Bogusław VIII

Bogusław VIII

Z łaski Bożej książę Szczecina, Pomorza, Kaszubów, Wendów i Rugii [...]
Bogusław VIII na obrazie z 1598 r.
książę stargardzki
Okres	od 1377 do 1402
Poprzednik	wyodrębnione z Księstwa Słupskiego
Następca	on sam, Barnim V
książę słupski
Okres	od 1395 do 1402
Poprzednik	Warcisław VII
Następca	Barnim V
książę stargardzki
Okres	od 1402 do 1418
Poprzednik	on sam, Barnim V
Następca	Bogusław IX
książę słupski
Okres	od 1403 do 11 lutego 1418
Poprzednik	Barnim V
Następca	Bogusław IX
Dane biograficzne
Dynastia	Gryfici
Data urodzenia	w okr. 1363–1364, najp. 1368
Data śmierci	11 lutego 1418
Ojciec	Bogusław V
Matka	Adelajda Welf
Żona	Zofia holsztyńska
Dzieci	Bogusław IX, Adelajda, Ingeborga, NN (syn, synowie?), NN (córka), Anna

Bogusław VIII zwany Magnusem (ur. w okr. 1363–1364, najp. 1368, zm. 11 lutego 1418^[1]) – książę stargardzki i słupski, syn Bogusława V, księcia pomorskiego, i Adelajdy Welf.

Życie i panowanie

Syn Bogusława V i Adelajdy Welf, młodszy brat przyrodni Kaźka słupskiego. Od 1377 książę stargardzki, wraz z bratem Barnimem V. Po śmierci starszego brata Warcisława VII w 1395 - książę słupski. Tamże rządził do 1402, kiedy w wyniku podziału księstwa otrzymał dzielnicę stargardzką. Po śmierci brata w 1403 ponownie objął rządy w Słupsku^[2].

Na początku 1386 został wybrany biskupem kamieńskim, ale ustąpił wobec nominata papieskiego, biorąc ziemie biskupstwa i kapituły w zarząd administracyjny dóbr. Było to spowodowane brakiem wszystkich święceń kapłańskich, które zaważyły nad dalszym pełnieniem przez niego funkcji biskupa. Zarządzając dobrami kościelnymi, dopuścił się wielu nadużyć i aż do śmierci znajdował się pod klątwą biskupa (22 czerwca 1418). W latach 90. XV w. porzucił stan duchowny i ożenił się z Zofią holsztyńską^[2].

W 1386 wraz z bratem Warcisławem VII zawarł sojusz z Krzyżakami, licząc, że z jego pomocą uda mu się zdobyć ziemie pozostałe po Kaźku słupskim. W 1390 przeszedł już jednak na stronę Korony Królestwa Polskiego. W 1392 dzierżawił Bydgoszcz, a w 1395 został sprzymierzeńcem Władysława Jagiełły^[3], gdzie osiem lat później został jego dworzaninem, zobowiązując się wspierać go zbrojnie przeciwko Krzyżakom (układ z 1403). Próbował wówczas bezskutecznie skierować handel bałtycki Polski - przez swój port w Darłowie^[4][5].

W 1409 ponownie sprzymierzył się z Krzyżakami, by ich porzucić w 1410. Posiłkował Polaków i Litwinów w czasie bitwy pod Grunwaldem, a 29 sierpnia 1410 pod Malborkiem złożył Jagielle hołd lenny, w którego wyniku otrzymał Lębork i Bytów (Ziemia lęborsko-bytowska) oraz Człuchów, Biały Bór, Debrzno, Świdwin i Czarne. Poręczył za księcia szczecińskiego Kazimierza V i wyjednał zwolnienie go z polskiej niewoli - był to jedyny w historii dynastii Gryfitów przypadek, by dwaj jej członkowie walczyli w wojnie po przeciwnych stronach^[4][5].

Rodzina

Z małżeństwa z Zofią holsztyńską^[1], córką Henryka Żelaznego, hrabiego Holsztynu i Ingeborgi, córki Albrechta I meklemburskiego zostawił liczne potomstwo:

• Bogusława IX (ur. najp. 1405, zm. 7 grudnia 1446) – księcia stargardzkiego i słupskiego,
• Adelajdę (ur. najp. 1410, zm. 1447) – żonę Henryka X Rumpolda (Młodszego), księcia głogowskiego oraz Bernarda II, księcia sasko-lauenburskiego,
• Ingeborgę (ur. w okr. 1413–1414, zm. przed 27 marca 1452) – żonę Henryka, księcia meklemburskiego na Stargardzie,
• NN (syna, synów?) – zmarłego, bądź zmarłych w dzieciństwie,
• NN, córkę (ur. w okr. 1414–1418, zm. ?),
• Annę (ur. najp. 1418, zm. w okr. 1484–1488) – prawdopodobnie ksienię cysterek koszalińskich^[6].

Genealogia

Śmierć

Bogusław VIII zmarł 11 lutego 1418. Według nowożytnej tradycji jego ciało zostało pochowane w nieoznaczonej ziemi, z uwagi na klątwę i wyklęcie. Według części badaczy został pochowany zapewne w katedrze kamieńskiej (M. Klemptzen, W, Jobst, A. Hiltebrand, L. Klücken, M. Wehrmann)^[7], gdzie w rocznicę jego śmierci miano odprawiać mszę za darowany dwór kapitule kamieńskiej^[8]. Istnieją również przesłanki o pochowaniu księcia w Darłowie po tym, jak tamtejsi kartuzi mieli wykraść jego ciało i złożyć na swojej ziemi^[4][8].

Przypisy

Bibliografia

Źródła

• Wachowiak B. (pod red.), Źródła do kaszubsko-polskich aspektów Pomorza Zachodniego do roku 1945, T. I [w:] Pomorze Zachodnie pod rządami książąt plemiennych i władców z dynastii Gryfitów: (990-1121-1637-1648/1653), Szultka Z. (wyd.), Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla, Wydawnictwo Poznańskie, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Poznań – Gdańsk 2006, ISBN 83-7177-459-1.

Opracowania

• KazimierzK. Kozłowski KazimierzK., JerzyJ. Podralski JerzyJ., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372 .
• EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .
• Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.

Literatura dodatkowa (opracowania)

• Górski K., Bogusław VIII [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 2, Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, Kraków 1936, s. 205, reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

Literatura dodatkowa (online)

• Madsen U., Bogislaw VIII. Herzog von Pommern-Rügenwalde (niem.), [dostęp 2012-03-01].
• Schmidt R., Bogislaw VIII. Herzog von Pommern (-Wolgast, östlich der Swine) (niem.), [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-03-01].