Boz (władca Antów)

Boz
książę Antów
Okres

od
do ≈375

Dane biograficzne
Data śmierci

≈375

Przyczyna śmierci

zabity przez Ostrogotów

Boz (Booz, Boż; zm. 375) – władca Antów, wzmiankowany w Historii gockiej Jordanesa.

Opisując walki Ostrogotów pod wodzą Winitara w okresie ich pobytu nad Morzem Czarnym w II połowie IV wieku, Jordanes wspomniał o ich najeździe na ziemie Antów. W pierwszym starciu Ostrogoci mieli ponieść klęskę, jednak w wyniku drugiego najazdu Antowie zostali pokonani, a Winitar nakazał ukrzyżować „króla ich, imieniem Boz, wraz z synami i siedemdziesięcioma naczelnikami”.

Jeżeli prawdziwa jest informacja Jordanesa przedstawiająca Antów jako wschodni odłam Słowian, Boz byłby pierwszym znanym z imienia władcą słowiańskim. Henryk Łowmiański interpretował Antów jako wschodniosłowiański związek plemienny i lokalizował ich nad Rosią[1]. Niemniej Lech Leciejewicz określił próby lokalizacji „państwa” Boza w okolicach Kijowa lub na Wołyniu jako jedynie hipotetyczne, wobec braków materiałów źródłowych[2]. Zdaniem Stanisława Urbańczyka imię Boz może być spokrewnione ze słowami „boży” lub „bosy”, bądź też wywodzić się od słowa „wódz” i być tylko nazwą godności a nie imieniem. Antowie są najczęściej utożsamiani ze wschodnimi Słowianami, choć możliwe że początkowo nazwa ta odnosiła się do sarmackiej grupy rządzącej[3].

W nauce rosyjskiej i ukraińskiej panuje przekonanie, że ślad imienia Boza zachował się w Słowie o wyprawie Igora[4]: Се бо готскія красныя дѣвы .. поютъ время Бусово, лелѣютъ месть Шароканю[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Łowmiański 1963 ↓, s. 409.
  2. ↑ Lech Leciejewicz (red.), Mały słownik kultury dawnych Słowian, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 44, ISBN 83-214-0499-5.
  3. ↑ Witold Mańczak, Praojczyzna Słowian, Wrocław 1981, s. 24, ISBN 83-04-00763-0.
  4. ↑ М. А. Салмина, ВРЕМЯ БУСОВО, artykuł w encyklopedii: Фундаментальная электронная библиотека "Русская литература и фольклор" (ФЭБ) (ros.)
  5. ↑ Pełny tekst i przekład na współczesny rosyjski: СЛОВО О ПОЛКУ ИГОРЕВЕ, ИГОРЯ СЫНА СВЯТОСЛАВЛЯ, ВНУКА ОЛЬГОВА (ros.)

Bibliografia

  • Henryk Łowmiański, Pocza̜tki Polski, t. I, Warszawa: PWN, 1963, s. 404–409.
  • Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7.
  • Jerzy Strzelczyk: Od Prasłowian do Polaków. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-03-02015-3.