Brigitte Bardot

Brigitte Bardot

Brigitte Bardot (1968)
Imię i nazwisko	Brigitte Anne Marie Bardot
Data i miejsce urodzenia	28 września 1934 Paryż
Zawód	aktorka, modelka, działaczka społeczna
Współmałżonek	Roger Vadim (1952−1957; rozwód) Jacques Charrier (1959−1962; rozwód) Gunter Sachs (1966−1969; rozwód) Bernard d'Ormale (od 1992)
Lata aktywności	1952–1973
Odznaczenia
Strona internetowa

Brigitte Anne Marie Bardot (ur. 28 września 1934 w Paryżu^[1]) – francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksapilu w latach 50. i 60. XX wieku, jedna z największych gwiazd francuskiego kina^[2]; później także działaczka na rzecz ochrony praw zwierząt.

Życiorys

Wczesne lata

Brigitte Bardot urodziła się jako jedna z dwóch córek Louisa Bardot i Anne Marie Mucel. Ojciec, dyplomowany inżynier, prowadził rodzinny interes. Matka zapisała córki Brigitte i Marie-Jeanne do szkoły baletowej. Marie-Jeanne ostatecznie zrezygnowała z lekcji tańca, natomiast Brigitte skoncentrowała się na ćwiczeniach. W 1947 została przyjęta do Konserwatorium Paryskiego i przez trzy lata, wraz z Leslie Caron, uczęszczała do klasy baletowej rosyjskiego choreografa Borisa Kniaziewa.

Kariera

W 1949 Brigitte Bardot pozowała dla magazynu „Jardin des Modes”, którym zarządzała przyjaciółka jej matki, dziennikarka Hélène Lazareff. W 1950 pracowała dla marcowego wydania francuskiego „Elle”^[3]. Podczas sesji została zauważona przez młodego reżysera Rogera Vadima (jej późniejszego męża), który postanowił poznać ją ze scenarzystą Markiem Allégretem. Ten jednak uznał ją za niezbyt atrakcyjną^[4].

Zadebiutowała w 1952 w komedii Wioska w Normandii (Le Trou Normand). W latach 1952–1956 pojawiła się w siedemnastu filmach. W 1953 zagrała rolę w sztuce Jeana Anouilha Zaproszenie do zamku (L'Invitation au château). Media zwróciły na nią uwagę, kiedy pojawiła się na Festiwalu Filmowym w Cannes w kwietniu 1953.

Filmy, w których grała Brigitte Bardot z początku i połowy lat 50., to głównie romantyczne komedie z rolami młodych dziewcząt. Zagrała epizodyczne role w trzech filmach anglojęzycznych: brytyjskiej komedii Doctor at Sea (1955) i amerykańskich Helena Trojańska (1954) oraz Act of Love (1954) z Kirkiem Douglasem.

Aby wypromować młodą aktorkę, Vadim zrealizował w 1956 film I Bóg stworzył kobietę z Bardot i Jeanem-Louisem Trintignantem. Film o niezbyt moralnej nastolatce, prowokującej społeczność niewielkiego miasteczka, odniósł światowy sukces. Charles de Gaulle mówił, że Bardot była „francuskim artykułem eksportowym równie ważnym, jak samochody Renault”^[3]. Do postrzegania Brigitte Bardot jako symbolu seksu i zmysłowości w dużym stopniu przyczyniły się, poza filmami, zdjęcia, które jej robił fotograf Sam Levin. Wiele zdjęć aktorki z lat 50. i 60. wykonał również brytyjski fotograf Cornel Lucas.

29 października 1956 uczestniczyła (między innymi z Marilyn Monroe) w dorocznej gali z udziałem Elżbiety II w Empire Theatres w Londynie. W 1974, dla uczczenia swych 40. urodzin, Bardot zdecydowała się na nagą sesję zdjęciową we włoskiej edycji magazynu „Playboy”^[5].

Po rozwodzie w 1957 Bardot w 1959 wyszła za mąż za Jacques’a Charriera, z którym zagrała w Babette idzie na wojnę (1959). W 1960 wystąpiła w filmie Prawda (La vérité) w reżyserii Henriego-Georges’a Cluzota. W następnym roku za tę rolę Włoska Akademia Filmowa przyznała jej nagrodę David di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej^[6]. Wkrótce potem Bardot wyjechała na południe Francji, do swego domu w Saint-Tropez. W 1963 zagrała w filmie Jena-Luca Godarda Pogarda.

