Bogusław Kaczyński
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie | |
Małżeństwo | Jadwiga Maria Jarosiewicz (rozwód) |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() | |
Strona internetowa |
Bogusław Kaczyński (ur. 2 maja 1942 w Białej Podlaskiej, zm. 21 stycznia 2016 w Warszawie[1]) – polski dziennikarz, publicysta i krytyk muzyczny, popularyzator opery, operetki i muzyki poważnej, twórca telewizyjny, animator kultury, prezenter i autor programów w TVP.
Życiorys
Mając 3 lata, zaczął uczyć się muzyki u boku ojca[2]. Pół roku później po raz pierwszy wystąpił publicznie, grając na fortepianie w Domu Strażaka „Skala” w Białej Podlaskiej[2]. W młodości udzielał korepetycji z gry na fortepianie[2]. Uczył się w Akademii Muzycznej[3].
Pierwsze występy przed kamerą telewizyjną zaliczył w czasach studenckich, kiedy to występował w Telewizyjnym Ekranie Młodych[3]. Był gościem Tele-Echa Ireny Dziedzic[3].
Był autorem felietonów i recenzji w czasopismach, takich jak „Sowieckaja Muzyka”[2], „Teatr”, „Ruch Muzyczny” czy „Kultura”, był również autorem audycji radiowych i telewizyjnych, m.in. Operowe qui pro quo (1974–1978), Zaczarowany świat operetki (1979–1981), Rewelacja miesiąca (od 1979). Można było go zobaczyć w programach telewizji TVP2 oraz w innych stacjach telewizyjnych w kraju i za granicą, np. w Nowym Jorku, Berlinie, Rzymie, Hawanie, Paryżu i Moskwie.
Był twórcą Festiwalu Muzyki w Łańcucie, którym kierował w latach 1980–1990. Od 1984[4] przez 28 lat pełnił funkcję dyrektora Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy, powrócił do kierowania festiwalem w sierpniu 2007, po wielotygodniowej rehabilitacji po udarze mózgu.
W latach 1993–1996 był prorektorem Akademii Muzycznej w Warszawie, zaś w latach 1994–1998 był dyrektorem Teatru Muzycznego „Roma”. Udzielał konsultacji muzycznych do filmów i spektakli. W 2006 był jednym z jurorów programu TVP2 Supertalent.
Prowadził transmisje telewizyjne najważniejszych wydarzeń muzycznych w kraju i za granicą, takich jak np. Konkurs Chopinowski, Konkurs im. Henryka Wieniawskiego, koncerty Pavarottiego, Plácido Domingo, jubileusz Filharmonii Narodowej czy Koncerty Noworoczne z Wiednia.
Jest autorem serii płytowej „Bogusław Kaczyński – Złota kolekcja”.
W wyniku plebiscytu Koniec wieku, przygotowanego przez tygodnik „Polityka”, zaliczony został do grona dziesięciu największych osobowości telewizyjnych XX stulecia[5]. Jesienią 2002 podczas gali z okazji 50-lecia TVP otrzymał statuetkę i tytuł „Gwiazda Telewizji Polskiej”. Został również uhonorowany nagrodą „Piękniejsza Polska”.
Był założycielem Fundacji ORFEO, która wspiera kulturę narodową, propagował sztukę wśród dzieci i młodzieży oraz promował ambitne inicjatywy artystyczne.
Życie prywatne
Był żonaty z malarką Jadwigą Marią Jarosiewicz, z którą rozwiódł się po pięciu latach małżeństwa[6]. Kolekcjonował figurki słoni[7].
Choroba i śmierć
14 marca 2007 doznał udaru mózgu, czego skutkiem była częściowa utrata zdolności mówienia oraz paraliż prawej strony ciała. Opuścił szpital 30 maja 2007, a po intensywnej rehabilitacji większość dolegliwości ustąpiła.
21 stycznia 2016 zmarł z powodu kolejnego udaru mózgu[8][9]. Pogrzeb Bogusława Kaczyńskiego odbył się 28 stycznia 2016 i rozpoczął się mszą w kościele św. Karola Boromeusza w Warszawie, zaś jego prochy zostały złożone w alei zasłużonych na warszawskich Starych Powązkach[10].
