Borsig Bn2t 11453 i 11458

Borsig Bn2t 11453 i 11458
Ilustracja
Parowóz nr 11458
Producent

Borsig Niemcy

Lata budowy

1924–1925

Układ osi

B n2t (0-2-0)

Wymiary
Masa pustego parowozu

6,3 t

Masa służbowa

8 t[1]

Długość

5290 mm[1]

Szerokość

1600 mm

Wysokość

2880 mm

Rozstaw osi skrajnych

1200 mm

Średnica kół napędnych

600 mm[1]

Napęd
Trakcja

parowa

Ciśnienie w kotle

12 at[1]

Powierzchnia ogrzewalna kotła

18,3 m²[1]

Powierzchnia rusztu

0,39 m²[1]

Średnica cylindra

250 mm[1]

Skok tłoka

300 mm[1]

Pojemność skrzyni węglowej

0,3 t

Pojemność skrzyni wodnej

0,55 m³[1]

Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa

40 KM

Maksymalna siła pociągowa

950 kg

Prędkość konstrukcyjna

30 km/h[1]

Parametry użytkowe
Rozstaw szyn

600 mm

Portal Transport szynowy
Ruszający ze stacji „Maltanka” pociąg ciągnięty przez parowóz Bn2t 11458

Borsig Bn2t 11453 i 11458 – dwuosiowe parowozy wąskotorowe wyprodukowane w niemieckiej firmie August Borsig Berlin-Tegel w latach 20. XX wieku. Oznaczenie Bn2t oznacza rodzaj parowozu – tendrzak o układzie osi B, z dwucylindrowym silnikiem bliźniaczym na parę nasyconą. Oba zostały zachowane do chwili obecnej; numer 11458 jeździ na Kolejce Parkowej Maltanka.

Historia

Niemiecka wytwórnia August Borsig Berlin-Tegel w latach 1920–1930 zbudowała 215 dwuosiowych wąskotorowych parowozów przemysłowych na parę nasyconą na tor szerokości od 590 mm do 1000 mm, z czego 73 na tor 600 mm[2]. Nabywane były przez zakłady przemysłowe, koleje prywatne lub duże gospodarstwa[2].

Egzemplarze

Borsig Bn2t 11453

Parowóz Borsig o numerze fabrycznym 11453 został zbudowany i sprzedany 6 lutego 1924 roku[2]. Pierwotnie był wykonany na tor o rozstawie 620 mm[2]. Pierwszym właścicielem była Dyrekcja Kopalń i Hut Księcia Donnersmarcka w Świętochłowicach[3]. Rozstaw osi w toku służby zmieniono na 600 mm[3]. Po II wojnie światowej eksploatowany do 1977 w Zakładach Azotowych Chorzów jako numer 1[3]. Razem z parowozem nr 11458, przed 1 czerwca 1979 roku został odnowiony i ustawiony jako pomnik w parku przyzakładowym, gdzie jednak podlegał dewastacji[2]. W 1992 roku został nabyty przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych[2]. Od 2006 roku po odnowieniu stanowi pomnik przy Fabryce Pojazdów Szynowych w Poznaniu, bez oznaczeń[3]

Borsig Bn2t 11458

Parowóz Borsig o numerze fabrycznym 11458 został zbudowany w 1925 dla firmy handlowej Walter Höene w Berlinie, która swoją lokomotywę odebrała 13 lutego tego samego roku[2]. Następnie sprzedano go ziemianinowi S.J. Jerelowskiemu z Obrzycka nad Wartą[1]. Używany był do budowy wałów przeciwpowodziowych wzdłuż Warty[2]. Po II wojnie światowej eksploatowany do 1977 w Zakładach Azotowych Chorzów[1] jako numer 2. Wraz z parowozem nr 11453, przed 1 czerwca 1979 roku został odnowiony i ustawiony wraz z wagonem jako pomnik w parku przyzakładowym, gdzie podlegał dewastacji[2]. Przekazany następnie w 1992 roku Poznańskiemu Klubowi Modelarzy Kolejowych i dzięki staraniom tego klubu od 1994 był remontowany w Fabryce Pojazdów Szynowych H. Cegielski w Poznaniu (kocioł – w ZNTK w Pile)[2]. W czerwcu 1999 roku został wyremontowany i 22 września 1999 roku skierowany do służby na Kolejce Parkowej Maltanka w Poznaniu[2]. W styczniu 2021 został przekazany przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych do MPK Poznań[4].

Poza Maltanką, parowóz uczestniczy czasem w imprezach kolejowych na terenie Polski, np. zlotach miłośników kolei wąskotorowych w Białośliwiu w maju/czerwcu 2013 i lipcu 2017 roku[5].

Tender Zt 5001

tender przed wykonaniem oznaczeń

W roku 2001 parowóz nr 11458 otrzymał dodatkowo tender[6]. Oznaczenie tendra „Zt” świadczy o oddzielności tendra od parowozu[7], z kolei „5001” to numer inwentarzowy przeznaczony dla toru szerokości 600 mm[7].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 77. ISBN 83-920757-3-0.
  2. a b c d e f g h i j k Pokropiński 2000 ↓, s. 22.
  3. a b c d Zakłady Azotowe Chorzów 1 w serwisie Wciąż pod parą [dostęp 2010-09-04].
  4. Ryjek wróci na tory Maltanki! MPK Poznań rozpoczyna jego remont!, MPK Poznań [dostęp 2021-01-26] (pol.).
  5. Tomek Jankowski. III zlot miłośników kolei wąskotorowych - Białośliwie 2013. „Stalowe Szlaki”. nr 3/2013 (117). s. 16. ; Paweł Korcz. VII zlot miłośników kolei wąskotorowych w Białośliwiu. „Stalowe Szlaki”. nr 4/2017 (132). s. 10. 
  6. Sympatycy Poznańskiej Maltanki [dostęp 2010-09-04].
  7. a b Koleje wąskotorowe w Polsce.

Bibliografia

  • Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 77. ISBN 83-920757-3-0.
  • Bogdan Pokropiński. Borsig 11458. „Świat Kolei”. Nr 5/2000. ISSN 1234-5962. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Borsig 1.JPG
Autor: Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Parowóz Maltanka
Maltanka Borsig RB23.JPG
Autor: Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Parowóz Maltanka
Maltanka Borsig RB44.JPG
Autor: Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
600mm gauge steam locomotive Bn2t 11458 "Borsig" build in 1925 on Maltanka line, Poznań