Bogusław Longchamps de Bérier

Bogusław Longchamps de Bérier
wachmistrz, od 8 X 1831 popoprucznik
Data i miejsce urodzenia1808
Lwów
Data i miejsce śmierci22 stycznia 1888
Lwów
Przebieg służby
Lata służby1831
Siły zbrojneKrólestwa Polskiego
FormacjaKorpus gen. Samuela Różyckiego
Jednostkipułk ułanów Legii Nadwiślańskij
Główne wojny i bitwypowstanie listopadowe, bitwy:
pod Iłżą (9 sierpnia 1831) pod Zawichostem (10 sierpnia), Przytykiem (11 sierpnia) i Janowcem (9 września).
Bogusław Longchamps de Bérier
Data i miejsce urodzenia18 września 1808
Lwów
Data i miejsce śmierci21 stycznia 1888
Lwów
Poseł na Sejm Ustawodawczy (1848)
Okresod 10 lipca 1848
do 7 marca 1849
Przynależność polityczna„Stowarzyszeni” – demokraci polscy

Bogusław Longchamps de Bérier (ur. 18 września 1808 we Lwowie, zm. 21 stycznia 1888 tamże) – polski lekarz, powstaniec listopadowy, działacz niepodległościowy, poseł na Sejm Ustawodawczy w Kromieryżu.

Życiorys

Pochodził z osiadłej w XVIII w. w Polsce hugenockiej rodziny francuskiej[1] . Wnuk protoplasty polskiej linii rodu Franciszka. Syn lwowskiego lekarza Aleksandra (1766-1810) i Eleonory z Rudnickich. Miał brata bliźniaka Wincentego (1808-1881, prawnik).

Ukończył gimnazjum we Lwowie. Następnie był studentem Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu we Lwowie[2]. Odbył studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim (1828-1831) i na Uniwersytecie w Pradze (1831-1836)[1][3]. Te ostatnie ukończył ze stopniem doktora medycyny, na podstawie rozprawy De cyanosi cardiaca, adnexa historia rnorbi[2].

Wraz z bratem bliźniakiem Wincentym wziął udział w powstaniu listopadowym. Od marca 1831 służył w pułku ułanów Legii Nadwiślańskiej. Całą kompanię odbył w korpusie gen. Samuela Różyckiego. Brał udział szarży oddziału jazdy wołyńskiej 9 sierpnia 1831 w bitwie pod Iłżą, po której awansowany został na wachmistrza. Walczył także pod Zawichostem (10 sierpnia), Przytykiem (11 sierpnia) i Janowcem (9 września). Wraz z całym korpusem przeszedł granicę Wolnego Miasta Krakowa, gdzie został 8 października 1831 mianowany podporucznikiem[2].

Po rozformowaniu jednostki wyjechał do Pragi aby dokończyć studia medyczne. W ich trakcie poznał czołówkę czeskich działaczy narodowych i demokratycznych m.in. Pawła Safarika, Franciszka Celakovskego, Franciszka Palackego, Józefa Jungmanna[2]. Po powrocie do Galicji od 1836 pracował jako lekarz praktyczny na ziemi sanockiej[1] (według innego źródła we Lwowie w latach 1836-1842) i Lesku (1842-1850)[4]. Związał się także z konspiracją przygotowującą powstanie. Aresztowany w 1846 i osadzony na czas śledztwa w więzieniu lwowskim. Z więzienia wyszedł w marcu 1848 na mocy amnestii cesarskiej. Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (10 lipca 1848 – 20 stycznia 1849), wybrany 19 czerwca 1848 w galicyjskim okręgu wyborczym Lesko[5][6]. W parlamencie należał do „Stowarzyszenia” skupiającego demokratycznych posłów polskich[7]. Wraz z innymi posłami 19 października 1848 podpisał „Odezwę posłów galicyjskich do kraju” w której zaprotestował przeciwko planowi podziału Galicji wg klucza narodowościowego.

Po powrocie do Galicji wycofał się z życia publicznego, mieszkając i pracując od 1849 jako lekarz we Lwowie. W tym okresie pozostawał pod nadzorem policyjnym[2]. Po stopniowej liberalizacji stosunków został najpierw ordynariuszem w szpitalu Sióstr Miłosierdzia, a następnie lekarzem miasta Lwowa. Na tym ostatnim stanowisku walczył z panującą wówczas epidemią cholery. W tym okresie podjął też współpracę z Instytutem Rolniczym w Dublanach. Był także prezesem Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego i członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie. Po wybuchu powstania styczniowego był czynnym członkiem polskiej konspiracji cywilnej we Lwowie. W tym czasie udzielał schronienia powstańcom i politycznie podejrzanym, stąd policja austriacka często przeprowadzała rewizje w jego domu[2].

Znany ze swej antyaustriackiej postawy był osobą popularną we Lwowie. Czynny działacz organizacji patriotycznych i kombatanckich. W 1880 był członkiem komitetu obchodowego 50 rocznicy powstania listopadowego. Inicjator powołania, a następnie prezes Komisji Lwowskiej Towarzystwa Opieki Weteranów 1831 r[8]. i utworzenia kwatery dla powstańców listopadowych na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[9]. W 1886 uczestniczył w powołaniu Towarzystwa Weteranów 1863[2].

Zmarł 21 listopada 1888 we Lwowie[1]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w kwaterze „Żelaznej Kompanii” powstańców listopadowych[10] (obok niego spoczęła także żona, syn Franciszek i wnuk Jan)[9].

Był żonaty z Leokadią z domu Deputowicz. Mieli dzieci: dwóch synów powstańca styczniowego i przedsiębiorcę naftowego Franciszka (1840-1914) oraz lekarza i generała Bronisława (1852-1914), a także trzy córki Zofię (żonę Władysława Lewakowskiego), Maria (żona Aleksandra Kręczyńskiego) i Wincentynę[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Nekrologija. „Przegląd Lekarski”. Nr 4, s. 63, 28 stycznia 1888. 
  2. ↑ a b c d e f g h Bolesław Łopuszański, Longchamps (Longchamps de, Berier) Bogusław (1808-1888), Polski Słownik Biograficzny t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 540–541.
  3. ↑ Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Zajączkowski, Józef von – Parlamentarier 1848-1918 online [20.11.2019].
  4. ↑ Andrzej Potocki: Wstęp. Lesko. W: Ryszard Nater, Zygmunt Nater: Lesko. Nasze miasto. Lesko: 2001, s. 15. ISBN 83-910156-3-7.
  5. ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 348.
  6. ↑ Bogusław Longchamps Kurier Lwowski 1888 nr 22 s. 2.
  7. ↑ Protokoły Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa (lata 1867–1868), oprac. Zbigniew Fras i Stanisław Pijaj, Kraków 2001, s. 28.
  8. ↑ Historia pewnego rodu, „Kurier Galicyjski” z 4 kwietnia 2013, online [26.11.2019].
  9. ↑ a b Stanisław Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie, Wrocław 1989.
  10. ↑ † Bogusław Longchamps. „Gazeta Przemyska”, s. 2, Nr 5 z 29 stycznia 188.

Bibliografia

  • Bolesław Łopuszański, Longchamps (Longchamps de, Berier) Bogusław (1808-1888), Polski Słownik Biograficzny t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 540–541