Bogdan Tuszyński
Bogdan Tuszyński (2007) | |
Pełne imię i nazwisko | Bogdan Romuald Tuszyński |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 4 lipca 1932 |
Data i miejsce śmierci | 1 stycznia 2017 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie | dziennikarz sportowy |
Narodowość | |
Pracodawca | Przegląd Sportowy (1951–1952) |
Odznaczenia | |
|
Bogdan Romuald Tuszyński (ur. 4 lipca 1932 w Łodzi, zm. 1 stycznia 2017 w Wiązownie) – polski dziennikarz sportowy, publicysta, sprawozdawca radiowy, prasoznawca i historyk sportu, z wykształcenia doktor nauk politycznych.
Reporter przez niemal trzydzieści lat związany z Polskim Radiem, obok Bohdana Tomaszewskiego najpopularniejszy redaktor sportowy na jego antenie[1]. Popularyzator kolarstwa, przez 25 lat prowadził radiowe relacje z Wyścigu Pokoju. Pomysłodawca Studia S-13, autor kilkudziesięciu książek o mediach sportowych, historii sportu oraz pozycji biografistycznych[2].
Kariera dziennikarska
Pochodzący z kolejarskiej rodziny Tuszyński wychowywał się w Łodzi, choć w wieku gimnazjalnym krótko mieszkał też w Szczecinie i Jeleniej Górze; podczas nauki w tym drugim mieście redagował gazetkę „Kącik szkolny”[3]. Pracę dziennikarza rozpoczął jako licealista, pełniąc funkcję referenta prasowego w zarządzie Międzyszkolnego Klubu Sportowego w Łodzi. Współpracował też z „Kurierem Popularnym” (1948), „Expressem Ilustrowanym” i „Dziennikiem Łódzkim” (1949–1950)[1]. Pierwszy tekst Tuszyńskiego pod pełnym imieniem i nazwiskiem DŁ opublikował 17 stycznia 1950[4].
Po zdaniu matury i przeniesieniu się do Warszawy na studia dziennikarskie[5], w latach 1951–1952 pracował w „Przeglądzie Sportowym” (został wyrzucony w wyniku działań służb bezpieczeństwa po usunięciu z ZMP[6]). Po ukończeniu studiów, 1 września 1953 rozpoczął pracę w Polskim Radiu, w którym w latach 1953–1981 był sprawozdawcą wielu wydarzeń sportowych, głównie kolarskich. Prowadził cieszące się wielką popularnością relacje z kolejnych edycji Wyścigu Pokoju[2], od 1957 nadając relacje na żywo z helikoptera[7] (wcześniej niż zaczęto czynić to podczas Tour de France), a rozpoczynając je od charakterystycznego zawołania Halo, tu helikopter[1]. Pierwszą transmisję Wyścigu prowadził w 1955 (rok wcześniej przekazywał informacje przez telefon do redakcji), przy ostatniej pracował w 1980[8]. Komentował też m.in. mecze hokejowe.
W 1970 był pomysłodawcą Studia S-13, programu polegającego na łączeniu się ze stadionami, na których rozgrywane są mecze piłkarskiej ekstraklasy[9]. Tuszyński, który przez lata był jednym z prowadzących Studio zainspirował się podczas urlopu w Jugosławii audycją Domenica Sport z relacjami z kilku meczów Serie A we włoskim Rai Radio 1. Od 1975 do 1977 był kierownikiem, a w latach 1979–1981 redaktorem naczelnym redakcji sportowej PR[10]. Odpowiadał za multipleksowy system organizacyjny transmisji z Letnich Igrzysk Olimpijskich 1976 w Montrealu (z sześcioma własnymi punktami sprawozdawczymi), którą uważał za swój największy zawodowy sukces[7]. Wprowadzał do zawodu dziennikarskiego Włodzimierza Szaranowicza, Dariusza Szpakowskiego, Henryka Urbasia, Bogdana Chruścickiego i Tomasza Zimocha. Pracę w PR zakończył z powodu choroby gardła oraz przedłużającej się rehabilitacji po kontuzji odniesionej w towarzyskim meczu piłkarskim aktorów z dziennikarzami na Stadionie WP w 1980, kiedy Władysław Komar zmiażdżył mu nogę w kilku miejscach[11]. Ostatecznie o jego postanowieniu odejścia z radia zdecydowało niedopuszczenie do pracy po wprowadzeniu stanu wojennego[7].
Po zakończeniu pracy w PR został encyklopedystą sportu i dziennikarstwa sportowego, opublikował wiele unikalnych w skali światowej pozycji historycznych o kolarstwie, rozwoju mediów sportowych i olimpizmie. Ich publikację finansował w głównej mierze Czesław Lang[3]. Opracowania spotykały się z regularną krytyką Andrzeja Gowarzewskiego, zarzucającego Tuszyńskiemu sprzeczne z prawem oraz niezgodne z etyką dziennikarską nadmierne korzystanie ze swoich opracowań bez podawania ich w bibliografii[12] i nazywającego prześmiewczo autora „królem cytatu”[13].
