Borki Wielkie (Ukraina)

Borki Wielkie
Великі Бірки
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	tarnopolski
Prawa miejskie	1530
Powierzchnia	3,77 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 3407
Kod pocztowy	47740
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Borki Wielkie
	Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Borki Wielkie
	Położenie na mapie Polski w 1939 r. (c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Borki Wielkie
	49°31′N 25°45′E/49,516667 25,750000
	Portal Ukraina

Herb z 1866 r.

Borki Wielkie (ukr. Великі Бірки) – osiedle typu miejskiego w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego,

Historia

Założone w 1410, w 1530 otrzymało magdeburskie prawo miejskie.

W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Borki Wielkie w powiecie tarnopolskim województwa tarnopolskiego.

Historia w latach 1941-1945

W latach okupacji niemieckiej w Borkach Wielkich funkcjonował obóz pracy, w którym Niemcy więzili Żydów z różnych miejscowości. Więźniowie pracowali przy robotach drogowych. Obóz został zlikwidowany 10 lipca 1943 roku; 970 więźniów rozstrzelano na miejscu, barak z ciałami zabitych spalono^[2].

W dniach 8. i 9 lutego 1944 roku Niemcy dokonali w Borkach Wielkich publicznej egzekucji 34 ukraińskich więźniów z Tarnopola oskarżonych o zabójstwa, sabotaże i przynależność do OUN^[3].

Podczas ataków banderowskich na Polaków w latach 1944-45 Borki Wielkie były miejscem, do którego ściągali uchodźcy z okolicznych wsi^[4]. W miejscowości stacjonował batalion niszczycielski, w którym służyli Polacy^[5]. Do końca 1945 roku ludność polska została ekspatriowana na zachód^[6].

Demografia

1880 rok: 1656 mieszkańców, w tym 790 rzymskich katolików, 770 grekokatolików i 96 wyznawców judaizmu^[7];
1921 rok: 2251, w tym: 1183 Ukraińców, 1052 Polaków i 16 Żydów^[6];
1931 rok: 2299^[6];
1989 rok: 3447^[8]
2001 rok: 3238.

Urodzeni w Borkach Wielkich

Stefan Baley (1885) – polski psycholog, lekarz, pedagog, uważany za przedstawiciela lwowsko-warszawskiej szkoły psychologicznej;
Karol Dejna (1911) – polski językoznawca, slawista;
Stepan Żydek (1900) - podpułkownik Armii Czerwonej, generał brygady LWP;

Przypisy

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66
↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I.A. Altman. Moskwa, 2009, s. 137. ISBN 978-5-8243-1296-6.
↑ Lucyna Kulińska: Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. T. II. Kraków, 2001, s. 410. ISBN 83-858-27-72-2.
↑ Rejony jak: Zborów, Zbaraż, Tarnopol, Trembowla, Borki Wielkie, Podwołoczyska, Grzymałów - są przepełnione przez uciekinierów ze wsi. Żyją oni w warunkach okropnych po 20 do 30 osób w jednej izbie, lub koczują pod gołym niebem, przymierając głodem i utrzymują z najwyższym wysiłkiem bydło. (...) Trembowla: 400 rodzin uciekinierów z okolicy. Są odcięci od swoich wiosek, skąd ani źdźbła nie są w stanie wywieźć. Władze również nic nie pomagają. Taki sam stan w Podwołoczyskach, Borkach i Grzymałowie. - Pismo Rejonowego Pełnomocnika w Tarnopolu do GPŁ, 24 III 1945 [cyt. za:] Grzegorz Hryciuk, "Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948", Toruń 2005, ISBN 83-7441-121-X, s. 325-326
↑ Lucyna Kulińska, Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. Tom I. Kraków 2002, ISBN 83-88527-32-0, s. 331
↑ ^a ^b ^c HenrykH. Komański HenrykH., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, SzczepanS. Siekierka, wyd. Wyd. 2., popr, Wrocław: Nortom, 2006, s. 361, ISBN 83-89684-61-6, OCLC 156875487 .
↑ Filip Sulimierski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880–1914, s. 312.
↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу

Linki zewnętrzne

Borki 3.) B. ''wielkie'', wś, pow. tarnopolski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 312 .
Borki Wielkie na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66

[2] Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I.A. Altman. Moskwa, 2009, s. 137. ISBN 978-5-8243-1296-6.

[3] Lucyna Kulińska: Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. T. II. Kraków, 2001, s. 410. ISBN 83-858-27-72-2.

[4] Rejony jak: Zborów, Zbaraż, Tarnopol, Trembowla, Borki Wielkie, Podwołoczyska, Grzymałów - są przepełnione przez uciekinierów ze wsi. Żyją oni w warunkach okropnych po 20 do 30 osób w jednej izbie, lub koczują pod gołym niebem, przymierając głodem i utrzymują z najwyższym wysiłkiem bydło. (...) Trembowla: 400 rodzin uciekinierów z okolicy. Są odcięci od swoich wiosek, skąd ani źdźbła nie są w stanie wywieźć. Władze również nic nie pomagają. Taki sam stan w Podwołoczyskach, Borkach i Grzymałowie. - Pismo Rejonowego Pełnomocnika w Tarnopolu do GPŁ, 24 III 1945 [cyt. za:] Grzegorz Hryciuk, "Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948", Toruń 2005, ISBN 83-7441-121-X, s. 325-326

[5] Lucyna Kulińska, Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. Tom I. Kraków 2002, ISBN 83-88527-32-0, s. 331

[komanski-6] HenrykH. Komański HenrykH., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, SzczepanS. Siekierka, wyd. Wyd. 2., popr, Wrocław: Nortom, 2006, s. 361, ISBN 83-89684-61-6, OCLC 156875487 .

[7] Filip Sulimierski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880–1914, s. 312.

[8] Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne