Borys Woźnicki

Borys Woźnicki

Борис Григорович Возницький

(c) Photo by Mykola Vasylechko. Світлина Миколи Василечка. , CC BY-SA 4.0 Borys Woźnicki w 2011
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1926 Ulwarów, Polska
Data i miejsce śmierci	23 maja 2012 rejon złoczowski, Ukraina
Przyczyna śmierci	wypadek samochodowy
Zawód, zajęcie	historyk sztuki
Odznaczenia

Borys Woźnicki (ukr. Борис Григорович Возницький, Borys Hryhorowycz Woznycki, ur. 16 kwietnia 1926 we wsi Ulwarów w powiecie dubieńskim, zm. 23 maja 2012 pomiędzy Kurowicami a Peczenią) – ukraiński historyk sztuki, dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki, przewodniczący ukraińskiego komitetu narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Życiorys

W czasie II wojny światowej od 1944 r. służył w Armii Czerwonej, po wojnie studiował w lwowskiej Szkole Sztuk Pięknych im. Iwana Trusza, a następnie na wydziale historii sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W roku 1960 został zastępcą dyrektora Muzeum Sztuki Ukraińskiej, a od roku 1962 dyrektorem Galerii Malarstwa we Lwowie.

Jako pracownik muzealny rozpoczął karierę w Winnikach, gdzie zainicjował utworzenie lokalnego muzeum historii i wiedzy lokalnej^[1].

W latach 60. XX wieku przyczynił się do uratowania wielu dzieł sztuki rozproszonych w opuszczonych zabytkach Zachodniej Ukrainy. Docierał do zapomnianych dworów, kościołów, klasztorów i cmentarzy, m.in. w Żółkwi, Olesku i Złoczowie, zwoził znajdujące się w nich dzieła sztuki do magazynów muzealnych. W Horodence uratował resztki ołtarza Jana Jerzego Pinzela. W kaplicy pałacowej w Czerwonogrodzie odkrył nagrobek Ponińskich z płaskorzeźbą Thorvaldsena^[2]. Łącznie uratowano około 36 tysięcy dzieł sztuki. Dzięki jego staraniom w roku 1961 rozpoczęto odbudowę zamku oraz klasztoru w Olesku, zamku w Złoczowie i w Podhorcach oraz baszty w Pietniczanach w rejonie żydaczowskim. Z jego inicjatywy utworzono nowe muzea, m.in. muzeum Jana Jerzego Pinzela we Lwowie. We Lwowie przyczynił się do konserwacji Kaplicy Boimów oraz kościoła i klasztoru OO. Bernardynów.

W 2003 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 – Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[3]. Był doktorem honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Akademii Pedagogicznej w Krakowie. W 2009 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Lwowa^[4]. 12 kwietnia 2013 roku Ministerstwo Kultury Ukrainy wydało rozporządzenie o nadaniu Lwowskiej Galerii Sztuki imienia jej długoletniego dyrektora Borysa Woźnickiego^[5].

Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Prace

• Ikonostas w cerkwi Bazylianów w Podhorcach. [W:] Sztuka kresów wschodnich: materiały sesji naukowej. T. II. Kraków, 1996, s. 377-384.

Przypisy

Bibliografia, literatura, linki

• Borys Woźnicki: Jan Jerzy Pinzel. Olszanica: Bosz, 2007. ISBN 978-83-89747-67-9.
• Борис Возницький: Автопортрет на тлі часу (Autoportret na tle czasu). 2006.
• Biografia. artclass.lviv.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-07)].
• Biografia. academia.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-22)].
• Боротьба за замки (ze wspomnień Borysa Woźnickiego)