Brama Wilkowicka

Brama Wilkowicka
Brama Wilkowicka ze Skrzycznego
Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Śląski / Beskid Mały, Karpaty
Sąsiednie szczyty	Równia, Rogacz
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Brama Wilkowicka
49°46′30″N 19°05′17″E/49,775000 19,088056

Brama Wilkowicka (ok. 415 m n.p.m.) – szerokie na ok. 5 km obniżenie między Beskidem Śląskim na zachodzie a Beskidem Małym na wschodzie, będące swego rodzaju rozległą przełęczą w wododziale górnej Wisły i Soły. Powstało w miejscu zmniejszonej odporności skał pomiędzy dwoma uskokami tektonicznymi, z których jeden ogranicza od wschodu Beskid Śląski, a drugi pokrywa się z zachodnią granicą Beskidu Małego (ściślej: grupy Magurki Wilkowickiej).

Rozległa i niska Brama Wilkowicka od najdawniejszych czasów była ważnym przejściem przez pierwsze od północy pasmo Beskidów. Przez nią napływali pierwsi osadnicy do Kotliny Żywieckiej, później wiódł tędy szlak handlowy, łączący Śląsk z Węgrami. W latach 1818-1820 władze austriackie wybudowały nową drogę z Białej do Żywca, zaś w 1878 r. przez Bramę Wilkowicką przejechał pierwszy pociąg z Bielska do Żywca. Obecnie przez zachodnią część Bramy biegnie również droga, łącząca Bielsko-Białą przez Bystrą i Buczkowice ze Szczyrkiem.

24 lipca 2015 roku oddano do ruchu odcinek drogi ekspresowej S69 od węzła Buczkowice do Żywca. Tym samym uruchomiono ruch na odcinku Bielsko-Biała - Żywiec, biegnący między innymi przez Bramę Wilkowicką. Obecnie jest to odcinek drogi ekspresowej S1 Bielsko-Biała-Żywiec, o łącznej długości 15,56 km.