Bolesław Skwarczyński

Bolesław Skwarczyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1885
Tarnopol

Data i miejsce śmierci

25 kwietnia 1967
Tarnów

Starosta powiatu sanockiego
Okres

od 1932

Poprzednik

Romuald Klimów

Następca

Izydor Wagner

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Odznaka Honorowa PCK II stopnia Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Bolesław Skwarczyński[a] ps. „Korczak” (ur. 4 maja 1885 w Tarnopolu, zm. 25 kwietnia 1967 w Tarnowie) – polski doktor praw, sędzia, urzędnik, starosta w II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Starosta Skwarczyński podczas święta 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku (1936)

Urodził się 4 maja 1885 w Tarnopolu[1][2]. Był najstarszym synem Karola Skwarczyńskiego (1849-1921, profesor gimnazjalny w Tarnopolu, w Tarnowie) i Adolfiny z domu Ostrowskiej (1857-), bratem Mieczysława (1890-, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego) i Bronisława (1899-1947, także żołnierz, inżynier mechanik), miał także dwie siostry[2].

Po przeniesieniu z rodziną do Tarnowa w tamtejszym C. K. Gimnazjum, w którym w 1903 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był Marian Kukiel)[3][2]. Od 1904 do 1908 odbywał studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. Od 1909 do 1910 praktykował w C. K. Sądzie Obwodowym w Tarnowie, po czym pracował tamże w charakterze auskultanta Galicji wschodniej przydzielony z C. K. Wyższego Sądu Krajowego w Krakowie[2][4][5]. Potem już ze stopniem doktora praw od 1911 do 1913 był sędzią w C. K. Sądzie Powiatowym w Tyczynie[6][7]. Od 1913 do stycznia 1918 jako sędzia C. K. Sądu Obwodowego w Tarnowie był przydzielony do Prokuratorii Państwa w Nowym Sącz[8][9][10][11][12][1][2]. Od stycznia 1918 ponownie pracował w Tarnowie[1][2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i nastaniu II Rzeczypospolitej pracował jako sędzia w Krakowie[2]. Od 1920 do 1922 był sekretarzem w urzędzie starostwa powiatu tarnowskiego, po czym z dniem 10 sierpnia 1923 został mianowany kierownikiem starostwa powiatu pilzneńskiego[13][2]. Później sprawował urząd starosty powiatu żywieckiego od 1925, powiatu kołomyjskiego od 1927[14][2]. Od sierpnia 1930 był starostą powiatu tarnowskiego[15][16][17][2]. Z tego stanowiska w 1932 został przeniesiony na urząd starosty powiatu sanockiego[18][19], które pełnił do lutego 1935[1][20]. Od lutego 1935 do czerwca 1935 był starostą powiatowym w Lipnie, następnie został zwolniony ze służby[1]. Pełniąc funkcję starosty sanockiego, był inicjatorem powstania oraz został protektorem i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sanockiej[21][22], wybrany 25 lipca 1934[23]. W tym czasie w myśl projektu ministerialnego utworzono Muzeum Ziemi Sanockiej w Sanoku[24], którego Bolesław Skwarczyński był współinicjatorem powstania[25][26] i został pierwszym dyrektorem w latach 1934–1939[27][28][29]. Dzięki społecznej pracy Bolesława Skwarczyńskiego, Aleksandra Rybickiego, Adama Fastnachta, inż. Tadeusza Żurowskiego, Stefana Stefańskiego oraz Kazimierza i Tadeusza Żniowskich zbiory Muzeum szybko się powiększały. Funkcję jego sekretarza pełnił były legionista Jerzy Adamski (brat Tadeusza, szwagier Wacława i Władysława Brzozowskich)[30]. W latach 30. był przewodniczącym Związku Strzeleckiego w Sanoku[31]. 27 stycznia 1935 został członkiem zarządu oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej w Sanoku[32]. Wiosną 1935 wszedł w skład komitetu organizacyjnego przyszłego koła historyków w Sanoku, tworzono z inicjatywy prof. Kazimierza Hartleba[33]. Jako emerytowany urzędnik przed wyborami parlamentarnymi do Sejmu RP w 1935 został mianowany komisarzem wyborczym w okręgu wyborczym nr 77[34][35].

Według Edwarda Zająca B. Skwarczyński zamieszkiwał w Sanoku w kamienicy przy ulicy Henryka Sienkiewicza, gdzie siedzibę miało starostwo sanockie[36]. W 1938 Bolesław Skwarczyński był przypisany do adresu przy ulicy Bartosza Głowackiego 10 w Sanoku[37].

W okresie II wojny światowej Bolesław Skwarczyński był sędzią Cywilnych Sądów Specjalnych w Krośnie, Miechowie i Tarnowie[38]. Uczestniczył w operacji „Most”[2]. Utworzył firmę „Drewno”[2].

Po wojnie pozostawał w Tarnowie, był zatrudniony w Miejskim Handlu Detalicznym, spółdzielni mieszkaniowej oraz na stanowisku administratora kamienic prywatnych[2].

