Bolesław Gallus

Bolesław Gallus

porucznik pilot
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1891 Jelonek
Data śmierci	2 lutego 1962
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Formacja	Luftstreitkräfte Armia Wielkopolska Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	4 pułk artylerii ciężkiej, 5 pułk artylerii ciężkiej, 7 pułk artylerii ciężkiej 12 eskadra wywiadowcza 1 pułk lotniczy 4 pułk lotniczy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Bolesław Gallus (ur. 17 maja 1891 w Jelonku, zm. 2 lutego 1962) – porucznik pilot Wojska Polskiego, żołnierz armii cesarstwa niemieckiego w czasie I wojny światowej, uczestnik powstania wielkopolskiego i wojny z bolszewikami, kawaler Orderu Virtuti Militari^[1].

Życiorys

Syn Franciszka i Leokadii z Domagalskich. Po ukończeniu szkoły powszechnej 12 października 1911 roku został wcielony do armii cesarstwa niemieckiego. Otrzymał przydział do jednostek artylerii i służył w 4, 5 oraz 7 pułku artylerii ciężkiej. W maju 1918 roku został skierowany na szkolenie do szkoły lotniczej w Poznaniu, które ukończył w październiku^[1].

Po zwolnieniu z armii cesarskiej walczył w szeregach powstańców wielkopolskich. Wziął czynny udział w rozbrojeniu pruskiego garnizonu w Gnieźnie. W grupie gnieźnieńskich powstańców walczył pod Zdziechową^[2]. 21 stycznia 1919 roku został przydzielony do 1 wielkopolskiej eskadry polnej organizowanej przez Wiktora Pniewskiego^[2]. 6 października 1919 roku ukończył Szkołę Pilotów w Ławicy^[3][4] i wrócił do 1 wielkopolskiej eskadry polnej na stanowisko pilota^[5][6].

Pod koniec października 1919 roku wziął udział w pierwszym bojowym locie nocnym 1 wielkopolskiej eskadry wywiadowczej, podczas którego przeprowadzono rozpoznanie miejsc postoju oddziałów nieprzyjaciela i zbombardowano dworzec kolejowy w Rohaczewie^[7]. 19 lutego 1920 roku, podczas lotu próbnego, rozbił samolot LVG C.V, ale z katastrofy wyszedł bez większych obrażeń^[8]. 10 maja brał udział w nieudanym ataku na bolszewickie lotnisko w Pirjawiczach^[9]. 17 i 18 sierpnia wyróżnił się podczas ataków z niskiej wysokości na oddziały Armii Czerwonej w rejonie Działdowa^[10][11]. W trakcie trwania wojny polsko-bolszewickiej wykonał ponad 100 lotów bojowych, większość z nich w załodze z obserwatorem Maksymilianem Kowalewskim^[12].

W grudniu 1922 roku ukończył szkolenie w Szkole Pilotów w Bydgoszczy i został przeniesiony do 1 pułku lotniczego. Służył w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych a następnie w Szkole Obserwatorów i Strzelców Lotniczych. Po jej likwidacji, w 1924 roku, otrzymał przydział do 4 pułku lotniczego w Toruniu na stanowisko komendanta portu. W 1925 roku został mianowany dowódcą eskadry treningowej^[1]. W tym roku wziął też udział w zawodach lotniczych o nazwie I Pomorski Lot Okrężny^[13]. 15 maja 1928 roku objął stanowisko oficera technicznego Lotniczej Szkoły Bombardowania i Strzelania w Grudziądzu^[1]. Następnie został oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, a z dniem 30 listopada 1930 roku przeniesiony w stan spoczynku^[14].

Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do Torunia. W lipcu 1945 ukończył Centralny Kurs Przeszkolenia Instruktorów Szybowcowych w Bydgoszczy i został kierownikiem Szkoły Szybowcowej w Rzadkowie^[2]. Należał do grona lotników, którzy reaktywowali działalność Aeroklubu Pomorskiego w Toruniu, pracował tam jako instruktor^[15]. Zmarł 2 lutego 1962 roku.

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia^[16][12]:

• Srebrny Krzyż Virtuti Militari nr 8074 27 lipca 1922^[17],
• Krzyż Walecznych,
• Polowa Odznaka Pilota nr 57 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”^[18],
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
• Wielkopolski Krzyż Powstańczy – 10 listopada 1958^[2]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Maksymilian Kowalewski: Pierwszy lot nocny frontowy 1. Wielkopolskiej Eskadry (12. liniowej). W: Księga pamiątkowa 3-go Pułku Lotniczego 1918–1928. Poznań: 3 Pułk Lotniczy, 1928. OCLC 833933995.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Marian Romeyko: Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
• Kazimierz Sławiński: Lotnisko toruńskie 1920-1945. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1983, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 20. ISBN 83-206-0378-1. OCLC 803099566.
• Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
• Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
• Łukasz Łydżba. Szkolnictwo lotnicze na Ławicy. Część 1. „Lotnictwo z szachownicą”. 12(1/2005), 2005. Wrocław: Wydawnictwo Sanko. ISSN 1643-5702. OCLC 69537539. 
• Mariusz Niestrawski. Pierwszy Pomorski Lot Okrężny (19 września 1925). „Aeroplan”. 1(130)/2018, s. 34-36, 2018. Warszawa: Agencja Lotnicza Altair Sp. z o.o. ISSN 1232-8839. 
• Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. [dostęp 2020-03-18].