Brian Dennehy

Brian Dennehy
Ilustracja
(c) Justin Hoch, CC BY 2.0

Brian Dennehy (2009)
Imię i nazwisko

Brian Manion Dennehy

Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1938
Bridgeport

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 2020
New Haven

Zawód

aktor, reżyser, producent telewizyjny, scenarzysta

Współmałżonek

Judith Scheff
(1959–1974; rozwód)
Jennifer Arnott
(1988–2020)

Lata aktywności

1977–2020

Brian Manion Dennehy[1][2] (ur. 9 lipca 1938 w Bridgeport, zm. 15 kwietnia 2020 w New Haven[3]) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Zdobywca Złotego Globu dla najlepszego aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym za rolę Williama „Willy’ego” Lomana w telewizyjnej wersji Śmierci komiwojażera (2000). Laureat Laurence Olivier Award oraz dwóch nagród Tony jako Willy Loman w spektaklu Śmierć komiwojażera (1999) i za rolę Jamesa Tyrone’a w przedstawieniu Zmierzch długiego dnia (2003)[4]. Początkowo zyskał uznanie za rolę szeryfa Willa Teasle’a w Rambo – Pierwsza krew (1982). Wystąpił w wielu filmach, w tym Park Gorkiego (1983), Silverado (1985), Kokon (1985), F/X (1986), Uznany za niewinnego (1990), Romeo i Julia (1996) i Rycerz pucharów (2015)[5].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Bridgeport w Connecticut w rodzinie katolickiej pochodzenia irlandzkiego[6] jako syn Hannah (z domu Mannion) i Edwarda „Eda” Dennehy, redaktora agencji prasowej dla Associated Press[7]. Miał dwóch braci, Michaela i Edwarda. Jego rodzina przeprowadziła się na Long Island. Uczęszczał do Chaminade High School w Mineola.

W 1956, po ukończeniu szkoły średniej, dzięki stypendium piłkarskiemu rozpoczął studia na wydziale historii na Uniwersytecie Columbia, gdzie grał w futbol amerykański[8]. W 1959 opuścił uczelnię i przez pięć lat służył w United States Marine Corps[9]. Pracował jako kelner, barman, kierowca ciężarówki i pracownik motelu. Następnie podjął studia na kierunku sztuki dramatyczne w Uniwersytecie Yale’a[10]. Grał w rugby union w Old Blue Rugby Football Club. W połowie lat 70. pracował jako makler giełdowy dla Merrill Lynch w biurze na Manhattanie.

Kariera

Karierę aktorską zaczął około 40. roku życia. Stworzył wiele charakterystycznych kreacji. Zagrał w przeszło 180 filmach i serialach. Swoje największe sukcesy odnosił w latach 80., kiedy to wystąpił w tak słynnych produkcjach jak: dramat sensacyjny Rambo – Pierwsza krew (1982), western Silverado (1985) czy komedia science fiction Kokon (1985). Kolejnymi znaczącymi pozycjami w jego filmografii były role w takich filmach jak: F/X (1986), Orły Temidy (1986), Brzuch architekta (1987) czy Uznany za niewinnego (1990). W latach 90. występował głównie w mało znaczących filmach telewizyjnych. Z tego okresu na uwagę zasługują jednak jego role w ekranizacji dramatu Williama Szekspira Romeo i Julia (1996)[11] oraz w komedii Tomcio Grubasek (1995). Regularnie pojawiał się na ekranie, a także próbował swoich sił w dubbingu.

Ponadto w latach 1992–1997 zagrał główną rolę w serii filmów telewizyjnych o przygodach niezłomnego policjanta, sierżanta Jacka Reeda. Na serię składają się następujące tytuły: Złamane śluby (1992), Człowiek honoru (1993), Za wszelką cenę (1994), Jeden z naszych (1995), Morderca jest wśród nas (1996) oraz Śmierć i zemsta (1997). Dennehy sam wyreżyserował cztery z tych filmów. Wystąpił także gościnnie w kilkudziesięciu serialach telewizyjnych, m.in.: Kojak, M*A*S*H, Dallas, Dynastia, Cagney i Lacey, Policjanci z Miami, Ja się zastrzelę, 4400, Sposób użycia, Żona idealna i Partnerki.

Życie prywatne

20 kwietnia 1960 ożenił się z Judith Scheff, z którą miał trzy córki: Elizabeth (ur. 1 października 1960), Kathleen i Dierdre. Jednak po 15 latach związku, małżeństwo zakończyło się rozwodem. 17 lipca 1988 poślubił Jennifer Arnott. Wychował z nią dwoje adoptowanych dzieci: syna Cormaca (ur. 1993) i córkę Sarah (ur. 1995).

Zmarł 15 kwietnia 2020 w New Haven w Connecticut z przyczyn naturalnych[12] w wieku 81 lat[13]. Jego agent, Brian Mann, powiedział „Chicago Tribune”, że przyczyną śmierci było nagłe zatrzymanie krążenia wynikające z sepsy[14][15].

Filmografia

Filmy fabularne
RokTytułRolaReżyser
1977W poszukiwaniu idealnego kochankachirurgRichard Brooks
Pół pary (Semi-Tough)T.J. LambertMichael Ritchie
1978F.I.S.T.Frank VascoNorman Jewison
Nieczyste zagraniedetektyw Ferguson „Fergie”Colin Higgins
Ruby i Oswald (TV)George PaulsenMel Stuart
1979Butch i Sundance – Lata młodościO.C. HanksRichard Lester
DziesiątkaDonald „Don”, barmanBlake Edwards
1980Słodki zakład (Little Miss Marker)HerbieWalter Bernstein
1982Fałszywa wiara (Split Image)Kevin StetsonTed Kotcheff
Rambo – Pierwsza krewszeryf Will Teasle
1983Już nigdy nie zawyje wilkRosie LittleCarroll Ballard
Park GorkiegoWilliam KirwillMichael Apted
1984Kto pierwszy, ten lepszy (Finders Keepers)major FrizzoliRichard Lester
The River RatDoc ColeThomas Rickman
1985KokonWalterRon Howard
Silveradoszeryf CobbLawrence Kasdan
Dwa razy w życiuNickBud Yorkin
1986F/Xporucznik Leo McCarthyRobert Mandel
The Check Is in the MailRichard JacksonJoan Darling
Orły TemidyC. J. CavanaughIvan Reitman
1987Brzuch architektaStourley KracklitePeter Greenaway
Bestseller (Best Seller)porucznik Dennis MeechumJohn Flynn
1988Witaj w domuFrank Roberts Sr.Gary Sinise
Powrót nad Śnieżną Rzekę ('The Man from Snowy River II)HarrisonGeoff Burrowes
Kokon: PowrótWalterDaniel Petrie
Afrykański lew (The Lion of Africa, TV)Sam Marsh / TraderKevin Connor
1989Siedem minut (Georg Elser - Einer aus Deutschland)WagnerKlaus Maria Brandauer
IndioWhytakerAntonio Margheriti
1990Uznany za niewinnegoRaymond HorganAlan J. Pakula
Policyjna gorączka (Blue Heat)Frank DalyJohn Mackenzie
Czcij ojca swego (TV)Gus RobinsonJohn David Coles
1991F/X 2 (F/X2: The Deadly Art of Illusion)porucznik Leo McCarthyRichard Franklin
1992GladiatorJimmy HornRowdy Herrington
Złapać mordercę (To Catch a Killer, TV)John Wayne GacyEric Till
1993Cios w serce (Murder in the Heartland, TV)John McArthurRobert Markowitz
1994Za wszelką cenę (Jack Reed: A Search for Justice, TV)sierżant Jack ReedBrian Dennehy
Nieobecność usprawiedliwiona (Leave of Absence, TV)SamTom McLoughlin
1995Tomcio GrubasekThomas „Big Tom” Callahan Jr.Peter Segal
Jeden z naszych (Jack Reed: One of Our Own, TV)sierżant Jack ReedBrian Dennehy
Pod niebem HenriettyBig Dave McDermotJames Keach
Cień podejrzenia (Shadow of a Doubt, TV)Charley SloanBrian Dennehy
1996Romeo i JuliaTed MontekiBaz Luhrmann
1998Rejs pod przymusem (Voyage of Terror, TV)prezydentBrian Trenchard-Smith
1999Sekrety milionerki (Too Rich: The Secret Life of Doris Duke, TV)Louis BromfieldJohn Erman
Powrót z piekła (Out of the Cold)David BardsAleksandr Buravskiy
NetForce (TV)Lowell DavidsonRobert Lieberman
Silicon TowersTom WarnerSerge Rodnunsky
2000Ocalić Nowy Jork (Fail Safe, TV)generał BoganStephen Frears
Dish DogsFrostRobert Kubilos
2001Letnia przygodatrener John SchiffnerMichael Tollin (w napisach: Mike Tollin)
2002Skradzione latoks. KellyPete Jones
2003Rzymska wiosna pani Stone (The Roman Spring of Mrs. Stone)Tom StoneRobert Allan Ackerman
2004Ona mnie nienawidziBilly ChurchSpike Lee
Tornado zagłady (Category 6: Day of Destruction, TV)Andy GoodmanDick Lowry
2005Upodleni (The Exonerated, TV)Gary GaugerBob Balaban
Ojcowie nasi (Our Fathers, TV)ks. Dominic Spagnolia
Atak na posteruneksierżant Jasper O’SheaJean-François Richet
2006Za cenę życiaagent HorvathRobert Moresco
Bezcenny dar (The Ultimate Gift)GusMichael O. Sajbel
I ty możesz zostać bohateremBabe Ruth (głos)Christopher Reeve
2007RatatujDjango (głos)Brad Bird
Marco Polo (TV)Kublai KhanKevin Connor
2008Zawodowcyporucznik HingisJon Avnet
2010Alleged Gangster (Alleged)Clarence DarrowTom Hines
Dzień jak co dzień (Every Day)Ernie FreedRichard Levine
Dla niej wszystko (2010)George BrennanPaul Haggis
Oto Monica Velour (Meet Monica Velour)Pop PopKeith Bearden
2011Wielki rokRaymond HarrisDavid Frankel
2012Twelfth NightSir Toby BelchBarry Avrich
2013The Challengerprzewodniczący William RogersJames Hawes
2015Rycerz pucharówJosephTerrence Malick
2018Mewa (The Seagull)SorinMichael Mayer
Berekpan Cilliano, ojciec Randy’egoJeff Tomsic
Pieśń jeziora Sway (The Song of Sway Lake)Hal SwayAri Gold
2019DrivewaysDelAndrew Ahn
Master Maggie (krótkometrażowy)w roli samego siebieMatthew Bonifacio
3 Days with Dad (Life Support)Bob MillsLarry Clarke
2020Son of the SouthdziadekBarry Alexander Brown
Seriale
RokTytułRolaUwagi
1977KojakPeter Connorodc.: „The Godson”
Sierżant AndersonBurrowsodc.: „Shadow of Doubt”
Lou GrantWilsonodc.: „Nazi”
M*A*S*Hsierżant Ernie Connorsodc.: „Souvenirs”
1978Perła (Pearl)sierżant Otto Chain3 odcinki
DallasLuther Frickodc.: „Winds of Vengeance”
1979Knots LandingJames Cargillodc.: „Chance of a Lifetime”
1981DynastiaJake Dunham5 odcinków
1984Cagney i LaceyMichael MacGruderodc.: „The Bounty Hunter”
Detektyw Hunterdr Bolinodc.: „Hunter”
1985The Last Place on EarthFrederick Albert Cook2 odcinki
1987Policjanci z Miamiwielebny Billy Bob Proverbodc.: „Amen...Send Money”
1996NostromoJoshua C. Holyrod4 odcinki
1998–2003Ja się zastrzelęRed Finch4 odcinki
2005Prezydencki pokerSenator Rafe Framhagenodc.: „Ninety Miles Away”
20064400Mitch Baldwinodc.: „Blink”
2007Prawo i porządek: sekcja specjalnasędzia Tierneyodc.: „Scheherezade”
Mistrzowie science-fictionBedzykodc.: „The Discarded”
2008Rockefeller Plaza 30Mickey Jodc.: „Sandwich Day”
2009Sposób użyciaRoyodc.: „Dad's Visit”
2010Partnerkidetektyw Kenny Leahyodc.: „Boston Strangler Redux”
2012Żona idealnaBucky Stabler2 odcinki
2013Słowo na RPan Tolkeyodc.: „The Finale”
2015Bez zasadJoe Patton8 odcinków
2016–2019Czarna listaDominic Wilkinson8 odcinków
2017Hap i Leonardszeryf Valentine Otis6 odcinków
2020Penny Dreadful: City of AngelsCharlton Townsendodc. 9

