Bogobójstwo

Bogobójstwo – pojęcie oznaczające zabójstwo Boga[1].

Chrześcijaństwo

W religii chrześcijańskiej motyw bogobójstwa jest związany z Jezusem Chrystusem, który umarł na krzyżu[1]. Główne denominacje chrześcijańskie pojmują Jezusa jako Syna Bożego, drugą Osobę Trójcy Świętej. Z tej perspektywy Chrystus, jako Bóg-Człowiek, cierpiał na krzyżu[2], a Bóg Ojciec i Duch Święty współcierpieli z Chrystusem, chociaż w inny sposób[3].

Tradycyjnie za zabójstwo Jezusa byli obwiniani Żydzi. Greckie słowo „kyrioktonoi”, oznaczające „zabójcy Pana”, stało się w literaturze polemicznej synonimem Żydów. W średniowiecznej ikonografii częstym motywem z kolei było umieszczenie Żydów w miejsce rzymskich żołnierzy obok krzyża Jezusa. Jedną z osób odrzucających zarzut bogobójstwa dokonanego przez Żydów był Augustyn z Hippony. Augustyn, twórca łacińskiego słowa „deicidae”, odrzucił je zauważając, iż Żydzi nie mieli świadomości boskości Jezusa[4]. Soborowa deklaracja Nostra aetate odrzuciła zbiorową odpowiedzialność Żydów za zabójstwo Jezusa[5].

W 1948 roku Sąd Najwyższy Izraela odmówił rewizji wyroku Jezusa uznając, że jedyną odpowiedzialną za skazanie osobą był Poncjusz Piłat, reprezentujący państwo rzymskie[6].

Inne religie

W mitologii sumeryjskiej motyw bogobójstwa dotyczył boga Tammuza, którego małżonka Inanna zesłała do krainy zaświatów – kur. Tammuz otrzymał jednak prawo spędzania połowy roku na ziemi[7].

W mitologii egipskiej bóg Ozyrys został w podstępny sposób zamordowany przez swojego brata Seta, po czym powrócił do życia za sprawą swojej małżonki, Izydy[8].

Bogobójstwo w kulturze popularnej

  • W serii Star Trek wspomniane jest, że w mitologii klingońskiej rasa ta wybiła cały swój panteon, ponieważ jak jest napisane w ich księgach „Powodowali więcej problemów, aniżeli rozwiązywali je”.
  • W trzeciej części serii Dishonored o nazwie Death of the Outsider protagonistka wyrusza na prośbę swego byłego mentora – Dauda – w podróż w celu odnalezienia i zabicia boskiej istoty zwanej Odmieńcem, odpowiedzialnej za darowanie wybrańcom magii.
  • W grach z serii The Elder Scrolls – Morrowind i Skyrim – istnieje możliwość zabicia bogów. W pierwszej z wymienionych można opcjonalnie zabić Viveka oraz trzeba zabić Almalexię. W drugiej z gier z kolei należy zabić smoka Alduina, będącego bogiem panteonu Nordów.
  • Powieść George’a R.R. Martina pod tytułem Taniec ze smokami zawiera w pewnym sensie przykład bogobójstwa. Jedna z bohaterek – Cersei Lannister – zabija Wielkiego Wróbla, będącego reprezentantem boskiej mocy na świecie.
  • Seria God of War porusza wątek bogobójstwa. W niej główny bohater o nazwie Kratos zabija niemal wszystkie greckie bóstwa w ramach zemsty za zabicie jego rodziny.
  • Bogobójstwo stanowi ważny aspekt serii Final Fantasy.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Richard S. Levy: Antisemitism: A Historical Encyclopedia of Prejudice and Persecution. T. 1. ABC-CLIO, 2005, s. 168. ISBN 978-1-85109-439-4.
  2. ↑ Benedykt XVI: Jezus z Nazaretu. T. 2. Kielce: Jedność, 2011, s. 247. ISBN 978-83-7660-222-6.
  3. ↑ Jacenty Mastej: Krzyż. W: Leksykon teologii fundamentalnej. Lublin-Kraków: Wydawnictwo M, 2002, s. 719. ISBN 83-7221-545-6.
  4. ↑ Richard S. Levy: Antisemitism: A Historical Encyclopedia of Prejudice and Persecution. T. 1. ABC-CLIO, 2005, s. 169. ISBN 978-1-85109-439-4.
  5. ↑ Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Poznań: Pallottinum, 2002, s. 336. ISBN 83-7014-429-2.
  6. ↑ Paulina Święcicka: Proces Jezusa w świetle prawa rzymskiego. Studium prawno-historyczne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012, s. 330–331. ISBN 978-83-264-3910-0.
  7. ↑ Sławomir Sprawski: Mezopotamia. W: Wielka historia świata. T. 1. Kraków: Pinnex, 2004, s. 108. ISBN 83-89265-51-6.
  8. ↑ Joshua J. Mark: Osiris (ang.). W: ancient.eu [on-line]. 2016-03-06. [dostęp 2017-02-18].