Upamiętnienie
17 sierpnia 2018 w Krynicy-Zdroju odsłonięto pomnik Bogusława Kaczyńskiego autorstwa Tomasza Górnickiego. Rzeźba znajduje się w pobliżu pensjonatu „Wisła”, gdzie artysta przez 28 lat zatrzymywał się na czas prowadzenia Festiwali im. Jana Kiepury[11].
2 maja 2020 w Białej Podlaskiej w Parku Radziwiłłowskim w pobliżu szkoły muzycznej odsłonięto pomnik Bogusława Kaczyńskiego autorstwa Stanisława Milewskiego. Przedstawia on postać z brązu siedzącą na granitowym kamieniu[12][13].
W kwietniu 2022 roku ukazała się biografia Bogusława Kaczyńskiego pt. „Będę sławny, będę bogaty” autorstwa Anny Lisieckiej[14].
Wybrane publikacje
- Dzikie orchidee, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 1985, ISBN 83-86041-15-3.
- Ucieczki do Karyntii. Rzecz o A. Bergu i jego operach, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa, 1987, ISBN 83-212-0483-X.
- Wielka sława to żart, Wydawnictwo BGW, Warszawa, 1992, ISBN 83-7066-452-0.
- Kretowisko, Art B Press, Poznań, 1991, ISBN 83-900107-7-1.
- Xenia Grey: księżna Chicago, Fundacja Orfeo, Warszawa, 1993, ISBN 83-86041-00-5.
- Krynicki Benefis, Fundacja ORFEO, Warszawa, 2000, ISBN 82-86041-10-2.
- Symfonia w dolinie słońca (album wydany w Niemczech)
- Teatr Kaczyńskiego – Roma, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-9274-510-5.
- Jak samotny szeryf, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-9274-511-2.
- Fryderyk Chopin. Geniusz muzyczny. (Wydawnictwo Debit, album prestiżowy), Bielsko-Biała 2010, ISBN 978-83-7167-734-2.
- Koń na biegunach, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-927451-2-9.
- Smak sławy, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2011, ISBN 978-83-927451-3-6.
- Kiepura, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2011, ISBN 978-83-927451-4-3.
- Łańcut, moja miłość, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927451-5-0.
- Ada Sari. Kulisy wielkiej sławy, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2014, ISBN 978-83-927451-6-7.
Nagrody i odznaczenia
- 1983 – „Złoty Ekran 1982” za cykl „Zaczarowany świat operetki”
- 1985 – „Nagroda Neapolitańska” za propagowanie wysokiej kultury na świecie
- 1995 – Kawaler Orderu Uśmiechu[15]
- 1996 – „Lider Promocji Kultury Polskiej” (nagroda międzynarodowa)
- 1997 – tytuł „Honorowy Białostocczanin Roku”
- 1999 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[16]
- 2002 – Honorowy Obywatel Krynicy
- 2003 – Honorowy Obywatel Łańcuta
- 2003 – laureat nagrody Ministra Kultury i Sztuki
- 2005 – tytuł „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”
- 2006 – tytuł „Mistrz Mowy Polskiej”
- Czterokrotny laureat nagród indywidualnych za działalność radiową i telewizyjną prezesa Radia i Telewizji
- 2007 – Honorowy Obywatel Lipna
- 2008 – Honorowy Obywatel Białej Podlaskiej
- 2009 – otrzymał godność „Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej” oraz statuetkę „Złotego Hipolita” nadaną przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego[17]
- 2011 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[18]
- 2014 – Honorowy Obywatel Buska-Zdroju[19]
- 2016 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)[20]
Bogusław Kaczyński trzykrotnie otrzymał nagrodę „Złoty Ekran”: 1979 – Złoty Ekran w kategorii „program muzyczny” za cykl „Operowe qui pro quo”; 1983: „Złoty Ekran 1982” za cykl „Zaczarowany świat operetki”, programy o Janie Kiepurze, Marii Fołtyn i Wandzie Wermińskiej. Zdobył „Wiktora” w pierwszej edycji nagrody (1985), potem jeszcze 3 statuetki: 1986, 1987 oraz „Super-Wiktor” (1996).