Przypisy

  1. Brian Dennehy. Listal. [dostęp 2018-11-21]. (ang.).
  2. Personalidade: Brian Dennehy (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-11-21]. (port.).
  3. Zmarł hollywoodzki aktor. Miał 81 lat. tvp.info. [dostęp 2020-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-18)].
  4. Ryan Gilbey (2020-04-17): Brian Dennehy obituary. „The Guardian”. [dostęp 2020-04-17]. (ang.).
  5. Brian Dennehy. Rotten Tomatoes. [dostęp 2018-11-21]. (ang.).
  6. Brian Dennehy – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-03-02]. (ang.).
  7. Brian Dennehy Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2020-03-16]. (ang.).
  8. Hal Erickson: Brian Dennehy Biography. AllMovie. [dostęp 2020-03-16]. (ang.).
  9. Brian Dennehy, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2020-04-18] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  10. Brian Dennehy Biography. TV.com. [dostęp 2020-04-17]. (ang.).
  11. Brian Dennehy. MYmovies. [dostęp 2018-11-21]. (wł.).
  12. Nie żyje Brian Dennehy. Aktor miał 81 lat. Onet.pl. [dostęp 2020-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-18)]. (pol.).
  13. Duane Byrge, Mike Barnes (2020-04-16): Brian Dennehy, Burly Actor in 'First Blood,' 'Cocoon' and 'Death of a Salesman,' Dies at 81. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2020-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-16)]. (ang.).
  14. Neil Genzlinger (2020-04-16): Brian Dennehy, Tony Award-Winning Actor, Dies at 81. „The New York Times”. [dostęp 2020-04-17]. (ang.).
  15. Chris Jones (2020-04-16): Brian Dennehy, a giant of Chicago and America's stages, is dead at 81. „Chicago Tribune”. [dostęp 2020-04-17]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
BrianDennehyJul2009.jpg
(c) Justin Hoch, CC BY 2.0
Brian Dennehy at a Hudson Union Society event in July 2009.