Brama Opatowska

Brama Opatowska
	nr rej. A.739 z 10.01.1966 i z 10.03.1977
Państwo	Polska
Miejscowość	Sandomierz
Adres	ul. Opatowska
Typ budynku	brama miejska
Styl architektoniczny	gotyk, renesans
Inwestor	Kazimierz III Wielki
Wysokość całkowita	33 m
Kondygnacje	5
Ukończenie budowy	XIV w.
Ważniejsze przebudowy	XVI w.
	Położenie na mapie Sandomierza Brama Opatowska
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brama Opatowska
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Brama Opatowska
	Położenie na mapie powiatu sandomierskiego Brama Opatowska
	50°40′53,5″N 21°44′58,0″E/50,681528 21,749444
	Strona internetowa

Brama Opatowska – gotycka brama wjazdowa z 2 poł. XIV w. w Sandomierzu. Zbudowana z fundacji Kazimierza Wielkiego jako część murów obronnych miasta. W XVI w. została zwieńczona renesansową attyką ufundowaną przez sandomierskiego lekarza Stanisława Bartolona^[2].

W czasie powstania styczniowego 8 lutego 1863 r. miał tu miejsce dramatyczny epilog bitwy pod Słupczą. Uchodzący z pola bitwy rozgromieni powstańcy próbowali stawiać opór na barykadzie wzniesionej w Bramie Opatowskiej. Została ona jednak zdobyta już przy pierwszym ataku ścigających ich Kozaków.

Jest jedyną zachowaną bramą spośród czterech, które prowadziły niegdyś do Sandomierza. Poza Opatowską do miasta prowadziły jeszcze bramy: Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, spośród których zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym.

W 1979 roku na tle Bramy Opatowskiej nagrano teledysk do piosenki Nic nie może wiecznie trwać Anny Jantar.

W 2014 r. bramę zwiedziło 114 676 osób, a w 2013 r. – 101 852 osób^[3].

Elewacja północna
(c) adamkoc1, CC BY-SA 3.0
Widok z Bramy
Logo „Pomnik Historii”

Pomnik historii

22 listopada 2017 r. decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków, wpisano sandomierski historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy na listę pomników historii, przyznawany zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski^[4]. Obszar tego pomnika obejmuje zabytki sandomierskiej starówki, w tym między innymi bazylikę katedralną, sandomierskie kościoły pw. Nawrócenia świętego Pawła, pw. św. Jakuba, pw. św. Michała, pw. św. Józefa, pw. Ducha Świętego, Dom Długosza, średniowieczny układ urbanistyczny miasta, Brama Opatowska, ratusz, Collegium Gostomianum, Wąwóz Królowej Jadwigi i Wąwóz Piszczele^[5]^[6].

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2013-01-17] .
↑ Zabytki Sandomierza – Brama Opatowska. sandomierskie.com. [dostęp 2013-01-17].
↑ Turystyczne hity. Zobacz jak odwiedzano Świętokrzyskie w 2014 roku. echodnia.eu, 17 lutego 2015. [dostęp 2015-02-26].
↑ Nowe Pomniki Historii. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
↑ ks. Tomasz Lis: Sandomierskie zabytki pomnikiem historii. Gość Niedzielny, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
↑ NID: Nota prasowa: „Sandomierz – historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy”. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].

Linki zewnętrzne

Strona Bramy Opatowskiej
Brama Opatowska na przewodnicy.sandomierz.pl
Brama Opatowska na turystyka.sandomierz.pl. turystyka.sandomierz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
Archiwalne widoki bramy w bibliotece Polona

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2013-01-17] .

[2] Zabytki Sandomierza – Brama Opatowska. sandomierskie.com. [dostęp 2013-01-17].

[3] Turystyczne hity. Zobacz jak odwiedzano Świętokrzyskie w 2014 roku. echodnia.eu, 17 lutego 2015. [dostęp 2015-02-26].

[4] Nowe Pomniki Historii. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].

[5] s. Tomasz Lis: Sandomierskie zabytki pomnikiem historii. Gość Niedzielny, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].

[6] NID: Nota prasowa: „Sandomierz – historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy”. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

