Boskie małżonki Amona


Hemet Neczer – Boska Małżonka w hieroglifach

Boska małżonka Amona, także Boska adoratorka Amona – urząd i tytuł, wywodzący się z początku XVIII dynastii, początku Nowego Państwa Tebańskiego.

Pojawienie się tytułu

Pierwszą kobietą noszącą ten tytuł, który potwierdzają źródła egipskie była Ahmes-Nefertari, wielka małżonka Ahmosego. Być może także tytuł ten nosiła Ahhotep I, której tytuł potwierdza jedynie inskrypcja na jej trumnie.Tytuł ten nosiła także Hatszepsut, a po objęciu przez nią faktycznej władzy królewskiej, jej córka Neferure.

Początkowo tytuł miał znaczenie symboliczno-religijne. Funkcją kobiet o tym tytule było towarzyszenie bogu stwórcy w Kosmogonicznej Prokreacji. Kobiety te nazywano także Ręką Boga: według wierzeń bogowie powstali w wyniku masturbacji kreatora, dlatego ręka posłużyła mu za partnerkę.[1]

Kobiety u władzy

Faktyczną władzę, porównywalną z władzą królewską, osiągnęły Boskie małżonki w Trzecim Okresie Przejściowym, w czasach panowania XXIII i XXV dynastii. W czasach tych posiadały one władzę polityczną i kontrolę nad świątyniami Egiptu, odgrywając ogromna rolę w polityce dynastycznej faraonów. Pierwszą z nich była Szepenupet I, córka Osorkona III. Wywodziła się z królewskiego rodu z Tanis, a więc była pochodzenia libijskiego. Jej następczynie były córkami władców kuszyckich, władających Egiptem w czasach XXV dynastii, oraz władców saickich z okresu XXVI dynastii. Imiona boskich małżonek zapisywane były w kartuszach. Swą władzę sprawowały przez ponad dwa stulecia, niemalże całkowicie likwidując wpływy i znaczenie arcykapłanów Amona w Tebach. Boskie małżonki Amona ślubowały zachować dziewictwo do końca życia, a sukcesja następowała poprzez adopcję swej następczyni.

Trzeci Okres Przejściowy – Boskie małżonki Amona
Boska małżonkaLata panowania p.n.e.Imię własneImię tronoweCórka
Szepenupet I754-714Szepenupet MeriMutHenemetibAmonOsorkona III i Karoaczet
Amenardis I740-720AmenardisHatneferuMutKaszty i Pabatmy
Szepenupet II710-650Duatneczer SzepenupetHenutneferuMut IritrePianchiego i Peksater
Amenardis II670-640AmenardisMeritTefnutTaharki
Nitokris I656-586Nitokris MeriMutNebetneferuMutPsametycha I
Anchnesneferibre595-525AnchnesneferibReHekaneferuMutPsametycha II i Tahut
Nitokris II525-???NitokrisHemneczerAmonAhmosego II

Pełna lista boskich małżonek Amona

Przypisy

  1. Agnieszka Krzemińska, Boże małżonki Amona, „Pomocnik historyczny” (03/2018), 2018, ISSN 2381-7717.