Tuszyński pisał też na tematy sportowe w „Żołnierzu Wolności” (od 1963) oraz w „Polsce Zbrojnej”[6].
Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie nad ranem 1 stycznia 2017 w Wiązownie[6] w wieku 84 lat[10]. Pochowany został 9 stycznia na Powązkach Wojskowych w Warszawie[14] (kwatera B35-3-15)[15]. Przed śmiercią pracował nad albumem o historii Tour de Pologne[6].
Publikacje
Autor lub współautor kilkudziesięciu publikacji książkowych, w tym[16]:
- Pół wieku AZS (1962, z Wojciechem Szkielą i Zygmuntem Weissem)
- Halo, tu helikopter (1973)
- Skok pod chmury i zza chmur (1973)
- Złote bliźnięta (1974)
- Welodrom w blasku złota (1975)
- Sprintem przez prasę sportową (1975)
- Hokejowa karuzela (1976, z Janem Frandofertem)
- Wspomnienia olimpijskie (1976, z Janem Lisem)
- Prasa i sport 1881-1981 (1981)
- 100 lat Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów. 100 lat kolarstwa polskiego (1986)
- Od Dynasów do Szurkowskiego (1986)
- Wyścig Pokoju 1948-1988 (1989)
- Tour de Pologne. 60 lat (1989)
- Ostatnie okrążenie „Kusego” (1990)
- Tytani mikrofonu (1992)
- Przerwany bieg – sportowcy z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska (1992, 1999)
- 50 razy Tour de Pologne (1993)
- Radio i sport (1993)
- Sportowe pióra (1994)
- Złota księga kolarstwa polskiego (1995)
- Telewizja i sport (1996)
- Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Kultura fizyczna, sport (1997, praca zbiorowa)
- Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939-1945 (1999)
- 70 lat Tour de Pologne 1928-1998 (1999)
- Złota księga kolarstwa światowego (2000)
- Kusy (2000)
- Najlepsi polscy sportowcy XX wieku (2002, praca zbiorowa)
- Polscy olimpijczycy XX wieku (2004)
- Za cenę życia. Sport Polski Walczącej 1939-1945 (2006)
- Leksykon Olimpijczyków Polskich 1924-2006 (2007, z Henrykiem Kurzyńskim)
- Bardowie sportu (2009)
- 90 lat na olimpijskim szlaku (2009, praca zbiorowa)
- Od Chamonix i Paryża do Vancouver: Leksykon Olimpijczyków Polskich 1924-2010 (2010, z Henrykiem Kurzyńskim)
- Sławy polskiego sportu (2013, praca zbiorowa)
- Bogdan Tuszyński: Księga Pamiątkowa (2013)
- Od Chamonix i Paryża do Soczi: Leksykon Olimpijczyków Polskich 1924-2014 (2014, z Henrykiem Kurzyńskim)
- Historia Kolarstwa Polskiego (1) Tour de Pologne (1928-2013) (2014)
- Historia Kolarstwa Polskiego (2) Kolarstwo szosowe na Mistrzostwach Polski Mistrzostwach świata Igrzyskach Olimpijskich (2014)
- Historia Kolarstwa Polskiego (3) Polscy torowcy w kraju i na świecie (2015)
- Historia Kolarstwa Polskiego (4) Wyścig Pokoju oraz Polacy na innych światowych wyścigach (2015)
- Historia Kolarstwa Polskiego (5) Kolarstwo przełajowe MTB i BMX (2016)
- Leksykon 1466 najlepszych zawodniczek i zawodników w kolarstwie polskim 1919-2015 (2016, z Henrykiem Kurzyńskim)
Filmografia
- Pierwszy start (1950) – kolega Tomka
- W biegu (1978) – on sam
- Pasja według Tuszyńskiego (2012) – on sam
Życie prywatne
Był synem Romualda Tuszyńskiego, miał brata Włodzimierza. Jego żoną od 1955 była Halina Przedborska, z którą miał córkę Agatę Tuszyńską (ur. 1957), pisarkę, poetkę i reportażystkę. Po kilku latach rozwiedli się[17]. Miał też dwie córki z drugiego małżeństwa: inż. architekt Justynę Tuszyńską-Strój oraz lek. wet. Katarzynę Tuszyńską.
W łódzkich czasach gimnazjalnych był piłkarzem szkolnej drużyny SKS Pogoń, gdzie występował na pozycji bramkarza, podobnie jak na studiach w reprezentacji Uniwersytetu Warszawskiego. Przez wiele lat był też bramkarzem w piłkarskiej reprezentacji dziennikarzy[1].
