Brama Dębińska w Poznaniu

Brama Dębińska
Eichwald Thor^[1]
	; brama od strony miasta
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Architekt	Friedrich August Stüler
Wysokość całkowita	17 m
Kondygnacje	jedna
Ukończenie budowy	ok. 1855
Zniszczono	1908
	Plan budynku;
	Położenie na mapie Poznania Brama Dębińska
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brama Dębińska
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brama Dębińska
	52°24′01,98″N 16°56′08,39″E/52,400550 16,935664

Brama Dębińska (niem. Eichwald Thor) – jedna z bram Twierdzy Poznań. Jednoprzelotowa brama komunikacyjna^[3], pozwalała na połączenie miasta z Dębiną i Dębcem. Znajdowała się u wylotu ulic Strzeleckiej (ówczesnej Schützenstrasse)^[6] i Garbary (Grosse Gerberstrasse)^[7], a ich przedłużeniem za bramą była Droga Dębińska (Eichwald-Strasse)^[8]. Na przedpolu bramy istniał Plac Zjednoczenia.

Historia

Pierwotnie nie planowano jej budowy, ale ze względu na zwiększający się ruch na południe od miasta, została przebita około 1855 roku^[4]. Umiejscowiono ją między Bastionem Rödera (na wschodzie) a Bastionem Brünnecka^[9]. Została rozebrana jako jedna z ostatnich w 1908 roku^[3]^[5].

Architektura

Była to szeroka brama obramowana kamieniem, wzniesiona na planie prostokąta, składająca się z trzech wyodrębnionych z bryły części. Środkowa, cofnięta w stosunku do dwóch sąsiednich, zawierała sklepiony przejazd; wykończona została na szczycie z każdej strony orłem pruskim. Boczne części od strony przedpola miały otwory strzelnicze, a od strony miasta maswerkowe okna. Przy gruncie biegł wąski gzyms. Z każdej strony znajdowała się tablica z nazwą bramy EICHWALD THOR, a szczyt wykończono krenelażem^[3].

Przed bramą na przedpolu znajdował się most nad fosą forteczną^[3].

Figura Archanioła Michała

Od strony miasta^[5], nad wjazdem znajdowała się figura Archanioła Michała^[a] przebijającego włócznią smoka^[2], wyrzeźbiona w 1855 roku, którą podczas rozbiórki bramy w 1908 roku przeniesiono na budynek szkoły przy dzisiejszej ul. Słowackiego^[4]^[3]^[10]^[5]. Wykonana została w piaskowcu przez rzeźbiarza Ludwika Stürmera^[2], na podstawie osobistego szkicu Fryderyka Wilhelma IV^[5].

Uwagi

↑ W „Wielkopolska Jlustracja” z 14.04.1929 podano, iż była to figura św. Jerzego, jednakże w książce Twierdza Poznań wyjaśniono, że rzeźba ta bywa błędnie identyfikowana (ze względu na smoka kojarzonego z legendą o św. Jerzym)

Przypisy

↑ Brama Dębińska (pol.). rzuwig.user.icpnet.pl. [dostęp 2013-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
↑ ^a ^b ^c Biesiadka ↓, s. 107.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h BRAMA DĘBIŃSKA (pol.). slupsk.pl. [dostęp 2013-07-16].
↑ ^a ^b ^c Budynki i budowle: b1420. Brama Dębińska (pol.). roweromaniak.pl. [dostęp 2013-07-16].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wielkopolska Jlustracja. „Wielkopolska Jlustracja”. 28, s. 5, 1929.04.14. [dostęp 2013-07-16].
↑ Strzelecka (pol.). poznan-posen.pl. [dostęp 2013-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-27)].
↑ Maria i Lech Trzeciakowscy: W dziewiętnastowiecznym Poznaniu – życie codzienne miasta 1815-1914. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982, s. 22. ISBN 83-210-0316-8.
↑ Magdalena Mrugalska-Banaszak: Kronika Miasta Poznania 3-4/1998. Cz. -: Uroki Drogi Dębińskiej - zapomniany trakt spacerowy dawnego Poznania. Poznań: 1998, s. 7-37. (pol.), fot.
↑ Maria i Lech Trzeciakowscy: W dziewiętnastowiecznym Poznaniu-życie codzienne miasta 1815-1914. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982, s. mapa 288/289. ISBN 83-210-0316-8.
↑ Szkoła podstawowa nr 36 (pol.). polskaniezwykla.pl. [dostęp 2013-07-16].

Bibliografia

Maria i Lech Trzeciakowscy: W dziewiętnastowiecznym Poznaniu – życie codzienne miasta 1815-1914. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982. ISBN 83-210-0316-8.
Jacek Biesiadka: Twierdza Poznań. O fortyfikacjach miasta Poznania w XIX i XX wieku.. Poznań: 2006.Sprawdź autora:1., fot., ryc.

Linki zewnętrzne

Galeria starych zdjęć i pocztówek z bramą (pol.). [dostęp 2013-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[swJerzy-10] W „Wielkopolska Jlustracja” z 14.04.1929 podano, iż była to figura św. Jerzego, jednakże w książce Twierdza Poznań wyjaśniono, że rzeźba ta bywa błędnie identyfikowana (ze względu na smoka kojarzonego z legendą o św. Jerzym)

[BD1-1] Brama Dębińska (pol.). rzuwig.user.icpnet.pl. [dostęp 2013-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[CITEREFBiesiadka107-2] Biesiadka ↓, s. 107.

[MARS-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h BRAMA DĘBIŃSKA (pol.). slupsk.pl. [dostęp 2013-07-16].

[ROWER-4] Budynki i budowle: b1420. Brama Dębińska (pol.). roweromaniak.pl. [dostęp 2013-07-16].

[WLKPI-5] Wielkopolska Jlustracja. „Wielkopolska Jlustracja”. 28, s. 5, 1929.04.14. [dostęp 2013-07-16].

[poznan-posen-strzelecka-6] Strzelecka (pol.). poznan-posen.pl. [dostęp 2013-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-27)].

[Maria_i_Lech_Trzeciakowscy1982-s22-7] Maria i Lech Trzeciakowscy: W dziewiętnastowiecznym Poznaniu – życie codzienne miasta 1815-1914. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982, s. 22. ISBN 83-210-0316-8.

[KMP1993-3-4-8] Magdalena Mrugalska-Banaszak: Kronika Miasta Poznania 3-4/1998. Cz. -: Uroki Drogi Dębińskiej - zapomniany trakt spacerowy dawnego Poznania. Poznań: 1998, s. 7-37. (pol.), fot.

[Maria_i_Lech_Trzeciakowscy1982-s288289-9] Maria i Lech Trzeciakowscy: W dziewiętnastowiecznym Poznaniu-życie codzienne miasta 1815-1914. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982, s. mapa 288/289. ISBN 83-210-0316-8.

[polskaniezwykla-11] Szkoła podstawowa nr 36 (pol.). polskaniezwykla.pl. [dostęp 2013-07-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne