Bolesław Chocha

Bolesław Chocha

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1923 Grodno
Data i miejsce śmierci	2 maja 1987 Józefów
Przebieg służby
Lata służby	1943–1979
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	1 DP, 6 DPD
Stanowiska	dowódca 6 DPD, szef SG WP – wiceminister obrony narodowej, komendant ASG
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Lenino
Późniejsza praca	sekretarz Komitetu Gminnego PZPR w Józefowie
Odznaczenia

Bolesław Chocha (ur. 6 sierpnia 1923 w Grodnie. zm. 2 maja 1987 w Józefowie) – polski dowódca wojskowy, publicysta i teoretyk wojskowości, generał dywizji Wojska Polskiego, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1968–1973), działacz polityczny i społeczny.

Życiorys

Do czasu wybuchu wojny ukończył 4 klasy Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Adama Mickiewicza w Grodnie. W odwecie za udział ojca – Konstantego, we wrześniu 1939 w walkach Korpusu Ochrony Pogranicza przeciwko Armii Czerwonej został w lutym 1940 wraz z rodziną deportowany przez NKWD do Kazachstanu, w okolice Akmoły, gdzie pracował jako kowal, stolarz i bednarz w Szortandyńskim Kombinacie Obróbki Drewna. W wojsku od maja 1943, wstąpił ochotniczo do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. 1 czerwca 1943 został skierowany jako podchorąży do Szkoły Podchorążych 1 Dywizji Piechoty w Sielcach nad Oką. 27 sierpnia 1943 został promowany na stopień chorążego w korpusie oficerów piechoty. Walczył pod Lenino jako dowódca plutonu ckm 8 kompanii III batalionu w 3 Pułku Piechoty. Na początku 1944 został zastępcą dowódcy 8 kompanii do spraw liniowych. W 1944 ukończył kurs dowódców batalionu w Oficerskiej Szkole Piechoty w Riazaniu i jako przodujący absolwent pozostał w jej kadrze (także po przeniesieniu szkoły do Lublina) jako kierownik działu naukowego batalionu ciężkich karabinów maszynowych. We wrześniu 1944 przeniesiony do Sztabu Dowództwa Okręgu Wojskowego nr VII w Lublinie, gdzie objął stanowisko inspektora wyszkolenia bojowego wydziału, a od maja 1945 starszego pomocnika szefa wydziału. Od marca do maja 1947 brał udział w walkach z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii w ramach Grupy Operacyjnej „Wisła”. Był pomocnikiem szefa sztabu podgrupy „Lublin”, która działała w powiatach Hrubieszów, Janów Lubelski i Włodawa. W sierpniu 1947 przeniesiony do Dowództwa Okręgu Wojskowego nr IV we Wrocławiu, gdzie był starszym pomocnikiem szefa wydziału VIII. W latach 1948–1951 studiował w Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Rembertowie. Jako wyróżniony absolwent pozostał w Akademii i był w niej starszym wykładowcą taktyki ogólnej oraz kierownikiem grupy w Katedrze Taktyki Ogólnej i Służby Sztabów. Od sierpnia 1953 zastępca szefa Katedry Taktyki Ogólnej i Służby Sztabów, od września 1954 zastępca szefa Katedry Taktyki Ogólnej, a od października 1956 zastępca szefa Katedry Taktyki Ogólnej i Sztuki Operacyjnej do spraw taktyki ogólnej.

Od lipca 1957 współorganizator i pierwszy dowódca (od marca 1958) pierwszej w powojennej Polsce elitarnej jednostki spadochronowej – 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej, której tradycje obecnie kontynuuje 6 Brygada Powietrznodesantowa. W grudniu 1957 uzyskał tytuł „Skoczka Spadochronowego Wojsk Powietrznodesantowych Sił Zbrojnych PRL”. Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 13 lipca 1960 otrzymał nominację na stopień generała brygady. Akt nominacyjny wręczył mu 20 lipca 1960 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki. W październiku 1961 został zastępcą szefa Zarządu I Operacyjnego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, a w czerwcu 1964 szefem Zarządu III Operacyjnego OTK. W marcu 1965 został zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP do spraw operacyjnych. Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 30 września 1965 otrzymał nominację na stopień generała dywizji. Akt nominacyjny wręczył mu 11 października 1965 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa Edward Ochab.

