Bohdan Pawłowicz

Bohdan Pawłowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1899
Warszawa, Królestwo Kongresowe

Data i miejsce śmierci

28 maja 1967
USA

Narodowość

Polak

Język

polski

Dziedzina sztuki

powieść, opowiadanie, felieton

Ważne dzieła
  • Franek na szerokim świecie
  • Krew na oceanie

Bohdan Pawłowicz (ur. 2 lutego 1899 w Warszawie[1], zm. 28 maja 1967 w USA) – polski pisarz, dziennikarz, korespondent wojenny, instruktor harcerski, marynarz, podróżnik, działacz polonijny.

Życiorys

Urodzony 2 lutego 1899 w Warszawie jako syn Kazimierza Pawłowicza, inżyniera ceramika, i Heleny z Jełowickich. We wczesnym dzieciństwie okresowo mieszkał w Dąbrowie Górniczej (1901–03) i w Korwinowie (1903–07), by ostatecznie powrócić do Warszawy.

Od 1912 związany z polskim ruchem skautowym, także członek Organizacji Młodzieży Narodowej. Po maturze, w wieku 18 lat, wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Żołnierz Legionów Polskich i Wojska Polskiego, walczył w kampanii 1920 r. w okresie wojny polsko-bolszewickiej. Debiutował w 1923 tomikiem wierszy. W kolejnych latach, do 1935, opublikował 7 powieści, wśród nich powieść dla młodzieży Franek na szerokim świecie, pierwotnie na łamach „Płomyka”, a następnie 5-krotnie wznawianą w wydaniach książkowych. Redaktor „Wychodźcy” (1931), a następnie redaktor rozgłośni Polskiego Radia we Lwowie (PR Lwów), Łodzi (PR Łódź) i Toruniu (PRPR). W 1939 był jednym z pasażerów, m.in. obok Witolda Gombrowicza, pierwszego rejsu MS Chrobry do Ameryki Południowej[2].

W latach 1940–1943 referentem prasowym dowództwa Polskiej Marynarki Wojennej PSZ. Uczestniczył w konwojach arktycznych do ZSRR. Od 1943 roku był zastępcą attaché morskiego RP w Rio de Janeiro. Po wojnie pozostał na emigracji w Brazylii. Działacz brazylijskiej Polonii - redagował biuletyn „Fakty”, publikował m.in. na łamach „Ludu” (opowiadania i fragmenty pamiętnika). W 1953 przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w rozgłośniach radiowych. Od 1956 mieszkał w Buffalo. Tu wykładał historię na Canisius College[3].

Zmarł 28 maja 1967, został pochowany w Pleasantville, w stanie Nowy Jork[4].

Twórczość

Bohdan Pawłowicz cieszył się znaczną popularnością w okresie międzywojennym jako autor powieści podróżniczo-przygodowych i marynistycznych w znacznej mierze adresowanych do młodzieży. Jego twórczość obejmuje liczne powieści, opowiadania, felietony i utwory publicystyczne o charakterze reportażowym. Znaczna część jego dorobku pozostaje w rękopisach[5][3], niektóre z jego dzieł emigracyjnych zostały opublikowane w Polsce.

Wybrane utwory

  • Franek na szerokim świecie. Przygody na morzu i lądzie (wydanie książkowe Warszawa, Łódź 1928, Nasza Księgarnia oraz wydania późniejsze, m.in. I wydanie powojenne: Gdańsk 1984, Krajowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-03-00776-9: powieść o przygodach małego Franka z Kaszub, zawierająca reminiscencje z podróży Bohdana Pawłowicza do Brazylii, którą odbył na pokładzie STS Lwów jako 24-letni instruktor harcerski mający ożywić ruch harcerski wśród tamtejszej Polonii
  • Morze (1929)
  • Córka latarnika: opowieści egzotyczne (1930)
  • Chłopiec z pinjorowych lasów, Lwów-Warszawa 1934: powieść zawierająca wątek awanturniczy, ukazująca przy tym środowisko polskiej emigracji w Brazylii, krainie tytułowych "piniorowych lasów"
  • Załoga: ostatnia podróż parowca "Barbara" (1935)
  • W słońcu dalekiego Południa. Szkice z podróży (1937)
  • Pionierzy (1938)
    • t. 1 Wojciech Mierzwa w Paranie
    • t. 2 Wyspa Świętej Katarzyny
  • Przez ocean do Polski walczącej (1940)
  • O.R.P. Garland in convoy to Russia, Mitcham 1943, Surrey Press
  • Krew na oceanie, Warszawa 1991, Rytm, ISBN 83-85249-01-X; opublikowane jako Krew na oceanie : kartki z pamiętnika w konwoju do Rosji w Nowym Jorku w 1955 r.: relacja z wydarzeń w maju 1942 r. podczas konwoju PQ-16 do Murmańska, w którym autor uczestniczył na pokładzie ORP Garland

Zobacz też

  • Z dziennika marynarza - na pokładzie Lwowa z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 350.
  2. ↑ Klementyna Suchanow: Podróż na Chrobrym. W: Witold Gombrowicz - zbliżenia [on-line]. [dostęp 2012-10-09].
  3. ↑ a b Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Archiwum Bohdana Pawłowicza. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-22)].
  4. ↑ Marek Minakowski: Bohdan Pawłowicz. W: Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [on-line]. [dostęp 2012-10-09].
  5. ↑ PIASA Archives. Fonds No. 29: Bohdan Pawlowicz Papers (ang.). [dostęp 2012-10-09].

Bibliografia

  • Zbigniew Mierzwiński, Asy, damy i ułani. Polscy pisarze, poeci i artyści na Zachodzie 1939-1989, Warszawa : Agencja Wydawnicza "Cinderella Books", 2012, ISBN 978-83-7339-084-3
  • Stanisław Ludwig, Przedmowa do Bohdan Pawłowicz, Franek na szerokim świecie, Gdańsk 1984, Krajowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-03-00776-9
  • Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 6, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 1999. ISBN 83-02-07446-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Bohdan Pawlowicz (1899-1967).jpg
Autor: Bdieu, Licencja: CC BY-SA 3.0
A portrait of Bohdan Pawlowicz in his mid-sixties in his flat in Silver Springs, Maryland, USA.