Bolesław Jus

Bolesław Jus
Ilustracja
Bolesław Jus podczas niewoli w III Rzeszy
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia27 sierpnia 1900
Końskie
Data i miejsce śmierci19 marca 1944
Murnau
Przebieg służby
Siły zbrojneOrzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Jednostki2 Pułk Strzelców Podhalańskich,
1 Morski Batalion Strzelców
Stanowiskadowódca plutonu,
instruktor szkolny,
dowódca kompanii,
adiutant pułku
Główne wojny i bitwywojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Bolesław Kazimierz Jus (ur. 27 sierpnia 1900 w Końskiem, zm. 19 marca 1944 w Murnau) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Bolesław Kazimierz Jus rodził się 27 sierpnia 1900 w Końskiem[1][2][3]. Był synem Karola Jusa (przed 1901 ekonom, około 1906 rządca w Dydni[4], przed 1914 prywatny oficjalista[1], zm. 1 stycznia 1918 w wieku 75 lat[5]) i Magdaleny z domu Długosz[2] (zm. 14 czerwca 1921 w wieku 65 lat)[6][7]. Miał siostrę Karolinę (tuż przed 1939 owdowiała, matka siedmiorga dzieci – pięciu synów i dwóch córek[8]) oraz braci[9]: Ludwika (ur. 1884), Augusta (ur. 1886)[10], Józefa (ur. 1888)[11], Konstantego (ur. 1889[12]), Mieczysława (1893-1945), którzy także byli uczniami sanockiego gimnazjum. August był oficerem c. i k. armii[13], a Ludwik i Mieczysław również oficerami Wojska Polskiego[14][1]. Uczęszczał do C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie w roku szkolnym 1918/1919 ukończył VI klasę[15].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Uczył się w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Został awansowany do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 15 stycznia 1921. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 października 1922[16][17][18][19]. Został przydzielony do 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku[20][21], w którym objął stanowisko dowódcy plutonu. Jako oficer nadetatowy tej jednostki służył w Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 2 w Grudziądzu[22] od 1922 pełniąc funkcję instruktora w II batalionie szkolnym. Jako oficer sanockiego pułku od 1927 był przydzielony do Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 10 w Gródku Jagiellońskim[23]. W sierpniu 1931 został przeniesiony do 1 Morskiego batalionu strzelców w Wejherowie[24]. W 1934 ponownie przydzielony do 2 pułku Strzelców Podhalańskich. 27 czerwca 1935 został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935[25]. W sanockim pułku służył na stanowiskach dowódcy kompanii i adiutanta pułku od 1938 do 1939[26].

Po wybuchu II wojny światowej w okresie trwającej kampanii wrześniowej 1939 sprawował stanowisko dowódcy kompanii gospodarczej. Odbył szlak bojowy swojego pułku. Został wzięty przez Niemców do niewoli. Był osadzony w Oflagu VII A Murnau (nr jeniecki 15113)[3], gdzie zmarł 19 marca 1944[2][27][28] i został pochowany na miejscowym cmentarzu przy tamtejszym kościele św. Mikołaja[29][3].

Życie prywatne

25 sierpnia 1925 w Sanoku poślubił Marię Hydzik (ur. 1906, wnuczka Pawła i córka Jana[2] – farmaceuty i właściciela sklepu przy ul. 3 Maja 7 w Sanoku, zmarła w 1990)[30][31]. Ich dziećmi byli Alicja Jus (ur. 19 października 1928[32], po mężu Kowalska, zm. 8 stycznia 2021), Jerzy Maria Jus (ur. 13 lipca 1938, zm. 22 stycznia 1996[30][33]).

Tuż po wkroczeniu Niemców do Sanoka, tj. około 9 września 1939 okupanci zamierzali przejąć dom Bolesława Jusa, położony przy ulicy Królewskiej, do celów kwaterunkowych, a wobec sprzeciwu żony oficera, dokonali jego spalenia[34][35].

Upamiętnienie

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939-1945[36] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum (wskazany w gronie Zginęli w wyniku działań wojennych)[37].

W 1962 Bolesław Jus został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na tablicy Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Przypisy

  1. ↑ a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 255, 644.
  2. ↑ a b c d Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 36.
  3. ↑ a b c Bolesław Jus. /straty.pl. [dostęp 2021-02-18].
  4. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 65.
  5. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 216 (poz. 3).
  6. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 260 (poz. 78).
  7. ↑ Magdalena Jus. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2019-06-16].
  8. ↑ Our Journey 1991 ↓, s. 116, 123.
  9. ↑ Our Journey 1991 ↓, s. 7. Tu podano, że braci było pięciu.
  10. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 269.
  11. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 24.
  12. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 681.
  13. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 261, 597.
  14. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 636.
  15. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: 1921, s. 32.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 458.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 400.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 262.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 96.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1517.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 151.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 624.
  25. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 70, 28 czerwca 1935. 
  26. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 6532.
  27. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 14.
  28. ↑ Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 150.
  29. ↑ Bolesław Jus. nieobecni.com.pl. [dostęp 2015-07-27].
  30. ↑ a b Księga urodzeń (wojskowi) 1932-1939. Sanok.
  31. ↑ Maria Jus. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2019-06-16].
  32. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 219 (poz. 124).
  33. ↑ Jerzy Jus. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2019-06-16].
  34. ↑ Andrzej Romaniak: W 70 rocznicę sanockiego września. sanok24.pl, 2009-09-01. [dostęp 2016-05-26].
  35. ↑ Zofia Chrząszczewska (red. Marta Wargo, Maja Murin-Kaczorowska): Pamiętnik Zofii Chrząszczewskiej z lat 1939-1942 dedykowany Stanisławowi Domańskiemu – pisany w Sanoku, w domu Stanisława. ok. 2019, s. 7.
  36. ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
  37. ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Bolesław Jus (Murnau 1940-1944).JPG
Bolesław Jus w oflagu Murnau