Bralewnica

Bralewnica
wieś
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiattucholski
GminaKęsowo
SołectwoWieszczyce
Liczba ludności (2006)70
Strefa numeracyjna52
Tablice rejestracyjneCTU
SIMC0088680
Położenie na mapie gminy Kęsowo
Mapa konturowa gminy Kęsowo, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bralewnica”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu tucholskiego
Mapa konturowa powiatu tucholskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bralewnica”
Ziemia53°31′00″N 17°44′57″E/53,516667 17,749167

Bralewnicawieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Kęsowo. Zachowany dwór i zabudowania gospodarcze z końca XIX wieku.

Historia

Wieś i majątek ziemski, wzmiankowane w końcu XIII wieku jako posiadłość książęca podległa cystersom z Byszewa (33 włóki ~ ok. 560 hektarów).

Od roku 1335 do 1415 folwark ten należał do kasztelanii w Reczu (w tym czasie były to tereny państwa krzyżackiego, gdzie jednostką podziału terytorialnego były komturie, a nie kasztelanie – te istniały przed zaborem Pomorza przez Krzyżaków. Bralewnica leżała w komturstwie tucholskim, wcześniejsza kasztelania miała siedzibę w Raciążu niem. Reetz)[1]

19 maja 1346 roku wieś zostaje lokowana na prawie chełmińskim, przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Heinricha Dusemer von Arfberg, odbiorcą dokumentu był Michil von Kossow[2].

W 1466 roku wieś należała do starostwa tucholskiego i tak pozostawała przez wiele następnych lat.

W 1753 roku majątek kupuje małżeństwo Jacob i Hedwig Klawitter, ale ze względu na przynależność do kościoła luterańskiego nie dostało na ten zakup zgody starosty tucholskiego. 10 maja 1758 zostali w związku z tym zmuszeni do oddania majątku na mocy decyzji sądu kościelnego w Kamieniu Pomorskim (Bistum Cammin) katolickim małżonkom Peter i Eva Rhode.

J. Klawitter zdał oficjalnie majątek 8 czerwca 1758 roku, jednak faktycznie, na mocy umowy z P. Rhode dostał go z powrotem w dzierżawę na następne 3 lata[3].

W roku 1765 na mocy dokumentu króla Stanisława Augusta Bralewnicę wydzierżawiono małżonkom Peter i Eva Rhode. Faktyczne przejęcie od J. Klawitter nastąpiło dopiero w roku 1766.

1768 zmarł Peter Rhode, a wdowa zleciła odpis aktu dzierżawy (częściowo zachowany) w sądzie grodzkim w Tucholi.

W styczniu 1769 Eva Rhode (z domu Schulz) wyszła za Andrzeja Prądzyńskiego z Żabna (świadkowie: Jakub Prądzyński z Żabna, Jan Tusiński z Dziedna i Ignacy Schulz z Jeleńcza), syna Ignacego, właściciela Żabna i Kl. Chelm w powiecie tucholskim.

W 1793 majątek miał 19 włók (później dokupiono Wilhelmsaue) i 42 mieszkańców, z których 8 podawało się za Niemców, 7 za Polaków, 7 za Kaszubów, a reszta nieznana.

W 1815 roku majątek stał się własnością Prądzyńskich, którzy w kolejnych latach stali się również właścicielami sąsiednich majątków np. Wałdowo, Mała Klonia, Adamkowo i Przyrowa.

W 1865 rozbudowano część gospodarczą, która pozostała bez większych zmian do dnia dzisiejszego. Od 1815 do 1939 majętność pozostała w rękach rodziny Prądzyńskich i ich potomków. Ostatnią właścicielką Bralewnicy przed reformą rolną była Wanda Rakowska z d. Ossowska, wnuczka Leona Prądzyńskiego[4].

Od 1950 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego – również w latach 1975–1998, kiedy utrzymana została przynależność do tego województwa.

Przypisy

  1. Kurt Fünfeich: Die Dörfer des Kreises Tuchel, Bralewitz (Bralewnica) oder auch Wilhelmsau oder Wilhelmsflur
  2. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa.
  3. Paul Panske: Die Familie Rhode auf dem Freischulzenhof zu Granau
  4. Bralewnica

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kęsowo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Kęsowo, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Tuchola County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tuchola County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.80 N
  • S: 53.37 N
  • W: 17.59 E
  • E: 18.30 E