Borki (Radom)

Borki
— Osiedle Radomia —
Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus i bloki mieszkalne przy ul. Limanowskiego i Pawiej
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Radom
W granicach Radomia	1899 (Nowy Świat i Borki Górne) oraz 1 listopada 1916 (Borki Dolne)
SIMC	0972766
Powierzchnia	1,5 km²
Populacja (2003) • liczba ludności	ponad 15 000
Położenie na mapie Radomia Borki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Borki
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Borki
51,388655°N 21,122488°E/51,388655 21,122488
Portal Polska

Borki – dzielnica Radomia, dawniej podradomska wieś. Sąsiaduje z Halinowem, Plantami, Wośnikami, Żakowicami, Zamłyniem i Starym Miastem. Ograniczona od zachodu rzeką Mleczną, Zalewem Borki; od południa ulicami: Suchą, Sosnową i Tartaczną; od wschodu: Torową i Tytoniową.

Historia

Niegdyś folwark podmiejski. W latach międzywojennych zaczęła się pojawiać na terenie dzielnicy niska zabudowa mieszkalna i przemysłowa. Powstała kolonia domów robotniczych im. Bolesława Limanowskiego. Wzniesiono zabudowania Fabryki Wyrobów Rymarskich Kromołowskiego i kościół pw. św. Teresy. Sieć drogowa została stworzona w oparciu o istniejące już drogi polne.

Niestety struktura komunikacyjna w obrębie dzielnicy w znacznym stopniu utrwaliła się. Zabudowa wielorodzinna zaczęła pojawiać się po II wojnie światowej. W latach 60. XX wieku rozpoczęto budowę wielkiego osiedla, na terenie którego obok tradycyjnej zabudowy 5-kondygnacyjnej wzniesiono również szereg wieżowców 11-kondygnacyjnych (Osiedle Borki I według projektu Józefa Kopery i Barbary Rosy). Inwestycję zakończono w 1971. Równocześnie szybko rosła liczba mieszkańców. W 1960 wynosiła ona 5616 osób, a w 1968 już 8949. W 1973 przystąpiono do budowy kolejnej części osiedla mieszkaniowego na Borkach (Osiedle Borki II). Inwestycję zakończono w 1975. W 1974 zrealizowano pierwszy, krótki odcinek szerokiej alei nazwanej później ulicą Maratońską. Budowę arterii dokończono po odzyskaniu przez Radom statusu miasta wojewódzkiego. Równocześnie w czynie społecznym urządzono duży zbiornik rekreacyjny, Zalew Borki. W dzielnicy istnieje popadający w ruinę budynek po browarze Saskich oraz zbudowany od podstaw budynek Karszów (obecnie restauracja „Karszówka”).

Turystyka

Przez Borki przebiega zielony pieszy szlak turystyczny Rożki PKP – Pionki Zachodnie PKP (począwszy od mostu przy ul. Suchej wzdłuż rzeki Mlecznej, przez molo i dalej wzdłuż wschodniego brzegu Zalewu Borki, przez tamę i znów wzdłuż rzeki, następnie ulicami Podhalańską, Maratońską, Bagienną przez łąki wzdłuż rzeki Mlecznej do grodziska Piotrówka na Starym Mieście).

Ważniejsze obiekty

Zalew na Borkach

• Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus
• cmentarz rzymskokatolicki^[1]
• Zalew Borki
• MOSiR
• Powiatowy Urząd Pracy
• zajezdnie autobusowe firm ITS i PKS
• Zakłady Tytoniowe Altadis Polska SA.
• Zabudowania browaru Kłosowskich z XIX wieku (później Saskich)^[1]

Kościół

Kościół pw. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus

Kościół wybudowano w latach 1938–1965 dzięki staraniu ks. Andrzeja Łukasika. Konsekracji świątyni dokonał 4 października 1964 Sługa Boży bp Piotr Gołębiowski. Kościół był restaurowany w 1984 z inicjatywy ks. Lucjana Wojciechowskiego i w 2005 pod kierunkiem ks. inf. Jerzego Banaśkiewicza. Kościół wzniesiony został w stylu neoromańskim, w planie prostokąta, jest murowany z kamienia i czerwonej cegły.

Cmentarz

Cmentarz rzymskokatolicki mieści się przy ulicy Bolesława Limanowskiego. Został założony w 1812. Ogrodzony murem, systematycznie rozbudowywany. Miejsce pochówku zasłużonych dla oświaty i kultury polskiej oraz powstańców i żołnierzy walczących o wolną Polskę.

Oświata

Na terenie Borek znajdują się:

• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Hansa Christiana Andersena, mieszcząca się przy ulicy Batalionów Chłopskich 16;
• Wydział Mechaniczny Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu mieszczący się przy ulicy Janka Krasickiego 54 (Instytut Budowy Maszyn, Instytut Mechaniki Stosowanej i Energetyki, Biblioteka Wydziałowa, DS. 4 „Jedynak”).

Sport i rekreacja

W dzielnicy Borki położony jest MOSiR Ośrodek Wypoczynkowy „Borki” nad zalewem o tej samej nazwie. Na terenie ośrodka znajdują się: domki kempingowe, boiska do gry w piłkę siatkową oraz wypożyczalnia sprzętu sportowego i wodnego. Miejsce imprez i koncertów (występowali m.in. Kate Ryan^[2], Kayah^[3]).

Komunikacja miejska i transport

Na Borki można dojechać liniami autobusów: 1, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 25 oraz każdym kursem zjazdowym komunikacji miejskiej. Przez Borki ulicami: Maratońską i 1905 r. przebiega droga krajowa nr 12 Łęknica (Niemcy) – Dorohusk-Berdyszcze (Ukraina); natomiast przy ulicy Łukasika ma swój początek trasa drogi wojewódzkiej nr 744 do Starachowic.

Ludzie związani z Borkami

• Kazimierz Paździor – pięściarz, złoty medalista Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie 1960, mistrz Europy w 1957, dwukrotny mistrz Polski^[4]
• Robert Prygiel – siatkarz, wieloletni reprezentant Polski, uczestnik igrzysk olimpijskich 1996 w Atlancie, wielokrotny medalista mistrzostw kraju^[5]
• Szymon Wydra – piosenkarz, lider i wokalista zespołu Carpe Diem.

Przypisy

Bibliografia

• Sebastian Piątkowski: Radom: zarys dziejów miasta. Radom: 2000. ISBN 83-914912-0-X.
• Jerzy Sekulski Encyklopedia Radomia Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2009 ​ISBN 978-83-7204-802-8​, s. 25

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Radomia