Absolwent Sekcji Dziennikarskiej przy Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego (1953) i Studium Magisterskiego Wydziału Nauk Społecznych UW (1970). Tytuł doktora nauk politycznych uzyskał za pracę „Historia prasy sportowej” (1974)[18].
W latach 1948–1952 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej (wyrzucony za zarzut „antysocjalistycznej działalności”[6]), od 1967 roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1963 został współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie Fala[19].
Odznaczenia i wyróżnienia
- Złote Pióro (1966, 1969, 1975, 1981)[20]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”[21]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Nagroda I stopnia Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za koncepcję i realizację obsługi Igrzysk Olimpijskich w Montrealu (1977)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997)[22]
- Wawrzyny Olimpijskie: Wyróżnienie (1969, 1984 w dziedzinie literatury)[23]
- Brązowy Wawrzyn Olimpijski w dziedzinie literatury (1988)
- Srebrny Wawrzyn Olimpijski PKOl (1992, 2008 w kategorii Leksykony olimpijskie)
- Złoty Wawrzyn Olimpijski (1994 w zakresie literatury, 2000 w dziedzinie literatury)
Przypisy
- ↑ a b c d Maciej Petruczenko: Zmarł Bogdan Tuszyński. przegladsportowy.pl, 2017-01-01. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ a b Artur Bartkiewicz , Nie żyje Bogdan Tuszyński, twórca Studia S-13, rp.pl, 2017 [dostęp 2018-02-03] .
- ↑ a b Maciej Petruczenko: Tu helikopter, tu helikopter... Ostatni wywiad z Bogdanem Tuszyńskim. sport.onet.pl, 2017-01-03. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Red. Bogdan Tuszyński (1932-2017). sdrplodz.media.pl. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Anna Gronczewska: Życiorysy: Do końca życia pamiętali, gdzie się urodzili. Łódź zawsze była im bliska. plus.dzienniklodzki.pl, 2017-01-19. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ a b c d e Jacek Szustakowski: Redaktor Bogdan Tuszyński – bard z helikoptera. polska-zbrojna.pl, 2017-01-07. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ a b c Tomasz Sygut: Halo, halo… Tu helikopter. tygodnikprzeglad.pl, 2005-05-22. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Bogdan Tuszyński kończy 80 lat. tvp.info.pl, 2012-07-04. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Studio S-13 – radość, emocje i szybkość przekazu. polskieradio.pl, 2015-03-13. [dostęp 2018-02-06].
- ↑ a b Bogdan Tuszyński nie żyje. Legendarny dziennikarz Polskiego Radia miał 84 lata. polskieradio.pl, 2017-01-01. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Marek Kondraciuk: Bogdan Tuszyński – dziennikarz dziennikarzy. dzienniklodzki.pl, 2013-04-01. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia Piłkarska FUJI: Pierwszy oficjalny polski Rocznik 2011-2012. Polska – Europa – Świat. Katowice: Wydawnictwo GiA, 2011, s. 318.
- ↑ Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia Piłkarska FUJI: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (1). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017, s. 243.
- ↑ W Warszawie pożegnano redaktora Bogdana Tuszyńskiego. eurosport.onet.pl. [dostęp 2017-01-09].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ Janusz Porycki: Bogdan Tuszyński „Bardowie sporu”. olsztyn24.com, 2010-02-22. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Michał Olszewski: Rodzinna historia lęku, Tuszyńska, Agata. wyborcza.pl, 2005-03-02. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Pożegnanie legendy. Bogdan Tuszyński spoczął na Powązkach. tvp.info.pl, 2017-01-09. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Zarys działalności agenta „Stefan”. salon24.pl, 2013-07-12. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ „Przerwany bieg”, Bogdan Tuszyński. historiawisly.pl. [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 1019–1020. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 28, poz. 258.
- ↑ Laureaci „Wawrzynów Olimpijskich” w latach 1969–2016. olimpijski.pl. [dostęp 2018-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-10)].
Linki zewnętrzne
- Bogdan Tuszyński w bazie filmpolski.pl
- Bogdan Tuszyński w bazie Filmweb
Media użyte na tej stronie
Autor: Sławek, Licencja: CC BY-SA 2.0
Bogdan Tuszyński (ur. 4 lipca 1932 w Łodzi) - polski dziennikarz sportowy, sprawozdawca Polskiego Radia, historyk prasy i sportu.
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Bogdan Tuszyński (dziennikarz sportowy), grób na cmentarzu wojskowym na Powązkach.
Autor: Bogusław Władysław Przybysz (urodzony 26 sierpnia 1930r, zmarły 28.02.2011 roku), Licencja: FAL
Złota Odznaka Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej - Odznaczenie resortowe z czsów PRL-u.