Bovista

Kurzawka
Ilustracja
Kurzawka ołowiana (Bovista plumbea)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

purchawkowate

Rodzaj

kurzawka

Nazwa systematyczna
Bovista Pers.
Neues Mag. Bot. 1: 86 (1794)
Typ nomenklatoryczny

kurzawka ołowiana (Bovista plumbea Pers.)

Kurzawka zmienna

Bovista Pers. (kurzawka) – rodzaj grzybów z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Nazwę polską podał Krzysztof Kluk, akceptował Franciszek Błoński w 1888 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako purchawka, kurzajka i prochówka[2].

Synonimy naukowe: Globaria Quél., Montbéliard, Piemycus Raf., Piesmycus Raf., Pseudolycoperdon Velen., Sackea Rostk[3].

Charakterystyka

Owocniki często kuliste, w stanie dojrzałym łatwo odrywające się od grzybni. Prawie całe wnętrze w trakcie dojrzewania przekształca się w masę zarodników, które wydostają się przez otwór szczytowy. Części płonnej brak lub jest zredukowana, rzadziej wyraźnie wykształcona[4]. Wysyp zarodników oliwkowobrązowy do umbrowobrązowego. Zarodniki okrągławe, gładkie do brodawkowatych, bez pory rostkowej[5].

Saprotrofy rosnące na ziemi[2]. Wszystkie gatunki za młodu są jadalne, dopóki wewnątrz są biało zabarwione.

Niektóre gatunki

  • Bovista aestivalis (Bonord.) Demoulin 1979 – kurzawka zmienna
  • Bovista bovistoides (Cooke & Massee) S. Ahmad 1952
  • Bovista brunnea Berk. 1855
  • Bovista colorata (Peck) Kreisel 1964 – kurzawka barwna
  • Bovista cretacea T.C.E. Fr. 1914
  • Bovista gunnii (Berk.) Kreisel 1964
  • Bovista hungarica Hollós 1904
  • Bovista limosa Rostr. 1894
  • Bovista nigrescens Pers. 1794 – kurzawka czerniejąca
  • Bovista paludosa Lév. 1846 – kurzawka bagienna
  • Bovista plumbea Pers. 1795 – kurzawka ołowiana
  • Bovista polymorpha (Vittad.) Kreisel, 1964
  • Bovista pusilla (Batsch) Pers., 1801
  • Bovista pusilliformis (Kreisel) Kreisel 1964 – kurzawka wątpliwa
  • Bovista tomentosa (Vittad.) De Toni 1888 – kurzawka filcowata

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne[6]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[2].

Przypisy

  1. ↑ Index Fungorum [dostęp 2020-09-01].
  2. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  3. ↑ Species Fungorum [dostęp 2013-09-20].
  4. ↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC. ISBN 83-7404-513-2.
  5. ↑ E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  6. ↑ Index Fungorum (gatunki) [dostęp 2013-09-20].

Media użyte na tej stronie

Bovista aestivalis.jpg
Autor: This image was created by user Ron Pastorino (Ronpast) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Bovista plumbea 128403.jpg
Autor: This image was created by user Ron Pastorino (Ronpast) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.