Borzygniew (województwo dolnośląskie)

Borzygniew
wieś
Ilustracja
Kościół św. Barbary w Borzygniewie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wrocławski

Gmina

Mietków

Liczba ludności (III 2011)

489[1]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-081[2]

Tablice rejestracyjne

DWR

SIMC

0877016

Położenie na mapie gminy Mietków
Mapa konturowa gminy Mietków, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Borzygniew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Borzygniew”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Borzygniew”
Ziemia50°58′22″N 16°37′39″E/50,972778 16,627500
Ruiny pałacu w Borzygniewie

Borzygniew (niem. Borganie[3]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Mietków, około 35 km na południowy zachód od Wrocławia, na północnym brzegu Jeziora Mietkowskiego.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 489 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Mietków.

Historia

Wieś wzmiankowana pod nazwą Borignew w latach 1262 i 1319. W latach 1326 i 1351 wieś występuje pod nazwą Burgene. Burgonih w roku 1608, Borgany w roku 1614, Burganin w roku 1638, Burganau w roku 1651, Borganin w roku 1666, później jako Borganie. W okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1937-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę na nową, całkowicie niemiecką - Bergen[3].

W 1262 r. istniała parafia (wzmiankowany pleban Bogdanus). Obecny kościół pochodzi z II połowy XIII lub początku XIV w. Wzmiankowani plebani: Stancho (1318 r.), Henryk (1319 r.), Mikołaj (1400 r.). Do 1319 r. wieś w posiadaniu rodu Borganie, w latach 1319-1326 rodu von Tschammer, w latach 1326-1425 rodu von Seidlitz, w latach 1425-1562 rodu Czeczow (Tschetschau vel Metchow, Matche, Mettke). W 1562 r. właścicielami byli Kaspar Czeczow i Kaspar von Schindel zu Lauterbach. W tym czasie wieś stała się protestancka (Kościół przejęty przez protestantów w roku 1564). Od 1611 r. właścicielem był Krzysztof von Mühlheim und Domanze, za którego (1613 r.) powstał dwór manierystyczny spalony przez Sowietów w 1945 r. i pozostający w ruinie (2012 r.). W 1635 r. właścicielem został Zygmunt von Opatzki. W tym czasie (lata 1630-1638) kościół przejęli z powrotem katolicy (w czasie wojny trzydziestoletniej Habsburgowie w swoich dobrach dziedzicznych przywrócili katolikom kościoły, które wcześniej były katolickie, a zostały przejęte przez protestantów). W 1645 r. właścicielem wsi został Marcin von Knobelsdorf, w 1651 r. Krzysztof Vetter baron von Lyllis, a w 1663 r. Hartwig von Mesenau. Około 1750 r. w posiadanie majątku w Borzygniewie weszła rodzina baronów (od 1790 r. hrabiów) von Wickenburg zwanych Stechinelli, a po nich od około 1850 do roku 1937 właścicielami majątku była mieszczańska rodzina Schnellerów. W 1945 r. wieś została włączona do Polski i nadano jej nazwę Borzygniew.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:

  • kościół filialny parafii w Imbramowicach pw. św. Barbary z końca XIII w. lub początku XIV w., wczesnogotycki, murowany z kamienia łamanego, ciosu i cegły. Położony na wzgórzu, na cmentarzu grzebalnym otoczonym murem z cegły i kamienia. Przebudowany w 1910 r. (nowa kruchta zachodnia i południowa, przybudówka od północy oraz odbudowana wieża we wczesnobarokowej formie). W środku wystrój barokowy. Gotyckie sakramentarium, zworniki, wsporniki i dwie rzeźby świętych. Płyty nagrobne z XVIII w. Barokowy ołtarz boczny z 1700, w nawie manierystyczne epitafium kobiety z 1608[5];
  • pałac w ruinie z 1613 r. - XVII w., położony na wzgórzu na wschód od kościoła. Zbudowany przez Krzysztofa von Mühlheim und Domanze. Murowany z kamienia i cegły, tynkowany, manierystyczny. Spalony przez Sowietów w 1945 r. W 2012 r. zachowane tylko mury kapitalne i inskrypcja fundacyjna z datą 1613 w portalu wejściowym

inne zabytki:

  • domy z pierwszej połowy XIX w., ustawione szczytowo, frontem do zabudowań gospodarczych, m.in. nr 11 i 18

Rekreacja

Nad jeziorem znajduje się kąpielisko strzeżone, plaża i wypożyczalnia sprzętu wodnego[6].

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 86 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 23.
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 233,234. [dostęp 2012-11-01].
  5. ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 188
  6. ↑ Morze koło Wrocławia

Bibliografia

  • Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce: seria nowa. T. 4, województwo wrocławskie. Z. 2, Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, ISBN 83-221-0572-X, ss. 8-10
Gmina Mietków
Wsie

POL gmina Mietków COA.svg

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
SM Borzygniew Kościół św Barbary (1) ID 599739.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Borzygniew, kościół fil. p.w. św. Barbary, kon. XIII, 1910