Grób gen. Bolesława Chochy na cmentarzu parafialnym w Józefowie w powiecie otwockim

Od 11 kwietnia 1968 do 11 stycznia 1973 był szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – wiceministrem obrony narodowej. W grudnia 1968 ukończył Kurs Strategiczny w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimenta J. Woroszyłowa w Moskwie. W latach 1973–1977 komendant Akademii Sztabu Generalnego WP. Był także przewodniczącym Kolegium Komendantów Szkół i Akademii Wojskowych oraz zastępcą przewodniczącego Rady Wyższego Szkolnictwa Wojskowego. Na podstawie rozkazu personalnego MON z 19 września 1979 został zwolniony z zawodowej służby wojskowej przeniesiony w stan spoczynku z dniem 24 września 1979. Z tej okazji został pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego^[1].

W latach 1947–1948 członek PPR, od 1948 członek PZPR, zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR (1968–1975). Do końca życia zasiadał w Radzie Naczelnej ZBoWiD. Mieszkał w Józefowie.

Autor książek, m.in. Obrona terytorium kraju, Rozważania o taktyce, Rozważania o sztuce operacyjnej, Wojna i doktryna wojenna oraz licznych publikacji w tematycznych czasopismach wojskowych.

Pochowany 7 maja 1987 na cmentarzu w Józefowie. W pogrzebie udział wziął członek Biura Politycznego KC PZPR, minister obrony narodowej gen. armii Florian Siwicki. W imieniu żołnierzy WP Zmarłego pożegnał komendant ASG WP gen. dyw. Władysław Mróz.

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe^[2]:

• chorąży – 1943
• podporucznik – 1944
• porucznik – 1945
• kapitan – 1946
• major – 1948
• podpułkownik – 1952
• pułkownik – 1957
• generał brygady – 1960
• generał dywizji – 1965

Życie prywatne

Syn Konstantego, plutonowego zawodowego WP, a następnie policjanta (zaginionego w 1939) oraz Anizy z domu Żurba. W stanie spoczynku mieszkał w Józefowie. W 1952 poślubił Ludwikę z domu Mazur, z którą miał dwoje dzieci – syna Piotra (ur. 1953) i córkę Krystynę (ur. 1955).

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
• Order Sztandaru Pracy I klasy(1968)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1970)^[3]
• Krzyż Walecznych (1966)
• Srebrny Krzyż Zasługi – dwukrotnie (1945, 1946)
• Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – dwukrotnie (1945, 1946)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1958)
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1970)
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (1968)
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” I stopnia (1970, ČSSR)
• Krzyż Wielki Orderu Białej Róży (1969, Finlandia)
• Order Armii Ludowej z Wieńcem Laurowym (1967, Jugosławia)
• Order Lenina (1968, ZSRR)
• Order Czerwonego Sztandaru (1973, ZSRR)
• Medal 100-lecia urodzin Lenina (1970, ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Odznaka „25-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” (1970, ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1975, ZSRR)
• Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1968, ZSRR)
• I inne

Przypisy

Bibliografia

• Henryk PiotrH.P. Kosk Henryk PiotrH.P., Generalicja polska: popularny słownik biograficzny, wyd. Wyd. 1, t. I, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, ISBN 83-87103-55-1, OCLC 46799533 .
• JanuszJ. Królikowski JanuszJ., Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. I, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240 .
• T. Panecki, F. Puchała, J. Szostak – Sztab Generalny (Główny) Wojska Polskiego 1918–2003, Wyd. „Bellona”, Warszawa 2003, ISBN 978-83-11-09781-0.
• P. Martell, G. P. Hayes, World military leaders, Bowker, New York 1974
• A. A. Michta, Red Eagle. The Army in Polish politics 1944-1988, Hoover Institution Press, Stanford 1990
• B. Weiser, Ryszard Kukliński. Życie ściśle tajne. Świat Książki, Styczeń 2009, ISBN 978-83-247-1524-4.

Linki zewnętrzne

• Bolesław Chocha na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”