|---|
| Producent | Boeing |
| Typ | eksperymentalny samolot kosmiczny |
| Załoga | 1 pilot |
| Dane techniczne | |
| Napęd | Martin Trans |
| Ciąg | 323 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 6,34 m |
| Długość | 10,77 m |
| Wysokość | 2,59 m |
| Powierzchnia nośna | 32 m² |
| Masa | |
| Własna | 4715 kg |
| Startowa | 5165 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 28 165 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 510 m/s |
| Pułap | 160 km |
| Zasięg | 40 700 km |
| Współczynnik obciążenia konstrukcji | 161 kg/m² |
| Rzuty | |
 | |
Boeing X-20 – pierwszy projektowany samolot kosmiczny, przeznaczony do celów militarnych. Pomysł powstał w USA w 1955 roku w czasie przygotowań do wprowadzenia sztucznych satelitów Ziemi w ZSRR i USA. Projekt oparty był na studyjnych i teoretycznych pracach pioniera astronautyki Eugena Saengera.
Program miał na celu budowę samolotu kosmicznego - bombowca wynoszonego ponad atmosferę przez rakietę i lecącego po odłączeniu na odległość ponad 10 000 km. W styczniu 1958 rozpisano konkurs do którego stanęły czołowe wytwórnie lotnicze. W 1958 zgłoszono siedem projektów, który otrzymał miano Dyna-Soar (skrót od Dynamic Soaring – szybowiec dynamiczny) i oznaczenie prototypowe X-20, w którym liczba wskazywała na prędkość, dokładniej - wartość liczby Macha, czyli na pojazd zdolny do poruszania się z prędkością przekraczającą dwudziestokrotnie prędkość dźwięku. Projekt odbywał się w latach 1957-1963 i został zakończony krótko po rozpoczęciu budowy pojazdu. Zaraz po locie Sputnika 1 przystąpiono do skonstruowania sześciotonowego, odzyskiwalnego samolotu kosmicznego. Jego budowniczym miał być Boeing, z którym zawarto w tej sprawie kontrakt w 1959 roku, a rakiety nośnej wytwórni Martin Marietta.
W kwietniu 1960 roku zostały zakończone studia wstępne i badania w tunelu aerodynamicznym. Zbudowano makietę naturalnej wielkości i zamierzano przystąpić do budowy prototypu. Program postępował naprzód i US Air Force wybrały sześciu pilotów do latania przyszłym samolotem X-20. Miał on być wynoszony na orbitę za pomocą Titana III i przelatywać szybko nad celem w misji zwiadowczej. Następnie, po odpaleniu na krótko silnika hamującego, schodziłby w dół, wykonując, dzięki skrzydłom w układzie delta o dużym skosie, ponaddźwiękowy ślizg przez górne warstwy atmosfery. Wraz z postępem prac rosły koszty przedsięwzięcia, znacznie przekraczając sumy przeznaczone na program.
Program został zaniechany. 10 grudnia 1963 roku Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych Robert McNamara stwierdził, że przewidywane dla X-20 zadania będzie można lepiej osiągnąć dzięki niewielkiej stacji kosmicznej, nazwanej Załogowym Laboratorium Orbitalnym – Manned Orbiting Laboratory (MOL). Sekretarz odwołał więc projekt X-20, powołał za to MOL, który zresztą po pewnym czasie też został zaniechany[1].
Przypisy
- ↑ T. A. Heppenheimwr: Podbój Kosmosu. Tajne epizody amerykańskich i radzieckich programów kosmicznych. Warszawa: Wydawnictwo Amber Sp. z o.o., 1997, s. 298-299. ISBN 83-7169-852-6.
Zobacz też
- North American X-15
- MiG-105 (radziecki odpowiednik Boeinga X-20)
Linki zewnętrzne
- Adam Piech: Dyna-Soar – pierwszy amerykański pojazd kosmiczny. kosmonauta.net, 2009-04-05. [dostęp 2014-05-24].
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.