Bonawentura Graszyński

Bonawentura Graszyński

Bonawentura Graszyński (przed 1906)
Data i miejsce urodzenia	10 lipca 1859 Murowana Goślina
Data i miejsce śmierci	9 lutego 1922 Poznań
Narodowość	polska
Odznaczenia

Bonawentura Graszyński (ur. 10 lipca 1859 w Murowanej Goślinie, zm. 9 lutego 1922 w Poznaniu) – polski filolog klasyczny, grecysta, nauczyciel, autor poezji i dramatów w języku starogreckim.

Życiorys

Był synem Romana Graszyńskiego i Anny z domu Toczkowskiej. Kształcił się w gimnazjum w Lesznie. Szkołę średnią ukończył w 1879. Studiował w Gryfii, gdzie ukończył filologię klasyczną i sanskryt. Tam w 1887 zdał egzamin nauczycielski. Następnie przez dwa lata odbywał praktykę jako kandydat próbny w gimnazjum w pałacu biskupim w Hildesheim. Następnie przez 16 lat był nauczycielem prywatnym na ziemi poznańskiej. Pracował w majątku Twardowskich w Kobylnikach. Po przeniesieniu do Galicji w zaborze austriackim w latach 1903-5 pracował w C. K. Gimnazjum w Stryju, a następnie do 1908 w Gimnazjum im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Kołomyi^[1]. Od 1908 uczył w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie^[2]. Uczył też języka greckiego w Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie^[3][4][5]. Podchodząc do rządowego egzaminu z filologii klasycznej przedłożył dwie tragedie greckie własnego autorstwa, które ministerstwo uznaje na równi z pracami. W 1908 roku przeniósł się do Lwowa, gdzie pracował do odzyskania niepodległości przez Polskę. W 1919 został nauczycielem w Poznaniu w Gimnazjum im. K. Marcinkowskiego. Jednocześnie został lektorem języka greckiego na Uniwersytecie Poznańskim. Uczelnia w uznaniu jego imponującej wiedzy i wieloletniej bezinteresownej pracy przyznała Graszyńskiemu doktorat honoris causa. Do wręczenia dyplomu jednak nie doszło z powodu jego nagłej śmierci.

Twórczość

Napisał m.in. utwory dramatyczne poświęcone wybitnym osobistościom wczesnego Bizancjum. Składają się na nią: tragedia o gockiej królowej Amalasuncie (wydana pośmiertnie w 1929), trylogia „Hagia Sofia”, „Anastasia”, „Hestias”, 1908, oraz komedia Athenais („Eos” 16, 1911, s. 88–111). Ta ostatnia, opublikowana również niezależnie w Krakowie, zachowała się w jednym egzemplarzu. Z okazji nowo powstałego uniwersytetu w Poznaniu napisał również poemat w języku starogreckim^[1].

Odznaczenia

• w 1908 roku otrzymał od rządu Grecji złoty krzyż kawalerski Orderu Zbawiciela^[6][1]

Upamiętnienie

27 października 2008 roku Rada Miejska w Murowanej Goślinie nadała jego imię Bibliotece Publicznej^[1][7].

Wybrane publikacje

• Trylogia dramatyczna w języku greckim:
  • 1897: Hagia Sophia (Święta mądrość)
  • 1899: Hestias (Westalka)
  • 1906: Anastaris (Wniebowzięcie)
• 1911: Athēnais, Cracoviae: Societatis Philologae
• 1929: Amalasountha, En Posnaniai

Przypisy

Bibliografia

• Starogrecki poeta w XX wieku. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 2, 3, 3 listopada 1906. 
• Wiktor Hahn, Bonawentura Czesław Graszyński (zarys życia i twórczości), "Meander. Miesięcznik poświęcony kulturze świata starożytnego" 14 (1959), nr 4-5, s. 239-242, 268.
• Anna Kotłowska, Poemat o założeniu Uniwersytetu Poznańskiego, "Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae" 20 (2010), s. 129–132 [2].
• Michał Kozłowski, Zapomniany poeta grecki – Bonawentura Graszyński (1859-1922), „Nowy Filomata” 19 (2015), nr 1, s. 94-98 [3].
• Jan Wikarjak, Graszyński Bonawentura Czesław (1859-1922) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 8, Wrocław 1959-1960, s. 554-555.

Linki zewnętrzne

• Dzieła Bonawentury Graszyńskiego w bibliotece Polona