Botrytis

Gronowiec
Ilustracja
Tworzenie zarodników konidialnych na konidioforach Botrytis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

twardnicowate

Rodzaj

gronowiec

Nazwa systematyczna
Botrytis P. Micheli ex Pers.
Neues Mag. Bot. 1: 120 (1794)
Typ nomenklatoryczny

Botrytis cinereaPers. 1794

Wywołana przez Botrytis cinerea szara pleśń na winogronach
Morfologia Botrytis cinerea

Botrytis P. Micheli ex Pers. (gronowiec) – rodzaj grzybów z rodziny Sclerotiniaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sclerotiniaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy: Botrytis P. Micheli, Botrytis [unranked] Cephalocladium Rchb., Botrytis sect. Cristularia Sacc., Cephalocladium Rchb. ex Mussat, Coccotrichum Link, Cristularia (Sacc.) Costantin, Haplaria Link, Penicillium Fr., Phymatotrichum Bonord., Pleurobotrya Berk., Polyactis Link, Pterodinia Chevall[2].

Morfologia

Liczne gatunki znane tylko w postaci anamorfy. Teleomorfy, jeśli występują, należą do rodzaju Botryotinia[3].

Konidiofory proste, długie, brunatne, przeważnie podwójnie lub potrójnie rozgałęzione w górnej części. Na ich szczytach znajdują się komórki konidiotwórcze typu ampuła. Powstają w nich na krótkich i regularnie rozmieszczonych sterygmach jednokomórkowe, bezbarwne lub jasnoszarobrunatne, elipsoidalne konidia. Czasami tworzą czarne, płaskie i niewielkie sklerocja[3].

Na sztucznych pożywkach rozwijają się dobrze. Na pożywce PCA już po 3–4 dniach tworzą kolonię o średnicy 10 cm. Zarodnikują obficie[3].

Niektóre gatunki występujące w Polsce

  • Botrytis aclada Fresen. 1850
  • Botrytis allii Munn 1917
  • Botrytis anthophila Bondartsev 1913
  • Botrytis argillacea Cooke 1875
  • Botrytis carnea Schumach. ex Sacc. 1881
  • Botrytis cinerea Pers. 1794
  • Botrytis elliptica (Berk.) Cooke 1901
  • Botrytis fabae Sardiña 1929
  • Botrytis isabellina Preuss 1852
  • Botrytis mali Heald 1930
  • Botrytis paeoniae Oudem. 1897
  • Botrytis rubescens Mańka & Gierczak 1963
  • Botrytis rudiculoides Krzemien. & Badura 1954
  • Botrytis tulipae (Lib.) Lind 1913

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Uwzględniono tylko taksony zweryfikowane[1]. Wybór gatunków na podstawie opracowania Grzyby mikroskopijne Polski[4].

Znaczenie

Należące do rodzaju Botrytis gatunki to grzyby mikroskopijne będące pasożytami i saprotrofami roślin. Niektóre z nich wywołują grzybowe choroby roślin o dużym znaczeniu gospodarczym[3]. Najbardziej pospolity gatunek – Botrytis cinerea jest polifagiem wywołującym na wielu gatunkach roślin chorobę zwaną szarą pleśnią[5]. Liczne gatunki są monofagami. Wywołują m.in. takie choroby, jak: zgnilizna szyjki cebuli (Botrytis aclada, Botrytis alli), szara pleśń tulipana (Botrytis tulipae), czekoladowa plamistość bobiku i czekoladowa plamistość bobu(Botrytis fabae), szara pleśń peoni (Botrytis paeoniae)[3][6].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2014-09-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [dostęp 2016-06-03] (ang.).
  3. a b c d e Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012, s. 193,194. ISBN 978-83-09-01048-7.
  4. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
  5. Marek Grabowski: Choroby drzew owocowych. Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. ISBN 83-85982-28-0.
  6. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7.

Media użyte na tej stronie

Conidioforo Botrytis.png
Autor: Lufke, Licencja: CC BY-SA 3.0
Representación artística de un conidióforo de Botritys sp. al microscopio
SemillonBotrytisCinerea.JPG
Semillon grapes in the Sauternes region near Bordeaux, South-West France, showing prized Noble Rot (Botrytis Cinerea).