Filmy i spektakle
- 1979 – Aria dla atlety – konsultant muzyczny i specjalista operowy
- 1984 – Baryton – konsultant muzyczny
- 1984 – Trzy młyny – konsultant muzyczny
- 1995 – Słowik Warszawy – obsada aktorska – redaktor
Przypisy
- ↑ Bogusław Kaczyński nie żyje. Miał 73 lata. [w:] gazeta.pl [on-line]. [dostęp 2016-01-21].
- ↑ a b c d Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 86–87. ISBN 83-7337-452-3.
- ↑ a b c Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 92–93. ISBN 83-7337-452-3.
- ↑ Jan Kiepura i Festiwal, www.krynica.pl [dostęp 2016-01-24] .
- ↑ Warszawa. Bogusław Kaczyński kończy 65 lat – e-teatr.pl.
- ↑ Bogusław Kaczyński miał żonę! Oto ona. [dostęp 2016-02-05].
- ↑ Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 94. ISBN 83-7337-452-3.
- ↑ (RZ): Bogusław Kaczyński nie żyje. Miał 73 lata. [w:] Onet.pl [on-line]. [dostęp 2016-01-21].
- ↑ Zmarł znany dziennikarz i krytyk muzyczny Bogusław Kaczyński. Polskie Radio S.A. [dostęp 2016-01-21].
- ↑ Tłumy warszawiaków pożegnały Bogusława Kaczyńskiego. newsweek.pl. [dostęp 2016-01-28].
- ↑ Krynica-Zdrój oddała hołd Bogusławowi Kaczyńskiemu. Już można podziwiać ławeczkę. Sądeczanin, 2020-05-02. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
- ↑ Ewelina Burda: Biała Podlaska: W parku stanął pomnik (…). dziennikwschodni.pl, 2020-05-02. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
- ↑ Biała Podlaska: przy budynku szkoły muzycznej usiadł Bogusław Kaczyński. radio.lublin.pl, 2020-05-02. [dostęp 2020-05-02]. (pol.).
- ↑ Będę sławny, będę bogaty. Opowieść o Bogusławie Kaczyńskim [dostęp 2022-05-16] (pol.).
- ↑ Bogusław Kaczyński (1942 – 2016), www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2022-05-16] .
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 13, poz. 258 – pkt 6.
- ↑ Laureaci Statuetki Złotego Hipolita 2009. [w:] PAP [on-line]. [dostęp 2019-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-26)]. (pol.).
- ↑ Bogusław Kaczyński nagrodzony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. polskatimes.pl, 2011-08-20. [dostęp 2011-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-27)].
- ↑ Bogusław Kaczyński Honorowym Obywatelem Buska-Zdroju (fotoreportaż). busko.com.pl, 2014-07-07. [dostęp 2016-02-06]. (pol.).
- ↑ Uroczystości pogrzebowe Bogusława Kaczyńskiego.
Bibliografia
- Bogusław Kaczyński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
- Bogusław Kaczyński w bazie www.culture.pl
- Bogusław Kaczyński w bazie Polskie Centrum Informacji Muzycznej
- Bogusław Kaczyński w: Dzienniku Teatralnym
- Bogusław Kaczyński w bazie Filmweb
- Bogusław Kaczyński w bazie filmpolski.pl
Linki zewnętrzne
- Bogusław Kaczyński na portalu Orfeo
- Bogusław Kaczyński – ostatnia rozmowa o życiu
- Programy Bogusława Kaczyńskiego „Operowe qui pro quo” w serwisie TVP 3 Poznań
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Uśmiechu.
Podpis Bogusława Kaczyńskiego (14 października 1997)
Autor: Zalasem1, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik Bogusława Kaczyńskiego projektu Tomasza Górnickiego znajduje się w Krynicy-Zdroju przy ulicy Nowotarskiego
Autor: Ireneusz Sobieszczuk, Licencja: CC BY 3.0
Bogusław Kaczyński, dziennikarz, publicysta i krytyk muzyczny, popularyzator opery, operetki i muzyki poważnej, teoretyk muzyki, twórca telewizyjny, animator kultury, prezenter i autor wielu programów w TVP.
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biała Podlaska (woj. lubelskie, Polska), pomnik Bogusława Kaczyńskiego w Parku Radziwiłłowskim autorstwa Stanisława Milewskiego, odsłonięty 2 maja 2020.
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób dziennikarza i krytyka muzycznego Bogusława Kaczyńskiego w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie