Brama Brandenburska w Poczdamie

Brama Brandenburska
Brandenburger Tor
Symbol zabytku nr rej. 09155235[1]
Ilustracja
Brama od strony terenów podmiejskich w 2013 roku
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Brandenburgia

Miejscowość

Poczdam

Adres

Brandenburger Straße 1, 14467 Potsdam[2]

Typ budynku

brama miejska na wzór łuku triumfalnego

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Karl von Gontard, Georg Christian Unger

Inwestor

Fryderyk II Wielki

Rozpoczęcie budowy

1770

Ukończenie budowy

1771

Pierwszy właściciel

Fryderyk II Wielki

Obecny właściciel

władze Poczdamu

Położenie na mapie Poczdamu
Mapa konturowa Poczdamu, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Brama Brandenburska”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Brama Brandenburska”
Położenie na mapie Brandenburgii
Mapa konturowa Brandenburgii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Brama Brandenburska”
Ziemia52°23′58,3″N 13°02′52,8″E/52,399528 13,048000

Brama Brandenburska[3] (niem. Brandenburger Tor) – klasycystyczna brama miejska, znajdująca się w Poczdamie, przy placu Luisenplatz, na zachodnim krańcu ulicy Brandenburger Straße[4][5]. Wraz z Bramą Myśliwską i Bramą Naueńską jest jedną z trzech zachowanych bram miejskich w Poczdamie[6].

Historia

W 1733 roku, w ramach drugiej barokowej rozbudowy Poczdamu powstała pierwsza Brama Brandenburska – po jednej ze stron tej budowli rozpoczynała się droga prowadząca do Brandenburga an der Havel, ponadto miejsce to miało również bezpośrednie połączenie drogowe z poczdamskimi królewskimi pałacami i ogrodami[5].

Po wojnie siedmioletniej król Prus Fryderyk II Wielki zapragnął budowy nowej okazałej bramy przy wjeździe do Poczdamu będącego ówcześnie miastem garnizonowym. Miała ona symbolizować awans Królestwa Prus do grona europejskich mocarstw[5]. Ostatecznie budowla została zbudowana w latach 1770–1771 według projektu architekta Karla von Gontarda i jego ucznia Georga Christiana Ungera na wzór rzymskiego łuku triumfalnego[7][5].

Od strony terenów podmiejskich Unger umiejętnie zastosował klasyczną architekturę kolumnową, mającą na celu przyciąganie wzroku na rozchodzące się promieniście z kierunku zachodniego drogi[5]. Strona miejska bramy została z kolei ozdobiona zaprojektowanymi przez Gontarda korynckimi kolumnami i reliefami przedstawiającymi trofea[4][5]. Wysoką attykę budowli zwieńczyły rzeźby trofeów i kartusz z herbem, nad którym osadzona została pozłacana korona pruska[5][4]. Obszar od strony miejskiej służył nie tylko do prowadzenia kontroli ludzi i towarów opuszczających Poczdam, ale stanowił także przestrzeń do eksponowania architektury budowli[5].

W XIX wieku otwarto mniejsze boczne przejścia bramy, w których wcześniej mieściła się izba wartownicza i pomieszczenia królewskiego urzędu celnego, a także wyburzono mury miejskie, dzięki czemu budowla stała się obiektem wolnostojącym[5].

W 2018 roku bramę poddano pracom renowacyjnym, sfinansowanym dzięki dotacjom na rzecz wspierania obszarów miejskich przyznanym przez Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów Atomowych, a także władze krajów związkowych, gmin i miasta Poczdam[5].

Galeria

Przypisy

  1. Brandenburski Urząd Krajowy do spraw Ochrony Zabytków i Krajowe Muzeum Archeologiczne: Denkmale in Brandenburg (niem.). W: Stadttor [on-line]. ns.gis-bldam-brandenburg.de, 2019-06-27. [dostęp 2019-08-05].
  2. Brandenburger Tor - Im Herzen der Stadt (niem.). W: Brandenburger Tor - Im Herzen der Stadt [on-line]. reiseland-brandenburg.de. [dostęp 2019-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-11)].
  3. Jan Grzenia: Słownik nazw własnych: ortografia, wymowa, słowotwórstwo i odmiana (pol.). W: brama [on-line]. books.google.fi, 1998. [dostęp 2019-08-11].
  4. a b c Zwischen Brandenburger und Nauener Tor (niem.). W: Führungen [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2021-01-26].
  5. a b c d e f g h i j Brandenburger Tor und Luisenplatz (niem.). W: Sehenswürdigkeiten [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2019-08-05].
  6. Nauener Tor (niem.). W: Sehenswürdigkeiten [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2021-01-26].
  7. Stadtmauer und Tore; Informationen und Bilder (niem.). W: Nauener Tor [on-line]. potsdam-sanssouci.com. [dostęp 2021-01-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Germany location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Brandenburg location map G.svg
Autor: Hanhil based on work by NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Brandenburg, showing position of Brandenburg within Germany
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Potsdam location map.png
Autor: Smat, Licencja: ODbL
Location map
2250.Brandenburger Tor(Potsdam-1770)-Steffen Heilfort.JPG
Autor: Steffen Heilfort, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Brandenburger Tor(Potsdam-1770)
2251.Brandenburger Tor-Wappen-Mars und Herkules auf der Attika neben einem Wappenschild(von Jenner)über dem Mittelportal-Steffen Heilfort.JPG
Autor: Steffen Heilfort, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Brandenburger Tor-Wappen-Mars und Herkules(Heracles) auf der Attika neben einem Wappenschild(von Jenner)über dem Mittelportal
Brandenburger Tor Potsdam November 2013.jpg
Autor: Arild Vågen, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brandenburger Tor, Potsdam.
Brandenburger Tor Potsdam Stadtseite 2015.jpg
Autor: AxelHH, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brandenburger Tor (Potsdam) Stadtseite by Carl von Gontard