Borowno

Borowno
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca w Borownie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Mykanów

Liczba ludności (2008)

1364

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-233[1]

Tablice rejestracyjne

SCZ

SIMC

0138715

Położenie na mapie gminy Mykanów
Mapa konturowa gminy Mykanów, po prawej znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Borowno”
Ziemia50°55′55″N 19°16′29″E/50,931944 19,274722

Borownowieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Mykanów. Wieś leży 24 km na wschód od Kłobucka.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Borowno.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borowno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Części wsi

Integralne części wsi Borowno[2][3]
SIMCNazwaRodzaj
0138721Borowno-Koloniaczęść wsi

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XII wieku. Wymieniona w 1198 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Borouna; Borolovo, Borwno, Borevno, Borow, Borwnow[4].

Nazwa miejscowości pochodzi od otaczających ją borów.

Historia

Początkowo miejscowość należała do ziemi wieluńskiej. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1198. W XI wieku miał tu przebywać Stanisław ze Szczepanowa później uznany za świętego[4].

W 1394 istniał tu kościół. Miejscowość została odnotowana w licznych, historycznych dokumentach własnościowych, podatkowych i prawnych. W latach 1414–1417 określono granice wsi ze Zdrową, Babami, Grabową, Kościelcem i Łochynią. W miejscowości oraz jej najbliższej okolicy znajdowały się: dąbrowa, 2 łąki, zarośla o nazwie Gwoździec, pole Kąt, rów do moczenia konopi, łąki zwane smugami[4].

W 1482 parafię w Borownie przeniesiono z oficjalatu uniejowskiego do wieluńskiego. W 1464 roku Borowno jest wymienione w Księdze uposażeń Liber beneficiorum spisanej przez Jana Łaskiego. W 1511 roku wieś leżała w powiecie wieluńskim. W 1520 istniał kościół św. Wawrzyńca, a parafia podlegała pod dekanat brzeźnicki. Do parafii należało 13 wsi, z tego część w Sieradzkiem. Plebanowi płacono dziesięcinę snopową z 1 folwarku i ról kmiecych, role plebana były rozrzucone. Mieszkało tu 37 kmieci i znajdowała się karczma[4].

Wysokość podatków w XVI wieku: 1511 – 6 ½ łana, 1518 – 5 ½ łana, 1553 – 8 łanów. W 1688 roku zostaje wzniesiony drewniany kościół na planie krzyża, konsekrowany w święto św. Anny przez Jerzego Albrechta Denhoffa, biskupa kamienieckiego. W 1846 roku ukończono budowę nowej świątyni. W 1885 roku kościół został przebudowany i 9 maja 1904 roku konsekrowany przez biskupa Stanisława Zdzitowieckiego. W XVIII i XIX wieku kultem słynął obraz Matki Bożej Loretańskiej, wiszący w bocznym ołtarzu. Licznie zgromadzone wota podczas powstania listopadowego przeznaczone na skarb narodowy. Podczas rozbudowy kościoła pod koniec XIX wieku obraz usunięto.

Właściciele Borowna XII-XV wieku

  • 1198 – Kagnimir wymienił Borowno i Kamion na Żytno,
  • 1271 – Stralco iudex,
  • 1362 – Ninogniew zwany Kotek,
  • 1373 – Jaśko,
  • 1381–1401 – Benik herbu Śreniawa,
  • 1382 – Protazy,
  • 1387–1424 – Michał herbu Śreniawa,
  • 1398 – Stogniew,
  • 1401 – Marcin, starosta bolesławiecki,
  • 1414–1417 – Marcin podzielił się Borownem z bratem Michałem. W 1429 zmarła jego córka Beata, matka Jana Długosza, pochowana w Wieluniu,
  • 1423 – Maciej herbu Ostoja i Jan herbu Śreniawa,
  • 1444 – tenże Jan,
  • 1491 – Jan Skowroński,
  • 1496 – Jan Momot Borowiński,
  • 1552 – Borowno miało 5 właścicieli.

Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób Edwarda Reszke, polskiego śpiewaka operowego.

Pałac

W miejscowości znajduje się zabytkowy pałac z 1790 roku. W zagrodzie dworskiej znajdował się drewniany spichlerz z 1783 roku. Został on przeniesiony do Olsztyna i tam zrekonstruowany w 2007 roku.

Legenda o św. Stanisławie

We wsi Borownie stał mały kościółek poświęcony św. Stanisławowi, a nie wiadomo przez kogo i kiedy zbudowany. Wedle miejscowej tradycji wystawiono go na pamiątkę, że ów święty w podróży swej przechodząc przez Borowno pod Mstowem, był przez złych ludzi na granicach tej wsi napadnięty i znieważony wśród łanu grochu, przy czym miał wyrzec te słowa: Oj, Borowno, Borowno, będzie u ciebie grochu nie rodno! – Od owego czasu aż do dziś dnia nie rodzi się wcale groch na tamtejszych polach, pomimo wszelkich usiłowań. Po tej przygodzie udał się św. Stanisław pieszo do Mstowa.

Galeria

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 82 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. GUS. Rejestr TERYT
  4. a b c d Rosin 1963 ↓.

Bibliografia

  • Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Borowno”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 63–64.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Częstochowa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.06 N
  • S: 50.61 N
  • W: 18.82 E
  • E: 19.85E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Spichlerz w Olsztynie - zima, w dzień.JPG
Autor: Kocio, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Olsztyn - spichlerz drewniany, przeniesiony z Borowna (zabytek nr A/15/78)
Borowno - teren podworski.jpg
Autor: Magdalia25, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Borowno - teren podworski
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A/14/78.
Borowno kościół św. Wawrzyńca 27.03.2011 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Wawrzyńca w Borownie, pow. częstochowski