Zmarł 25 kwietnia 1967 i został pochowany w grobowcu rodziny Szantrochów na Starym Cmentarzu w Tarnowie (kwatera XX, nr 8)[39][40]. Wraz z nim spoczęła jego żona Jadwiga z domu Szantroch (ur. 1891, zm. 7 kwietnia 1967, na krótko przed śmiercią męża), siostra Tadeusza (1888-1942, nauczyciel, profesor, literat, ofiara obozu KL Auschwitz), Władysław Szantroch (1890-1963, nauczyciel) i dr Zygmunt Szantroch (1894-1940, lekarz, profesor UJ, ofiara zbrodni katyńskiej). Oboje mieli syna Zygmunta Jerzego[2].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Boleslaus Skwarczyński”.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Janusz Mierzwa, Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej. Tom 1, wyd. LTW, Łomianki 2018, s. 377–378.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Skwarczyński Karol (1849–1921). W: Antoni Sypek: Cmentarz Stary w Tarnowie. Przewodnik. T. II. Tarnów: 1994, s. 56–57. ISBN 83-901529-4-0.
  3. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Tarnowie za rok szkolny 1902/03. Tarnów: 1903, s. 67, 68.
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 185, 202.
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 191, 210.
  6. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 230.
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 229.
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 201.
  9. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1915. Wiedeń: 1915, s. 1003, 1007.
  10. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 956, 960.
  11. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1917. Wiedeń: 1917, s. 989, 993.
  12. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1045, 1050.
  13. ↑ Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 sierpnia do 1 września 1923 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. Nr 5, s. 24, 30 września 1923. 
  14. ↑ Gazeta Administracji i Policji Państwowej t. 9, 1927; Dziennik Urzędowy t. 13, 1930, Piłsudczykowskie ugrupowania polityczne na ziemi tarnowskiej w latach 1926–1939. Andrzej Warżel. 2005.
  15. ↑ Kronika. Krajowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 247, s. 5, 25 października 1930. 
  16. ↑ Kronika. Krajowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 259, s. 5, 9 listopada 1930. 
  17. ↑ Tajemnice Grobu Nieznanego Żołnierza w Tarnowie. albumpolski.pl, 24 października 2008. [dostęp 2014-11-23].
  18. ↑ Ruch służbowy. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 8, s. 126, 14 maja 1932. 
  19. ↑ Powiat Sanocki. „Legjon Młodych”. Nr 3, s. 38, 1 marca 1934. 
  20. ↑ Edward Zając: VII. Między wojnami. 1. Organizacja terytorialna i polityczna oraz stosunki demograficzne powiatu sanockiego. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 177. ISBN 83-914224-9-6.
  21. ↑ Sanok. „Kurier Warszawski”. Nr 268, s. 5, 29 września 1934. 
  22. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 608.
  23. ↑ Zbigniew Koziarz. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka (1904–1994). „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 12, 1995. ISSN 0557-2096. 
  24. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne, Środowisko kulturalne, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 615.
  25. ↑ Jan Misiewicz: Muzeum Ziemi Sanockiej. cyfrowaetnografia.pl, 1946. s. 398. [dostęp 2016-07-06].
  26. ↑ Adam Fastnacht. Muzeum Ziemi Sanockiej. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 90B, s. 4, 31 marca 1936. 
  27. ↑ Barbara Sordylowa, Towarzystwa naukowe i upowszechniające naukę działające w przeszłości na ziemiach polskich, Część 1, 1990, s. 516.
  28. ↑ Halina Piasecka-Wilczyńska. Aleksander Rybicki. Etnograf – muzeolog – kolekcjoner. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. Nr 28, s. 8, 1984. 
  29. ↑ Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 9. ISBN 83-909787-3-3.
  30. ↑ Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 214-215. ISBN 83-909787-0-9.
  31. ↑ Wiec poselski w Sanoku. „Gazeta Lwowska”. Nr 109, s. 3, 15 maja 1938. 
  32. ↑ Z życia organizacyjnego Obwodu L. M. i Kol. Przemyśl. „Zew Morza”. Nr 3-4, s. 11, 1935. 
  33. ↑ Z ruchu kulturalnego w Sanoku. „Kurier Warszawski”. Nr 119, s. 5, 2 maja 1935. 
  34. ↑ Nominacja komisarzy wyborczych. „Express Poranny”. Nr 205, s. 2, 26 lipca 1935. 
  35. ↑ Komisarze wyborczy. „Kurier Warszawski”. Nr 202, s. 3, 26 lipca 1935. 
  36. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 214–215.
  37. ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 623.
  38. ↑ „Akcja czynna” Polskiego Państwa Podziemnego. Waldemar Grabowski, Instytut Pamięci Narodowej. 2007 s. 36.
  39. ↑ Bolesław Skwarczyński. tarnow.artlookgallery.com. [dostęp 2017-05-23].
  40. ↑ Grobowiec rodziny Szantrochów, Nowakowskich i Skwarczyńskich. W: Antoni Sypek: Cmentarz Stary w Tarnowie. Przewodnik. T. II. Tarnów: 1994, s. 101. ISBN 83-901529-4-0.
  41. ↑ Dekoracja odznaczonych w lwowskim Pałacu Wojewódzkim. „Gazeta Lwowska”. Nr 100, s. 3, 5 maja 1939. 
  42. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi polu pracy na rzecz Pożyczki Narodowej”.
  43. ↑ Odznaczenia. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 725 z 12 listopada 1934. 
  44. ↑ Sanok. Odznaczenie Złotym Krzyżem Zasługi. „Kurier Warszawski”. Nr 321, s. 5, 21 listopada 1934. 
  45. ↑ Kronika miejska. Dekoracja Krzyżem Zasługi. „Gazeta Lwowska”. Nr 45, s. 2, 24 lutego 1935. 
  46. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 288.
  47. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Friedensbande BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
2 Pluton Strzecow Podhalanskich, 2 Gebirgsjaerger Regiment, Sanok, Poland (1936).jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Silar z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
GFDL, 2 Pluton Strzecow Podhalanskich, 2 Gebirgsjaerger Regiment, Sanok, Poland, 1936, photo Marek Silarski
POL Złota Honorowa Odznaka PCK BAR.png
Baretka Złotej Honorowej Odznaki PCK
Bolesław Skwarczyński (-1933).jpg
Bolesław Skwarczyński (-1933)