Bolesław Fichna

Bolesław Fichna
Semen, Aleksander Semen, Bolesław
Ilustracja
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

23 lutego 1891
Łódź

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 1945
KL Flossenbürg

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

polityk

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti MilitariKrzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Krzyż Niepodległości

Bolesław Fichna, ps. „Semen”, „Aleksander Semen”, „Bolesław” (ur. 23 lutego 1891 w Łodzi, zm. 22 kwietnia 1945 w KL Flossenbürg[1][2]) – polski prawnik, adwokat, działacz polityczny okresu dwudziestolecia międzywojennego, poseł na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) i III kadencji (1930–1935) oraz senator RP V kadencji (1938–1939), zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920 roku[3], członek Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938[4].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Franciszka, rzemieślnika, i Antoni z Mecnerów. Był starszym bratem Alfonsa, który poległ 5 listopada 1915 pod Wielkim Miedwieżem, jako szeregowiec 4. kompanii V batalionu 7 pułku piechoty[5].

Naukę rozpoczął w Męskim Rosyjskim Gimnazjum Rządowym przy ul. Mikołajewskiej w Łodzi[6]. W 1905 roku uczestniczył w strajku szkolnym oraz przystąpił do PET (w latach 1908–1910 był jej przywódcą w Łodzi), był również jednym z założycieli i przywódców „Zarzewia[2]. W 1910 roku został wydalony z Królestwa Polskiego[2], a maturę zdał po powrocie w Gimnazjum Polskim w Łodzi – był jednym z sześciu uczniów, którzy w 1911[7] jako pierwsi zdali maturę w tym renomowanym liceum[8]. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[6], gdzie należał do „Znicza”[2].

W latach 1914–1916, jako legionista Józefa Piłsudskiego, brał udział w walce o niepodległość Polski[6] – był jednym z tych, którzy 6 sierpnia 1914 pod wodzą Marszałka wyruszyli z krakowskich Oleandrów[9]. 18 sierpnia został adiutantem I batalionu. 9 października został mianowany podporucznikiem. 1 listopada został wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta 3. kompanii, a następnie komendanta plutonu w 4. kompanii VI batalionu 7 pułku piechoty. 18 listopada został ciężko ranny w bitwie pod Krzywopłotami[5].

Do Łodzi powrócił w 1916 jako oficer Legionów Polskich. Od 1917 był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej w Łodzi. W roku 1918 obronił doktorat w Uniwersytecie Jagiellońskim[2]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jako ochotnik wstąpił do wojska. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 3 pułku piechoty Legionów[10]. W 1934 roku, jako kapitan pospolitego ruszenia piechoty pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[11].

Po wojnie powrócił do Łodzi. Był działaczem Narodowego Związku Robotniczego oraz posłem na Sejm Ustawodawczy (1919–1922)[6][2]. W latach 1923–1927 był przewodniczącym łódzkiej rady miejskiej[8] – z jego inicjatywy rada podjęła uchwałę o budowie w tym mieście Grobu Nieznanego Żołnierza[6]. Działał m.in. w Rotary Club[12], akademickim Towarzystwie Oświaty Ludowej oraz Polskich Drużynach Strzeleckich[8]. Od 1924 prowadził w Łodzi praktykę adwokacką[2]. W latach 1930–1935 był posłem na Sejm III kadencji z listy BBWR, a w 1938 roku został senatorem RP V kadencji (1938–1939)[2] z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego[6]. W 1936 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Łodzi[13].

W lipcu 1939, podczas tzw. „uroczystości grunwaldzkich”, wygłosił w Łodzi, na pl. Wolności, kilkunastominutowe patriotyczne przemówienie, którego nagranie się zachowało[14], w którym wezwał łodzian do obrony przed Niemcami[8]. W tym czasie mieszkał przy ul. Nawrot 7.

Od 1940, w czasie okupacji niemieckiej, działał w Warszawie w podziemiu, był działaczem Konwentu Organizacji Niepodległościowych i jego reprezentantem w Społecznym Komitecie Antykomunistycznym[2]. Po powstaniu warszawskim trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, a następnie do Flossenbürga[6], gdzie zginął 22 kwietnia 1945 r. podczas likwidacji obozu[2][15].

Publikacje

  • Cztery lata pracy w samorządzie (1923–1927) (1927)[16]
  • Z dni chmurnych i górnych. Wspomnienia (1929)[17]
  • Dzień 11 listopada 1918 w Łodzi[18] (1938)[2]

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

W 1992 marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski odsłonił na budynku sejmowym tablicę z 296 nazwiskami posłów i senatorów poległych podczas II wojny światowej, na której znajduje się nazwisko Bolesława Fichny[8].

Uwagi

  1. Marcin Markowski w artykule Nowa ulica w Łodzi. Bohatera, którego... nikt nie zna, opublikowanym w Gazecie Łódź, błędnie podaje Krzyż Niepodległości z Mieczami.

Przypisy

  1. Fichna Bolesław, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-04-07].
  2. a b c d e f g h i j k l m Bolesław Fichna. sejm.gov.pl. [dostęp 2012-04-28]. (pol.).
  3. Piotr Krzysztof Marszałek, Rada Obrony Państwa z 1920 roku: studium prawnohistoryczne, Wrocław 1995, s. 72.
  4. Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 40.
  5. a b Wykaz Legionistów ↓.
  6. a b c d e f g h Bolesław Fichna. uml.lodz.pl. [dostęp 2012-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-22)]. (pol.).
  7. Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 484, ISBN 83-908655-0-5.
  8. a b c d e f g Marcin Markowski: Nowa ulica w Łodzi. Bohatera, którego... nikt nie zna. lodz.gazeta.pl, 2012-04-26. [dostęp 2012-04-28]. (pol.).
  9. Bolesław Fichna. niepodleglosc.nck.pl. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  10. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 65.
  11. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 252, 904.
  12. Kluby Rotary w Łodzi. rotary.lodz.pl. [dostęp 2012-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-26)]. (pol.).
  13. Historia Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. tplodzi.republika.pl. [dostęp 2012-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-11)]. (pol.).
  14. Archiwum Polskiego Radia w Łodzi; kopia w Narodowym Instytucie Audiowizualnym w Warszawie.
  15. Henryk Władysław Skorek, Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika [w:] Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906– 2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 125, ISBN 83-908655-0-5.
  16. Bolesław Fichna, Cztery lata pracy w samorządzie : (r. 1923-1927), polona.pl [dostęp 2020-06-12].
  17. Bolesław Fichna, Z dni chmurnych i górnych : wspomnienia. Cz. 1., polona.pl [dostęp 2020-06-12].
  18. Bolesław Fichna, Dzień 11 listopada 1918 r. w Łodzi : (ze wspomnień uczestników), polona.pl [dostęp 2020-06-13].
  19. M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  20. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi, położone w pracy niepodległościowej”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Bolesław Fichna.jpg
Autor: Brak, Licencja: CC0
Bolesław Fichna - poseł na Sejm II RP III kadencji (1930–1935)