Braunit

Braunit
Ilustracja
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0

Braunit
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

Mn2+Mn3+6SiO4O20

Twardość w skali Mohsa

6–6,5

Przełam

nierówny

Łupliwość

dobra do doskonałej

Pokrój kryształu

tzw. pseudooktaedry

Układ krystalograficzny

tetragonalny

Właściwości mechaniczne

kruchy

Gęstość minerału

4,8 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

czarna do brunatnoczarnej

Rysa

brunatnoczarna, czarna

Połysk

metaliczny

Braunit – rzadki minerał z gromady krzemianów, tlenokrzemian manganu o wzorze Mn2+Mn3+6SiO4O20 (tlenek manganu(III)). Jego nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego badacza K. Brauna.

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy o pokroju bipiramid i pseudooktaedrów. Tworzy skupienia zbite, ziemiste, skorupowe. Jest kruchy, nieprzezroczysty, o tłustym lub metalicznym połysku. Niekiedy zawiera domieszki żelaza, wapnia, boru, baru. Rozpuszcza się w HCl, HNO3. Ma własności magnetyczne.

Występowanie

Stanowi składnik złóż manganu, spotykany jest w żyłach kruszcowych i skarnach. Minerałami współwystępującymi są: piroluzyt, hausmanit, manganit, psylomelan, magnetyt, baryt, kalcyt, kwarc, syderyt.

Największe złoża tego minerału występują w Kazachstanie – Dżezkazgan, Rosji – na Uralu, w Indiach – Sitapar, w Brazylii – Ouro Preto, Minas Gerais, w Południowej Afryce, USATeksas, Arkansas, Arizona. W Europiewystepuje w Szwecji – Nordmark, Jakobsberg i Niemczech.

W Polsce został znaleziony w okolicach Wałbrzycha.

Zastosowanie

  • jedna z ważniejszych rud manganu, zawiera do 87% MnO2.
  • stosowany do otrzymywania czystego pierwiastka.
  • poszukiwany kamień kolekcjonerski

Bibliografia

  • Braunit w WIEM.pl. [dostęp 2011-02-25].
  • R Duda, L Reji: Wielka Encyklopedia Minerałów. Elipsa 2. ISBN 83-86013-00-1.
  • W Schumann: Minerały świata. Almapress. ISBN 83-7020-313-2.
  • J Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004. Warszawa: Towarzystwo Geologiczne „Spirifer”, 2005.

Media użyte na tej stronie

Braunite-195637.jpg
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Braunite
Locality: Wessels Mine (Wessel's Mine), Hotazel, Kalahari manganese fields, Northern Cape Province, South Africa (Locality at mindat.org)
Size: 5.0 x 3.6 x 1.8 cm.
A brilliantly lustrous, sparkling-metallic plate composed of solid braunite on which are perched a half dozen shockingly sharp and lustrous larger crystals of braunite. The complex form of these crystals is novel, and they had to be analyzed to find out their identity (per Charlie Key, pers. comm.).