dolnośląskie	Duszniki-Zdrój (Młyn Papiernictwa) Jawor (Kościół Pokoju) Krzeszów (Opactwo Cystersów) Legnickie Pole (bazylika i dawny klasztor) Srebrna Góra (Twierdza srebrnogórska) Strzegom (bazylika) Świdnica (katedra) Świdnica (Kościół Pokoju) Trzebnica (bazylika) Wrocław (zespół historycznego centrum miasta) Wrocław Hala Stulecia Pawilon Czterech Kopuł Pergola Iglica Pałace i parki krajobrazowe Kotliny Jeleniogórskiej Bobrów Bolczów Bukowiec Chojnik Cieplice Ciszyca Dąbrowica Grabarów Janowice Wielkie Jelenia Góra (Dwór Czarne) Jelenia Góra (Pałac Paulinum) Jelenia Góra (Sobieszów) Karpniki (pałac) Karpniki (zamek) Kowary (dwór) Kowary (pałac) Łomnica (dwór) Łomnica (pałac) Zamek Henryka Miłków Mniszków Mysłakowice Pakoszów Radomierz Rybnica Siedlęcin Sokolec Staniszów (dwór) Staniszów (pałac) Staniszów (Pałac na Wodzie) Wojanów
kujawsko-pomorskie	Biskupin (rezerwat archeologiczny) Chełmno (Stare Miasto) Ciechocinek (zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym) Grudziądz (zespół spichlerzy nad Wisłą) Strzelno (zespół dawnego klasztoru Norbertanek wraz z kościołem pod wezwaniem Świętej Trójcy i NMP oraz rotundą św. Prokopa) Toruń (zespół staromiejski) Włocławek (katedra)
lubelskie	Kazimierz Dolny (zespół staromiejski) Kozłówka (zespół pałacowo-parkowy) Lublin (historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny) Wygoda (stadnina koni) Zamość (historyczny zespół miasta)
lubuskie	Gościkowo-Paradyż (pocysterski zespół klasztorny) Klępsk (kościół Nawiedzenia NMP) Łęknica (Park Mużakowski) Żagań (kościół Wniebowzięcia NMP)
łódzkie	Łowicz (katedra) Łódź (wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego) Nieborów i Arkadia (zespół pałacowo ogrodowy i ogród sentymentalno-romantyczny) Sulejów (opactwo Cystersów) Tum (archikolegiata)
małopolskie	Bochnia (kopalnia soli) Kalwaria Zebrzydowska (sanktuarium pasyjno-maryjne) Kraków (historyczny zespół miasta) Kraków (opactwo Benedyktynów) Kraków (Kopiec Kościuszki z otoczeniem) Racławice (historyczny teren bitwy) Stary Sącz (zespół staromiejski wraz z klasztorem klarysek) Szalowa (kościół św. Michała Archanioła) Wieliczka (kopalnia soli)
mazowieckie	Płock (Wzgórze Tumskie) Radom (zespół klasztorny Bernardynów) Warszawa historyczny zespół miasta (zob. Stare Miasto, Nowe Miasto z Traktem Królewskim, Wilanowem i Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) zespół Stacji Filtrów Williama Lindleya zespół sześciu zabytkowych cmentarzy na Powązkach Żyrardów (XIX-wieczna osada fabryczna)
opolskie	Brzeg (zespół Zamku Piastów Śląskich) Nysa (zespół bazyliki św. Jakuba i św. Agnieszki) Olesno (kościół odpustowy św. Anny) Ozimek (most wiszący) Paczków (zespół staromiejski ze średniowiecznym systemem fortyfikacji) Góra Świętej Anny (komponowany krajobraz kulturowo-przyrodniczy Góry Świętej Anny)
podkarpackie	Bóbrka (kopalnia ropy naftowej) Krasiczyn (zespół zamkowo-parkowy) Leżajsk (zespół klasztorny Bernardynów) Łańcut (zespół pałacowo-parkowy) Przemyśl (zespół staromiejski) Radruż (zespół cerkiewny)
podlaskie	Białystok (zespół bazyliki Chrystusa Króla i św. Rocha) Meczety i mizary w Bohonikach i Kruszynianach Kanał Augustowski
pomorskie	Gdańsk (miasto w zasięgu obwarowań z XVII wieku) Gdańsk (pole bitwy na Westerplatte) Gdańsk (Zespół pocystersko-katedralny w Gdańsku Oliwie) Gdańsk (Twierdza Wisłoujście) Gdańsk (Stocznia) Gdynia (historyczny układ urbanistyczny śródmieścia) Kwidzyn (zespół zamkowo-katedralny) Malbork (zespół zamku krzyżackiego) Pelplin (zespół katedralny)
śląskie	Częstochowa (Jasna Góra) Gliwice (radiostacja) Katowice (osiedle Nikiszowiec) Katowice (Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego oraz zespół katedralny) Tarnowskie Góry (Zabytkowa Kopalnia Srebra oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga)
świętokrzyskie	Kielce (dawny pałac biskupów i katedra) Oblęgorek (pałac Henryka Sienkiewicza wraz z parkiem i Aleją Lipową) Rytwiany (Pustelnia Złotego Lasu) Sandomierz (Historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy) Sudół (Krzemionki – kopalnie krzemienia z okresu neolitu) Święty Krzyż (pobenedyktyński zespół klasztorny) oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze Ujazd ruiny zamku Krzyżtopór Wąchock (opactwo Cystersów) Wiślica (zespół bazyliki kolegiackiej, relikty kościoła św. Mikołaja oraz grodzisko)
warmińsko-mazurskie	Frombork (zespół archikatedralny) Grunwald (pole bitwy) Lidzbark Warmiński (zamek biskupów warmińskich) Kanał Elbląski Święta Lipka (zespół sanktuarium pielgrzymkowego)
wielkopolskie	Dobrzyca (zespół pałacowo-parkowy) Gniezno (archikatedra) Głogówko (bazylika i oratorium) Kórnik (zespół zamkowo-parkowy oraz kościół Wszystkich Świętych) Koszuty (zespół dworsko-parkowy) Ląd (dawne opactwo Cystersów) Lednogóra (wyspa Ostrów Lednicki) Lubiń (zespół opactwa Benedyktynów) Poznań (historyczny zespół miasta) Rogalin (zespół pałacowy z ogrodem i parkiem) Rydzyna (zamek)
zachodniopomorskie	Kamień Pomorski (zespół konkatedry) Kołbacz (zespół opactwa Cystersów) Stargard (zespół kolegiaty oraz mury obronne)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Brama Opatowska

Pomnik historii

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie