Bretania

Bretagne

region
Herb Flaga
Hymn:Bro Gozh ma Zadoù
Państwo	Francja
Siedziba	Rennes
Prezydent	Jean-Yves Le Drian
Powierzchnia	27 208 km²
Populacja (2017) • liczba ludności	3 318 904[1]
• gęstość	122 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba departamentów	4
Liczba okręgów	15
Liczba kantonów	102
Liczba gmin	1233
Położenie na mapie Francji
Strona internetowa
Portal Francja

Bretania (fr. Bretagne, bret. Breizh, gal. Bertaèyn) – kraina historyczna i region w północno-zachodniej Francji, położony na Półwyspie Bretońskim, nad Oceanem Atlantyckim. Od wschodu graniczy z dwoma regionami: Normandią i Krajem Loary. Dzieli się na 4 departamenty: Côtes-d’Armor, Finistère, Ille-et-Vilaine i Morbihan. Obejmuje faliste i pagórkowate tereny Półwyspu Bretońskiego, z kulminacjami na wznoszących się w centrum wzgórzach d’Arrée (Toussaines, 384 m n.p.m.) i Noires (326 m n.p.m.). Wśród regionów francuskich wyróżnia się dużą odrębnością kulturową.

Historia

Księstwo Bretanii w 1447

Typowy krajobraz Bretanii, wybrzeże Atlantyku w okolicach miejscowości La Baule-Escoublac

Wybrzeże Bretanii

Rzymska Armoryka, w V-VI wieku zasiedlona przez celtyckie plemię Brytów, wypierane z brytyjskiej Kornwalii przez germańskich Anglów i Sasów. Następnie pod zwierzchnictwem Franków. Wobec ciągłych buntów w Bretanii Karol Wielki utworzył na jej granicy Marchię Bretońską. We wczesnośredniowiecznej Francji hrabstwo Bretanii stanowiło jedno z wielkich lenn Korony francuskiej, będąc często przedmiotem rywalizacji między Francją i Anglią. Od 1213 w posiadaniu bocznej linii Kapetyngów. W 1297 podniesione do rangi księstwa.

Ród książęcy w linii męskiej wymarł w 1488 na Franciszku II. Jego córka Anna Bretońska poślubiła w 1491 króla Francji – Karola VIII, a po jego śmierci w 1499 Ludwika XII. W 1514 córka Anny – Klaudia de Valois, wyszła za Franciszka I – późniejszego króla Francji, który w 1532 formalnie włączył lenna bretońskie do Korony francuskiej.

Niektóre odrębności (własne stany prowincjonalne) Bretania zachowała do okresu rewolucji francuskiej 1789-1799 i ówczesnej reformy administracyjnej (1790). W czasach rewolucji wraz z Wandeą i Normandią stanowiła teren powstań rojalistycznych – zwanych szuanerią, krwawo tłumionych przez wojska Republiki.

Gospodarka

Bretania jest regionem wyróżniającym się dużym znaczeniem rolnictwa i dziedzin związanych z morzem w gospodarce. Region rolniczy – uprawa pszenicy, kukurydzy, owsa, ziemniaków, warzyw i owoców. W Bretanii produkuje się około 1/2 francuskiego drobiu i mięsa wieprzowego, prowadzona jest także hodowla bydła. W zatokach hodowla małży i ostryg. Hodowle w Bretanii dostarczają niemal 1/3 ostryg z 210 tys. ton ostryg produkowanych we Francji. Na wybrzeżu rozwinięte rybołówstwo przybrzeżne i dalekomorskie (m.in. porty w Concarneau i Lorient).

Ze względu na wyjątkowe położenie geograficzne Bretanii od stuleci istotną rolę w jej gospodarce odgrywa handel morski. Największymi portami handlowymi (przeładunek roczny przekraczający 500 tys. ton) są: Nantes-Saint-Nazaire, Lorient, Brest, Saint-Malo i Roscoff.

Eksploatacja rud żelaza, cynku i ołowiu. Rozwinięty przemysł metalurgiczny, chemiczny, elektrotechniczny, stoczniowy i spożywczy. Przy ujściu rzeki Rance do zatoki Saint-Malo działa pierwsza na świecie elektrownia pływowa (moc 240 MW). Rozwinięta turystyka – liczne kąpieliska nadmorskie (m.in. Carnac, Saint-Malo, Audierne). Ważną rolę odgrywa kanał śródlądowy Nantes-Brest.

Miasta

Najważniejszymi miastami Bretanii są Rennes (główny ośrodek administracyjny regionu), Nantes (w Kraju Loary, historyczna stolica Bretanii), Brest (główna baza francuskiej marynarki wojennej na Atlantyku), Quimper, Lorient, Vannes, Saint-Malo, Saint-Brieuc.

Lp.	Herb	Miasto	Ludność (I 2017)	Region	Departament
1.		Nantes	309 346	Kraj Loary	Loara Atlantycka
2.		Rennes	216 815	Bretania	Ille-et-Vilaine
3.		Brest	140 064	Bretania	Finistère
4.		Saint-Nazaire	69 993	Kraj Loary	Loara Atlantycka
5.		Quimper	62 985	Bretania	Finistère
6.		Lorient	57 149	Bretania	Morbihan
7.		Vannes	53 352	Bretania	Morbihan
8.		Saint-Malo	46 097	Bretania	Ille-et-Vilaine
9.		Saint-Brieuc	44 372	Bretania	Côtes-d’Armor
10.		Lanester	22 728	Bretania	Morbihan
11.		Fougères	20 418	Bretania	Ille-et-Vilaine
12.		Lannion	19 880	Bretania	Côtes-d'Armor

Zobacz też

• język bretoński
• władcy Bretanii
• zabytki Bretanii
• Hymn Bretanii
• Flaga Bretanii

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Rada Regionalna Bretanii
• Bretagne.com