Bory Tucholskie (mezoregion)

Bory Tucholskie
Mapa regionu
ProwincjaNiż Środkowoeuropejski
PodprowincjaPojezierza Południowobałtyckie
MakroregionPojezierze Południowopomorskie
MezoregionBory Tucholskie
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Polska:
województwo pomorskie,
województwo kujawsko-pomorskie
Zagospodarowanie turystyczne Borów Tucholskich

Bory Tucholskie (314.71) – mezoregion fizycznogeograficzny w północnej Polsce (województwo pomorskie i kujawsko-pomorskie) w dorzeczu Brdy i Wdy. Obszar ok. 2,4 tys. km2. Obszar mezoregionu jest w znacznej mierze pokryty kompleksem leśnym o tej samej nazwie[1]. Niekiedy mezoregion ten bywa łączony z Wysoczyzną Świecką pod nazwą Równina Tucholska[2]. Z kolei kompleks leśny, od którego mezoregion przyjął nazwę, pokrywa również dużą część Równiny Charzykowskiej i wchodzi na obszar kolejnych mezoregionów.

Środowisko geograficzne

Rzeźba terenu ukształtowana została przez ostatnie zlodowacenie. Oprócz sandrów występują pagórki morenowe, rynny, wydmy i doliny rzeczne. Na terenie mezoregionu znajduje się wiele jezior, do największych jezior należą:

  • Wdzydze – 1455,6 ha, głębokość 68 m
  • Kałębie – 466,3 ha 6,4 m
  • Radodzierz – 250 ha, 9,5 m
  • Wielewskie 160 ha 40,5m

Gleby są na ogół ubogie, piaszczyste klas IV – VI, jedynie w okolicach Czerska, Brus i Śliwic występują gleby klasy III.

Flora

W przeszłości na obszarze Borów Tucholskich dominował w drzewostanie buk wraz z sosną. Rosły tu też liczne drzewa liściaste, głównie dęby, graby, osiki i lipy. Nasilająca się od XVII wieku rabunkowa gospodarka leśna i późniejsze zalesianie wyłącznie sosną spowodowały, że obecnie Bory są obszarem monokulturowym sosny, jedynie na zboczach nad Wisłą występują w lasach gatunki ciepłolubne a na obszarach wylesionych wrzosowiska. Zarastające rynny jeziorne zamieniły się w torfowiska lub urodzajne łąki. Na torfowiskach występują dość licznie żurawina błotna, bagno zwyczajne, liczne gatunki mchów, w tym torfowców.

Fauna

Teren Borów Tucholskich zamieszkuje wiele różnorodnych gatunków zwierząt. Występuje licznie zwierzynajelenie, sarny, dziki, lisy, niezwykle rzadko pojawiają się podczas szczególnie ostrych zim wilki. Nad rzekami występują bobry. Spośród ptaków, z gatunków rzadkich występują bielik, rybołów, żuraw zwyczajny, łabędź niemy, czapla siwa, kruk, głuszec, puchacz, bocian czarny i inne.

Ochrona przyrody

Na obszarze mezoregionu Bory Tucholskie znajdują się trzy parki krajobrazowe:

Poza tym utworzono rezerwaty przyrody, a znaczna część borów, jezior i mokradeł wchodzi w skład obszaru Natura 2000 Bory Tucholskie (PLB220009) i rezerwatu biosfery Bory Tucholskie, sięgających poza granice mezoregionu, podobnie jak Leśny Kompleks Promocyjny Bory Tucholskie. Park Narodowy „Bory Tucholskie” leży na terenie innego mezoregionu – Równiny Charzykowskiej.

Przypisy

  1. Jerzy Kondracki: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11422-3.
  2. Położenie i klimat Borów Tucholskich (pol.). Portal Borów Tucholskich. [dostęp 2010-10-06].

Bibliografia

  • Jerzy Kondracki, Geografia Regionalna Polski, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2002, ISBN 83-01-13897-1, OCLC 830377558.

Media użyte na tej stronie

314.71 Bory Tucholskie.png
Autor: Qqerim, Licencja: CC BY-SA 4.0

Physico-geographical regionalization of Poland
Mezoregion 314.71 Tuchola Coniferous Forests
Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski

Mezoregion 314.71 Bory Tucholskie
Trails in Bory Tucholskie National Park (4).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szlaki turystyczne w Parku Narodowym Bory Tucholskie.