Brama Zielona

Zielona Brama

Oddział Muzeum Narodowe w Gdańsku
Widok od strony Zielonego Mostu
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Adres	ul. Długi Targ 24 80-828 Gdańsk
Położenie na mapie Gdańska Zielona Brama
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zielona Brama
Położenie na mapie województwa pomorskiego Zielona Brama
54°20′52,2960″N 18°39′20,5200″E/54,347860 18,655700
Strona internetowa

Brama Zielona Głównego Miasta (dawniej Brama Kogi, niem. Grünes Tor, kaszb. Zelonô Bróma) – prawdopodobnie najstarsza brama wodna Gdańska, wzmiankowana w 1357. Zabytek nr rej. 295 z 24 lutego 1967^[1].

Brama Zielona to pierwszy w Gdańsku przykład manieryzmu niderlandzkiego, stylu, który nadał miastu charakterystyczne piękno.

Historia

Brama na pocz. XX wieku

Została zbudowana w latach 1564–1568 przez Regniera z Amsterdamu i drezdeńczyka Hansa Kramera, jako gdańska rezydencja królów Polski.

Wraz z bramami Złotą i Wyżynną spinała ciąg ulicy Długiej i Długiego Targu, zwany Drogą Królewską. Dalej, poprzez Zielony Most, Bramę Stągiewną i Długie Ogrody (Brama Żuławska) prowadził trakt na Elbląg i Królewiec.

Mimo swego przeznaczenia, Brama Zielona nie gościła polskich królów. Zatrzymała się tu jedynie przejazdem przyszła żona Władysława IV, a później Jana Kazimierza, Maria Ludwika Gonzaga (11–20 lutego 1646). Mieściło się tutaj natomiast Towarzystwo Przyrodnicze, przeniesione wkrótce do Domu Przyrodników.

Do budowy bramy wykorzystano niespotykane dotąd w gdańskim budownictwie cegły o małych rozmiarach, nazwane holenderskimi z uwagi na to, że zostały sprowadzone jako balast w ładowniach statków z Amsterdamu.

Od 1880 r. do 1939 r. była siedzibą Zachodniopruskiego Muzeum Prowincjonalnego^[2]. Dzisiaj brama mieści oddział wystawienniczy Muzeum Narodowego w Gdańsku i Gdańską Galerię Fotografii. Organizowane są tu wystawy czasowe, różnego rodzaju spotkania, konferencje i pokazy. W jednym z pomieszczeń Zielonej Bramy znajdowało się biuro byłego prezydenta III RP Lecha Wałęsy, przeniesione w 2015 do siedziby Europejskiego Centrum Solidarności^[3].

Brama i Długi Targ

Brama nocą od strony Długiego Targu

Kartusz z herbem Królestwa Polskiego

Przypisy

Bibliografia

• Edmund Cieślak [red.]: Historia Gdańska, Tom II 1454–1655, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1982, ISBN 83-215-3244-6
• Jacek Friedrich, Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w., Gdańsk 1995, ISBN 83-7017-606-2

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki Bramy w bibliotece Polona