Bohdan Baranowski

Bohdan Baranowski

Data i miejsce urodzenia	1 lipca 1915 Warszawa
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1993 Łódź
profesor nauk historycznych
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1938
Habilitacja	1946
Profesura	1957
Uczelnia	Archiwum Główne Akt Dawnych Uniwersytet Łódzki
Odznaczenia

Bohdan Baranowski (ur. 1 lipca 1915 w Warszawie, zm. 24 czerwca 1993 w Łodzi) – polski historyk, orientalista, regionalista, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Łódzkiego.

Życiorys

Syn Wacława. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim (1936), studiował również orientalistykę i etnografię. W 1938 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy pt. Stosunki polsko-tatarskie w latach 1632–1648^[1] pod kierunkiem Władysława Tomkiewicza. W 1946 uzyskał habilitację na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie pracy Polska a Krym w latach 1648–1667.

W latach 1937–1939 pracował jako stypendysta naukowy w Archiwum Głównym Akt Dawnych. W czasie okupacji należał do Armii Krajowej, uczestniczył w tajnym nauczaniu, pracując jednocześnie w przedsiębiorstwach przewozowych. Został ranny w powstaniu warszawskim.

Po zakończeniu wojny przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął pracę na nowo powstałym Uniwersytecie Łódzkim. Został pracownikiem Katedry Historii Polski. W 1948 otrzymał stanowisko docenta, w 1950 profesora nadzwyczajnego, a w 1957 profesora zwyczajnego. W latach 1950–1951 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego UŁ. Trzykrotnie był dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego: 1951–1954, 1960–1964 i 1972–1975. W latach 1952–1970 kierował Katedrą Historii Polski oraz Historii Polski XVI–XVIII w., a w latach 1970–1985 Zakładem Historii Polski Nowożytnej. Dwukrotnie obejmował funkcję dyrektora Instytutu Historii UŁ (1952–1956, 1978–1981). Przez wiele lat zasiadał w Senacie UŁ. W 1988 Uniwersytet Łódzki przyznał mu tytuł doctora honoris causa^[2].

Miał szerokie zainteresowania badawcze. W ramach badania dziejów Orientu zajmował się zwłaszcza tematyką tatarską, turecką, muzułmańską oraz historią Zakaukazia. Przyczynił się do powołania Zespołu Polsko-Zakaukaskich Badań Naukowych. Szczególne miejsce w jego działalności naukowej zajmowały prace nad historią społeczno-gospodarczą Rzeczypospolitej. Należał do prekursorów badań nad historią gospodarstwa wiejskiego. Zajmował się dziejami wsi polskiej, jej życia codziennego, religijnego, obyczajów i kultury ludowej. Prowadził również badania nad historią regionu łódzkiego, historią Łodzi oraz historią Uniwersytetu Łódzkiego.

Ogłosił około 300 prac, w tym 35 książek^[3]. Brał udział w opracowywaniu podręczników i materiałów pomocniczych do nauki historii dla różnych typów szkół.

Pod jego kierunkiem w 1970 stopień naukowy doktora uzyskał Eugeniusz Iwaniec^[4].

Był członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego. W latach 1972–1975 zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Łodzi.

Jego starszy syn, Władysław, jest etnografem, a młodszy, Krzysztof, był historykiem.

Uczniowie

Uczniami Bohdana Baranowskiego są Zbigniew Kuchowicz, Wacław Szczygielski, Julian Bartyś oraz badacz demonologii słowiańskiej Leonard Pełka.

Order, odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (1954)^[5]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Zasłużony Nauczyciel PRL^[6]

• 1978: nagroda naukowa miasta Łodzi
• 1985: nagroda im. Zygmunta Glogera

Wybrane publikacje

• Znajomość Wschodu w dawnej Polsce do XVIII wieku, 1950
• Walka chłopów kurpiowskich z feudalnym uciskiem, 1951
• Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku, 1952
• Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce wieku XVII i XVIII, 1955
• Gospodarstwo chłopskie i folwarczne we wschodniej Wielkopolsce w XVIII wieku, 1958
• Zarys dziejów gospodarstwa wiejskiego w Polsce, 1964–1970 (współaut., współred.)
• Pożegnanie z diabłem i czarownicą, 1965
• Życie codzienne wsi między Wartą a Pilicą w XIX wieku, 1969
• Kultura ludowa XVII i XVIII wieku na ziemiach Polski środkowej, 1971
• Łódź rolnicza (od połowy XVI do początku XIX w.), 1973
• Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, 1975
• O dawnej Łodzi, 1976
• O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach, 1978
• W kręgu upiorów i wilkołaków. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1981. ISBN 83-218-0072-6.
• Polskie zainteresowania z XVIII i XIX wieku kulturą Gruzji, 1983
• Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1949), 1985
• Ludzie gościńca w XVII–XVIII w., 1986
• Nietolerancja i zabobon w Polsce w wieku XVII i XVIII, 1987 (współaut.)
• Historia Azerbejdżanu, 1987 (współaut.)
• Historia Gruzji, 1987 (współaut.)
• Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949–1956), 1990

Przypisy

Bibliografia

• Prof. zw. dr hab. Bohdan Baranowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-06-03] .
• Nota biograficzna na stronie IH UŁ [dostęp 2012-12-21]