Grała w filmach u boku takich aktorów, jak Alain Delon (Sławne miłości, Trzy kroki w szaleństwo), Jean Gabin (Na wypadek nieszczęścia), Sean Connery (Shalako), Jean Marais (Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć, Przyszłe gwiazdy), Lino Ventura (Bulwar Rumu), Annie Girardot (Nowicjuszki), Claudia Cardinale (Królowe Dzikiego Zachodu), Jeanne Moreau (Viva Maria!), Jane Birkin (Don Juan). W 1973 oznajmiła, że rezygnuje z aktorstwa^[7][8].

W latach 60. i 70. brała udział w różnych muzycznych spektaklach i nagrywała piosenki, współpracując głównie z takimi piosenkarzami, jak: Serge Gainsbourg, Bob Zagury i Sacha Distel. Nagrała m.in. „Harley Davidson”, „Je Me Donne À Qui Me Plaît”, „Bubble gum”, „Contact!”, „Je Reviendrai Toujours Vers Toi”, „L'Appareil À Sous”, „La Madrague”, „On Déménage”, „Sidonie”, „Tu veux, Ou Tu veux pas?”, „Le Soleil de Ma Vie (cover hitu Steviego Wondera You Are the Sunshine of My Life) i Je t’aime... moi non plus^[9].

Życie prywatne

21 grudnia 1952 w wieku osiemnastu lat wyszła za mąż za reżysera Rogera Vadima^[3]. Wystąpiła w jego filmie I Bóg stworzył kobietę. Nasycona erotyzmem scena tańca na stole przyniosła jej sławę i spowodowała istotną zmianę w podejściu do tematów erotycznych w kinie światowym. W dużej mierze do sukcesu filmu przyczyniła się jej uroda i seksapil. Dla uzyskania zgody rodziców Bardot na ślub, Vadim, który był wyznania prawosławnego, przeszedł na katolicyzm. Rozwiedli się pięć lat później (6 grudnia 1957), ale w późniejszych latach często współpracowali^[10].

Podczas pracy nad filmem I Bóg stworzył kobietę Bardot miała romans z Jeanem-Louisem Trintignantem (w tym czasie żoną aktora była Stéphane Audran). Ich związek nie był łatwy z uwagi na odbywaną w tym czasie przez aktora służbę wojskową oraz romans Bardot z piosenkarzem Gilbertem Bécaud. Ostatecznie rozeszli się po dwóch latach. W dniu 18 czerwca 1959 Bardot poślubiła aktora Jacques’a Charriera, z którym miała swoje jedyne dziecko – syna Nicolasa-Jacques’a. Ze względu na zainteresowanie paparazzi poród miał miejsce w apartamencie Bardot w Paryżu (przy alei Paul-Doumer 71 w 16. dzielnicy Paryża) przy zamkniętych okiennicach. Po rozwodzie z Charrierem (20 listopada 1962) Nicolasem zajęła się rodzina Jacques’a, a Bardot nie utrzymywała z synem ścisłych kontaktów aż do jego pełnoletniości. Inni mężowie aktorki to: niemiecki milioner Gunter Sachs (14 lipca 1966 – 1 października 1969) oraz Bernard d'Ormale (od 16 sierpnia 1992). Miała również romanse z Samim Freyem, Sergem Gainsbourgiem i Sachą Distelem. W latach 70. związana była z rzeźbiarzem Miroslavem Brozkiem (była jego modelką)^[11].

Działalność na rzecz praw zwierząt

Brigitte Bardot (2002)

W 1974, na dzień przed swoimi 40. urodzinami (po występach w ponad 40. filmach i nagraniu kilku płyt), wycofała się z filmu i postanowiła wykorzystać swoją sławę do promowania praw zwierząt. W 1986 założyła fundację The Brigitte Bardot Foundation for the Welfare and Protection of Animals i została wegetarianką. Zebrała trzy miliony franków francuskich na finansowanie fundacji dzięki licytacji, wystawiając na sprzedaż wiele przedmiotów osobistych. W 1999 Bardot w liście do chińskiego przywódcy Jiang Zemina, opublikowanym w języku francuskim przez magazyn VSD, oskarżyła Chiny o torturowanie i zabijanie niedźwiedzi, a także wykorzystywanie tygrysów i nosorożców do produkowania afrodyzjaków^[12].

W ciągu dwóch lat od 2001 roku przekazała ponad 140 000 dolarów na sterylizację bezpańskich psów w Bukareszcie, których liczbę szacuje się na 300 tysięcy. W jej planach był dom dla bezdomnych zwierząt. Całość budowy miała być sponsorowana przez aktorkę^[13].

Na początku 2013 Bardot zagroziła, że zrzeknie się obywatelstwa francuskiego, jeżeli władze nie zapobiegną uśpieniu dwóch słoni z ogrodu zoologicznego w Lyonie chorujących na gruźlicę^[14].

Polityka, kontrowersje i problemy prawne

Bardot była pierwszą kobietą niehistoryczną, której twarz posłużyła jako wzorzec dla podobizn Marianny, emblematu Republiki Francuskiej (w 1969, rzeźbę wykonał Alain Gourdon). Wyraziła poparcie dla prezydenta Charles’a de Gaulle’a w 1960. Jej mąż, Bernard d'Ormal, był doradcą prawnym Frontu Narodowego.

W książce z 1999 Le Carré de Pluton Bardot krytykowała rytualny ubój owiec podczas muzułmańskiego święta Id al-Adha. Ponadto w jednym z rozdziałów pisze: mój kraj…, Francja, moja ojczyzna, mój kraj jest ponownie atakowany przez przeludnienie cudzoziemców, zwłaszcza muzułmanów. Za te słowa francuski sąd ukarał aktorkę grzywną w wysokości 30 tysięcy franków w czerwcu 2000.

10 czerwca 2004 została skazana za „podżeganie do nienawiści rasowej” z powodu antyislamskich wypowiedzi umieszczonych w książce Un cri dans le silence. Nałożono na nią karę w wysokości 5 tysięcy euro. Bardot stwierdziła, iż nie ma uprzedzeń rasowych i przeprosiła w sądzie, mówiąc: Nigdy świadomie nie chciałam nikogo skrzywdzić. Nie leży to w moim charakterze^[15].

Wpływ

Posąg Brigitte Bardot w Buzios (w Brazylii)

W świecie mody Bardot spopularyzowała dekolt typu „odkryta szyja oraz oba ramiona”, nazwany od jej imienia „bardot”. Jest stosowany w krojach swetrów, bluzek, sukienek i topów^[16]. Wprowadziła do mody choucroute („kapusta”), fryzurę i bawełniany materiał w kratkę, który zawierał strój zaprojektowany przez Jacques’a Esterela na jej ślub z Jacques’em Charrierem. Aktorka była bohaterką niektórych dzieł Andy’ego Warhola^[17][18].

Bardot przyczyniła się do promocji miasta Saint-Tropez i miejscowości Armação dos Búzios w Brazylii, którą odwiedziła w 1964 wraz ze swoim partnerem, brazylijskim muzykiem Bobem Zagury. Dziś stoi tam posąg Bardot, stworzony przez Christina Motta.

Była inspiracją dla młodych muzyków: Johna Lennona i Paula McCartneya, którzy planowali nakręcić film The Beatles i Bardot, podobny do Hard Day's Night. Bob Dylan powiedział, że pierwsza piosenka, którą napisał, poświęcona była Bardot. Wspomniał o niej w piosence I Shall Be Free, znajdującej się na płycie pt. The Freewheelin’ Bob Dylan^[19].

Filmografia

• 1952:

Manina, dziewczyna bez zasłon (Manina, la fille sans voile) jako Manina

Długie zęby (Les Dents longues) jako żona mężczyzny na weselu

Wioska w Normandii (Le trou normand) jako Javotte Lemoine

• 1953:

Le Portrait de son père jako Domino

Ich wielka miłość (Un acte d’amour) jako Mimi

• 1954:

Tradita jako Anna

Gdyby Wersal mógł mi odpowiedzieć (Si Versailles m'était conté) jako mademoiselle de Rozille

• 1955:

Wielkie manewry (Les grandes manoeuvres) jako Lucie

Syn kochanej Karoliny (Le Fils de Caroline chérie) jako Pilar

La lumière d'en face jako Marceau

Przyszłe gwiazdy (Futures vedettes) jako Sophie

Doktor na morzu (Doctor at Sea) jako Helene Colbert

• 1956:

Stokrotka (En effeuillant la marguerite, reż. Marc Allégret) jako Agnes Dumont

Mój syn Neron (Mio figlio Nerone) jako Poppea

La Mariée est trop belle jako Chouchou

I Bóg stworzył kobietę (Et Dieu... créa la femme, reż. Roger Vadim) jako Juliete Hardy

Helena Trojańska (Helen of Troy) jako Andraste

Nieznośna dziewczyna (Cette sacrée gamine) jako Brigitte Latour

• 1957:

Paryżanka (Une Parisienne) jako Brigitte Laurier

Księżycowi jubilerzy (Les bijoutiers du clair de lune) jako Ursula

• 1958: Na wypadek nieszczęścia (En cas de malheur]) jako Yvette Maudet
• 1959:

Czy chciałby pan ze mną zatańczyć? (Voulez-vous danser avec moi?) jako Virginie Dandieu

Kobieta i pajac (La femme et le pantin) jako Eva

Babette idzie na wojnę (Babette s'en va-t-en guerre, reż. Christian-Jacque) jako Babette

• 1960:

Prawda (La vérité) jako Dominique Marceau

Zdarzyło się pewnej nocy (L'Affaire d'une nuit) jako kobieta w restauracji, nie wymieniona w napisach

• 1961:

Sławne miłości (Amours célèbres) jako Agnes Bernauer

Kłopotliwa narzeczona (La bride sur le cou) jako Sophie

• 1962:

Życie prywatne (Vie privée) jako Jill

Odpoczynek wojownika (Le repos du guerrier) jako Genevieve

• 1963: Pogarda (Le Mépris, reż. Jean-Luc Godard) jako Camille Javal
• 1964: Czarująca idiotka (Une ravissante idiote)
• 1965: Viva Maria! jako Maria II
• 1967: Dwa tygodnie we wrześniu (À coeur joie) jako Cecile
• 1968:

Historie niesamowite (Histoires extraordinaires]) jako Giuseppina (epizod „William Wilson”)

Shalako jako Countess Irini Lazaar

• 1969:

Kobiety (Les femmes) jako Clara

Niedźwiedź i laleczka (L' ours et la poupée) jako Felicia

• 1970: Nowicjuszki (Les novices) jako Agnes
• 1971:

Bulwar Rumu (Boulevard du Rhum) jako Linda Larue

Królowe Dzikiego Zachodu (Les pétroleuses) jako Louise

• 1973:

Bardzo ładna i bardzo wesoła historia Colinota Trousse-Chemise (L'histoire tres bonne et tres joyeuse de Colinot Trousse-Chemise) jako Arabelle

Gdyby Don Juan był kobietą (Don Juan ou Si Don Juan était une femme..., reż. Roger Vadim) jako Jeanne

Nagrody

• 1961: nagroda David di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej za rolę w filmie Prawda^[20]
• 1966: nominacja do BAFTY dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej za rolę w filmie Viva Maria!
• 1967: Nagroda Bambi^[21]

Przypisy

Bibliografia

• Brigitte Tast, Hans-Jürgen Tast (Hrsg.) Brigitte Bardot. Filme 1953-1961. Anfänge des Mythos B.B. (Hildesheim 1982) ISBN 3-88842-109-8
• Jeffrey Robinson Bardot – Two Lives (1994) ISBN 5-88590-749-8
• Brigitte Bardot Initiales B.B. (GRASSET & FASQUELLE 1996) ISBN 2-246-52601-9

Linki zewnętrzne

• Brigitte Bardot w bazie IMDb (ang.)
• Brigitte Bardot w bazie Filmweb
• Brigitte Bardot w bazie Notable Names Database (ang.)
• Fundacja Brigitte Bardot (fr.)