Bohdan Czeszko

Bohdan Czeszko
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1923 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	21 grudnia 1988 ; Warszawa
	Poseł na Sejm PRL IV, V, VI i VII kadencji
Okres	od 1965; do 1980
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Odznaczenia

Bohdan Władysław Czeszko, ps. „Agawa” (ur. 1 kwietnia 1923 w Warszawie, zm. 21 grudnia 1988 tamże) – polski pisarz, scenarzysta i publicysta, poseł na Sejm PRL IV, V, VI i VII kadencji^[1]. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Leonarda^[2]. Absolwent Państwowego Liceum Plastycznego w Warszawie. W czasie wojny od 1942 żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej w Warszawie, ps. „Agawa”, członek Związku Walki Młodych. Brał udział m.in. w zamachu na Cafe-Club. Walczył w powstaniu warszawskim w batalionie AL „Czwartaków” na Woli, Starówce i Śródmieściu, jako sierżant i zastępca Lecha Matawowskiego „Mirka”, pełniąc funkcję szefa batalionu. Ranny podczas walk na Woli 6 sierpnia 1944. Po upadku powstania nadal działał w konspiracji w Częstochowie, po czym w marcu 1945 wstąpił do 2 Armii Wojska Polskiego. Został ranny podczas forsowania Nysy. Po wojnie działał w Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Po zakończeniu wojny studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i podjął działalność literacką. Debiutował w 1948 tomem opowiadań Początek edukacji. Autor powieści o tematyce okupacyjnej i wojennej, między innymi Pokolenia z 1951. Powieść ta, opisująca historię Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, nie należy do wzorcowych utworów socrealistycznych, została zekranizowana przez Andrzeja Wajdę w 1954. Był także autorem Trenu z 1961, który został negatywnie oceniony przez ówczesną oficjalną krytykę za „pacyfizm i czarnowidztwo”.

W latach 1954–1963 redaktor „Przeglądu Kulturalnego”, później zastępca redaktora naczelnego warszawskiej „Kultury”. Od 1965 do 1980 był posłem na Sejm PRL. Należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 31C-tuje-8)^[3].

Nagrobek Bohdana Czeszki na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Nagrody i odznaczenia

W 1952 otrzymał nagrodę państwową II stopnia^[4]. 15 lipca 1954 z okazji 10. rocznicy Polski Ludowej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[2]. W 1955 otrzymał Medal 10-lecia Polski Ludowej^[5]. 22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał nagrodę państwową I stopnia^[6]. W 1965 otrzymał nagrodę resortową III stopnia, a w 1970 nagrodę miasta stołecznego Warszawy. W 1984 odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej^[7]. Ponadto odznaczony także m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Medalem 40-lecia Polski Ludowej^[8].

Twórczość

Książki
- Początek edukacji (1948)
- Pokolenie (1951)
- Drogi sytości (1951)
- Krzewy koralowe (1954)
- Moskwa, Wołga, Baku (1956)
- Edukacja niesentymentalna (1958)
- Przygoda w kolorach (1959)
- Makatka z jeleniem (1961)
- Tren i inne opowiadania (1961)
- Opowiadania wybrane (1964)
- Wióry (1970)
- Powódź (1975)
- Kłopoty władzy (1978)
- Nostalgie mazurskie (1987)
Filmografia
- 1953 – Trzy opowieści (współpraca scen. kierownictwo lit.)
- 1954 – Pokolenie (scenariusz)
- 1956 – Wraki (dialogi)
- 1958 – Historia jednego myśliwca (dialogi)
- 1958 – Krzyż Walecznych (dialogi)
- 1961 – Milczące ślady (dialogi)
- 1961 – Złoto (scenariusz, dialogi)
- 1962 – Gangsterzy i filantropi (dialogi)
- 1963 – Mansarda (scenariusz)
- 1964 – Pierwszy dzień wolności (scenariusz)
- 1965 – Podziemny front (scenariusz)
- 1965 – Powrót doktora von Kniprode (dialogi)
- 1967 – Ojciec (dialogi)
- 1967 – Szach i mat w Opowieści niezwykłe (dialogi)
- 1969 – Dzień oczyszczenia (dialogi)
- 1970 – Prawdzie w oczy (dialogi)
- 1970 – Pułapka (scenariusz)
- 1976 – Polskie drogi (scenariusz; odcinek 1)

Przypisy

↑ DariuszD. Jarosz DariuszD., Działalność Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w latach 1949–1953 (w świetle akt własnych), „Mazowieckie Studia Humanistyczne”, 5 (1), s. 5–45 [dostęp 2019-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-13] . [zob. s. 9]
↑ ^a ^b Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564).
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
↑ „Dziennik Polski”, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400.
↑ „Dziennik Polski”, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.
↑ „Trybuna Robotnicza”, 1984, nr 172, s. 2.
↑ Uznanie dla twórców kultury, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.

Bibliografia

Bohdan Władysław Czeszko, Powstańcze biogramy, 1944.pl
Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 198–199
Praca zbiorowa, Czwartacy. Tom II, Warszawa 1965 (częściowo)
Józef Bolesław Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Warszawa 1971

Linki zewnętrzne

Bohdan Czeszko na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[Jarosz-1] DariuszD. Jarosz DariuszD., Działalność Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w latach 1949–1953 (w świetle akt własnych), „Mazowieckie Studia Humanistyczne”, 5 (1), s. 5–45 [dostęp 2019-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-13] . [zob. s. 9]

[mp-2] Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564).

[3] Wyszukiwarka grobów w Warszawie.

[4] „Dziennik Polski”, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.

[5] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400.

[6] „Dziennik Polski”, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.

[7] „Trybuna Robotnicza”, 1984, nr 172, s. 2.

[8] Uznanie dla twórców kultury, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne